Ông Trump đồng ý gặp thủ lĩnh thánh chiến Syria Ahmed al-Sharaa, bãi bỏ lệnh trừng phạt

Hải Đăng
•
Thứ Tư, 14/05/2025

Ngay sau khi Tổng thống Donald Trump đến Ả Rập Saudi vào thứ Ba (13/5), Nhà Trắng cho biết ông đã chuẩn bị gặp ông Ahmed al-Sharaa, cựu trung úy của al-Qaeda và IS, nhưng hiện là lãnh đạo của Syria kể từ khi liên minh nổi dậy của ông ta lật đổ Tổng thống Bashar Assad vào tháng 12/2024.

Tổng thống Trump hôm thứ Ba (13/5) cũng nói rằng ông sẵn sàng dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Syria.

Ông Sharaa rất háo hức được gặp ông Trump và đã đưa ra đề nghị các thỏa thuận về dầu khí với Hoa Kỳ, hòa bình với Israel và thậm chí là giấy phép xây dựng một tòa nhà Trump Tower mới ở Damascus nếu Tổng thống Trump tiếp ông. Nhà Trắng cho biết ông Sharaa sẽ đến Ả Rập Saudi vào thứ Tư (14/5).

Ông Sharaa và nhóm phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS) đã đang phải vật lộn để thuyết phục phương Tây rằng họ là những người Hồi giáo mới tốt bụng và hiền lành hơn, sẽ từ bỏ cách thức thánh chiến và khủng bố cũ để cai trị Syria một cách có trách nhiệm. Ông Sharaa vô cùng mong muốn các quốc gia phương Tây dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đã áp đặt đối với Syria trong cuộc chiến tàn khốc và kéo dài nhằm duy trì quyền lực của ông Assad, để công cuộc tái thiết sau chiến tranh có thể bắt đầu một cách nghiêm túc.

Các nhà lãnh đạo phương Tây rất cảnh giác khi chấp nhận cựu thành viên al-Qaeda, nhưng hiện nay tự coi mình là “tổng thống lâm thời” của Syria. Khi ông Sharaa đến thăm Paris vào đầu tháng Năm vừa qua để gặp Tổng thống Emmanuel Macron, phe đối lập Pháp đã chỉ trích ông Macron vì đã phản bội “tất cả các nạn nhân của chủ nghĩa thánh chiến” bằng cách chào đón nhà lãnh đạo Syria bằng “cái bắt tay đáng xấu hổ“.

Các nhà quan sát phương Tây đã do dự trong việc tin tưởng vào lời hứa của ông Sharaa rằng tất cả các nhóm thiểu số về dân tộc và tôn giáo của Syria sẽ được bảo vệ hoàn toàn dưới sự lãnh đạo của ông. Những người theo đạo Thiên chúa ở Syria đã bị đe dọa bởi những chiến binh thánh chiến trong liên minh nổi dậy của của Sharaa. Người Alawite, giáo phái nhỏ của dòng Hồi giáo Shia mà ông Assad là thành viên, đã bị tấn công kể từ khi chế độ Assad sụp đổ, làm dấy lên nỗi lo sợ rằng họ có thể bị đàn áp hoặc bị tiêu diệt để trả thù cho sự đối xử ưu ái mà họ nhận được từ chế độ Assad trước đây.

Một nhóm khác có tên là Druze đã tìm kiếm sự bảo vệ từ Israel sau khi họ bị đàn áp. Người Kurd ở Syria lo sợ rằng họ sẽ không có đại diện trong chính quyền trung ương. Tháng trước, ông Sharaa đã từ chối yêu cầu của người Kurd về một mô hình chính phủ phi tập trung sẽ trao cho họ nhiều quyền tự chủ hơn.

Cho đến nay, sự ủng hộ nhiệt tình nhất từ nước ngoài dành cho ông Sharaa đến từ Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan muốn Damascus hợp tác để vô hiệu hóa lực lượng dân quân người Kurd mà Ankara coi là mối đe dọa lớn. Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã bắt đầu kêu gọi thế giới dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Syria chỉ vài ngày sau cuộc nổi dậy khiến ông Assad phải lưu vong ở Nga.

Ả Rập Saudi và các quốc gia dầu mỏ vùng Vịnh cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với chính phủ mới của Syria. Ông Sharaa, trong cuộc điện đàm vào Chủ Nhật (11/5), đã cảm ơn Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman vì sự ủng hộ của ông. Thái tử bin Salman đã tái khẳng định cam kết đối với “an ninh và ổn định” của Syria và thảo luận về việc xây dựng mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn giữa hai nước.

Reuters đưa tin vào thứ Ba (13/5) rằng Thái tử bin Salman “đã thúc đẩy mạnh mẽ” để ông Trump tổ chức một cuộc họp với ông Sharaa trong chuyến thăm của tổng thống Hoa Kỳ tới Ả Rập Saudi. Cả nguồn tin của Ả Rập Saudi và Hoa Kỳ đều không cung cấp bất kỳ thông tin chi tiết nào về thời lượng hoặc chương trình nghị sự của cuộc họp dự kiến giữa ông Trump và ông Sharaa.

Các nguồn tin truyền thông Palestine tuyên bố rằng Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas cũng sẽ tham gia cuộc họp giữa ông Trump, ông Sharaa và ông bin Salman.

Tổng thống Trump đã nói tại một diễn đàn đầu tư ở Riyadh vào thứ Ba (13/5) rằng Thái tử bin Salman đã thuyết phục ông rằng đã đến lúc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế khắc nghiệt đối với Syria, vốn chỉ nhằm mục đích làm suy yếu chế độ Assad.

“Tôi sẽ ra lệnh chấm dứt lệnh trừng phạt đối với Syria để trao cho họ cơ hội đạt được sự vĩ đại. Đã đến lúc họ tỏa sáng. Chúng tôi sẽ gỡ bỏ tất cả. Chúc Syria may mắn, hãy cho chúng tôi thấy điều gì đó rất đặc biệt”, ông Trump nói.