Philippines phản đối Trung Quốc xây dựng khu bảo tồn thiên nhiên tại bãi cạn Scarborough
- Bình Minh
- •
Trung Quốc đã chiếm phần lớn các đảo và rạn san hô ở Biển Đông và quân sự hóa chúng, bao gồm cả bãi cạn Scarborough (đảo Hoàng Nham) gần đảo Luzon của Philippines, đồng thời liên tục ngăn cản tàu tiếp tế của Philippines đến bãi cạn Second Thomas (bãi Cỏ Mây).
Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có ý định thiết lập “Khu bảo tồn quốc gia đảo Hoàng Nham”.
Ngày 3/10, Tổng tham mưu trưởng quân đội Philippines Romeo Brawner Jr. cho biết, Manila đang theo dõi sát sao các động thái của Bắc Kinh và khẳng định Philippines “sẽ không cho phép” kịch bản ở mỏm đá ngầm Mischief Reef (Đá Vành Khăn) tái diễn tại bãi cạn Scarborough.
Tướng Brawner phát biểu trong buổi tọa đàm với Hiệp hội Phóng viên Nước ngoài tại Philippines (FOCAP), cho biết vào năm 1995, ĐCSTQ từng xây dựng “cơ sở tránh bão cho ngư dân” tại Đá Vành Khăn với tuyên bố rằng đó là nơi trú ẩn cho tất cả các bên, nên khi ấy Philippines không phản đối.
Tuy nhiên, cơ sở này sau đó bị ĐCSTQ mở rộng thành đảo nhân tạo, triển khai tên lửa, radar và đường băng cho chiến đấu cơ cũng như máy bay vận tải. Ông nói, Philippines không muốn điều tương tự xảy ra ở bãi cạn Scarborough.
Ngày 9/9, Quốc vụ viện Trung Quốc công bố phê chuẩn việc thành lập “Khu bảo tồn thiên nhiên quốc gia đảo Hoàng Nham” nhằm “bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên của khu vực”. Bộ Ngoại giao Philippines đã gửi công hàm phản đối tới Bắc Kinh, còn Hội đồng An ninh Quốc gia Philippines coi đây là cái cớ để ĐCSTQ hợp pháp hóa việc chiếm đóng bãi cạn Scarborough.
Trong buổi tọa đàm ngày 3/10, Tướng Brawner cho biết quân đội Philippines đang giám sát mọi hành động của Trung Quốc. Ông nói rằng nếu Bắc Kinh tiến hành xây dựng ở bãi cạn Scarborough, Philippines có nhiều lựa chọn, bao gồm phản đối ngoại giao, nhưng không đề cập đến các biện pháp quân sự.
Bãi cạn Scarborough nằm ở phía đông Biển Đông, cách đảo Luzon của Philippines khoảng 230 km và cách đất liền Trung Quốc gần 900 km.
Ngoài Đài Loan, cả Trung Quốc và Philippines đều tuyên bố chủ quyền tại đây. Từ năm 2012, quyền kiểm soát bãi cạn này rơi vào tay Trung Quốc, và kể từ đó, hai bên nhiều lần xảy ra va chạm trong khu vực biển lân cận.
Sau khi Trung Quốc tuyên bố thành lập “Khu bảo tồn thiên nhiên cấp quốc gia” tại bãi cạn Scarborough, nơi đang có tranh chấp chủ quyền, họ đã thực hiện các biện pháp kiểm soát đối với nhiều tàu công vụ của Philippines hoạt động gần khu vực này.
Ngày 16/9, Philippines cho biết tàu hải cảnh Trung Quốc đã dùng vòi rồng tấn công một tàu hỗ trợ của Cục Nghề cá và Nguồn lợi thủy sản Philippines (BFAR), làm vỡ cửa sổ buồng lái và khiến một người bị thương, khiến căng thẳng leo thang.
Truyền thông Trung Quốc cho biết khu bảo tồn sẽ bao phủ diện tích hơn 3.523ha, với “trọng tâm chính” là hệ sinh thái rạn san hô.
Trong tuyên bố ngày 11/9, Bộ Ngoại giao Philippines cho biết: “Philippines phản đối mạnh mẽ việc Quốc vụ viện Trung Quốc gần đây đã phê duyệt thành lập cái gọi là ‘Khu bảo tồn thiên nhiên quốc gia đảo Hoàng Nham'”.
“Philippines sẽ chính thức gửi công hàm phản đối hành động phi pháp này của Trung Quốc” – Bộ Ngoại giao Philippines nhấn mạnh.
Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines Eduardo Año cho rằng kế hoạch thành lập khu bảo tồn biển của ĐCSTQ không nhằm bảo vệ môi trường mà là nhằm hợp pháp hóa việc chiếm đoạt lãnh thổ của Philippines. Ông nói thêm, rõ ràng đây là bước chuẩn bị cho việc chiếm đóng hoàn toàn.
Ngày 12/9, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cũng phát biểu rằng Mỹ và Philippines “đứng cùng một chiến tuyến” trong việc phản đối kế hoạch “gây bất ổn” của ĐCSTQ tại một rạn san hô đang tranh chấp ở Biển Đông.
Ông cho biết, ĐCSTQ tuyên bố sẽ thành lập khu bảo tồn tại bãi cạn Scarborough, nhưng thực chất đây lại là một nỗ lực khác nhằm mở rộng các yêu sách chủ quyền lãnh thổ và hàng hải ở Biển Đông thông qua cưỡng ép, gây tổn hại cho lợi ích của các nước láng giềng, bao gồm việc ngăn cản ngư dân Philippines đánh bắt tại ngư trường truyền thống.
Ông Rubio còn chỉ trích hành động của ĐCSTQ là “liên tục phá hoại sự ổn định khu vực”, đồng thời kêu gọi Bắc Kinh tuân thủ phán quyết của Tòa Trọng tài năm 2016, trong đó xác định việc Trung Quốc ngăn cản ngư dân Philippines hoạt động tại bãi cạn Scarborough là bất hợp pháp. Ông nhấn mạnh phán quyết này là cuối cùng và có giá trị ràng buộc pháp lý với cả hai bên.
Trước sự phản đối mạnh mẽ của Philippines và sự chỉ trích của Mỹ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm tuyên bố rằng “Trung Quốc không chấp nhận những cáo buộc vô lý và cái gọi là sự phản đối của Philippines.”
Đúng vào ngày Quốc khánh Trung Quốc (1/10), lực lượng hải cảnh Trung Quốc trên tàu Dahao (số hiệu 3304) đã tổ chức lễ thượng cờ tại vùng biển gần bãi cạn Scarborough.
Theo tờ Hoàn Cầu Thời Báo, các sĩ quan hải cảnh đang thực hiện “nhiệm vụ kiểm soát thường xuyên” trong khu vực được gọi là “Khu bảo tồn thiên nhiên quốc gia Hoàng Nham đảo” đã trang nghiêm chào cờ trên tàu, trong khi quốc kỳ Trung Quốc tung bay trên boong.
Hôm 13/8, quân đội Trung Quốc nói rằng họ còn theo dõi và “xua đuổi” tàu khu trục USS Higgins của hải quân Mỹ di chuyển gần bãi cạn Scarborough ở Biển Đông. Đây là hoạt động quân sự đầu tiên được biết đến của Mỹ trong ít nhất 6 năm qua bên trong vùng nước gần bãi cạn Scarborough.
Xem thêm
Từ khóa Philippines Bãi cạn Scarborough căng thẳng ở biển Đông
