Chính phủ Đài Loan gần đây đã điều chỉnh chế độ nhập cảnh và định cư đối với công dân Trung Quốc đại lục và Hồng Kông, Ma Cao, điều này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ Ủy ban Các vấn đề Đại lục (Trung Quốc). Bộ Nội vụ và Ủy ban Đại lục (Đài Loan) cho biết, các biện pháp này được thực hiện dựa trên nguyên tắc an ninh quốc gia và pháp trị, và kêu gọi không có sự can thiệp từ bên ngoài.

p2857791a152307564 ss
Quy định mới về nhập cảnh Đài Loan đã khiến Văn phòng Các vấn đề Đài Loan tức giận. Chủ tịch Hội đồng Các vấn đề Đại lục Khâu Thùy Chính tuyên bố: “Chúng tôi sẽ hành động theo đúng pháp luật”. (Nguồn ảnh: Thông tấn xã Trung ương Đài Loan)

Ngày 13/8, Bộ Nội vụ Đài Loan công bố sửa đổi “Quy chế cấp phép cho công dân Đại lục cư trú, định cư lâu dài hoặc định cư tại Đài Loan”, bổ sung yêu cầu người xin định cư phải nộp “giấy chứng nhận không sở hữu hoặc đã từ bỏ hộ chiếu Đại lục”, ví dụ như tuyên bố từ bỏ có công chứng. Biện pháp này nhằm đảm bảo rằng người xin định cư đã rõ ràng từ bỏ quốc tịch hoặc thân phận của Đại lục và tuân thủ các quy định về quốc tịch và an ninh của Đài Loan.

Ủy ban Các vấn đề Đại lục của Trung Quốc đã bày tỏ sự không hài lòng mạnh mẽ, chỉ trích quy định này gây cản trở các mối quan hệ giao lưu bình thường giữa hai bờ và đe dọa sẽ truy cứu trách nhiệm pháp lý liên quan. Trả lời lại, nghị sĩ của đảng Dân Tiến Lâm Tuấn Hiến cho biết, Đài Loan là một quốc gia pháp trị, việc hành chính phải tuân theo pháp luật là nguyên tắc cơ bản, “dù ai đến Đài Loan, đều phải thực hiện theo pháp luật của quốc gia chúng tôi”, đồng thời nhấn mạnh rằng quy định này không phải là mới mà là thực hiện tinh thần pháp trị vốn có.

Ngoài ra, Chủ tịch Ủy ban Đại lục, ông Khâu Thùy Chính, trong cuộc họp vào ngày 14/8 tại Thành phố Tân Bắc đã chỉ ra rằng, sức mạnh tuyên truyền và thẩm thấu của Trung Quốc đối với Đài Loan đang gia tăng, chính phủ sẽ tiến hành rà soát toàn diện chế độ cư trú và định cư của công dân Hồng Kông và Ma Cao tại Đài Loan, đồng thời nghiên cứu việc bổ sung loại “cư trú dài hạn”, cung cấp thời gian quan sát lâu hơn để cân nhắc giữa bảo vệ an ninh và tính nhân đạo.

Chế độ cư trú và định cư của công dân Hồng Kông và Ma Cao tại Đài Loan trong tương lai sẽ được chia thành ba loại: cư trú, cư trú dài hạn và định cư; việc bổ sung “cư trú dài hạn” nhằm cung cấp sự linh hoạt cho những công dân Hồng Kông và Ma Cao có nhu cầu khác nhau. Trong giai đoạn “cư trú dài hạn”, sẽ mở rộng việc xin cấp phép làm việc cá nhân, cho phép tự do nhập cảnh và xuất cảnh, để người dân Hồng Kông và Ma Cao có thể quyết định liệu có xin định cư hay không.

Khi quy định mới có hiệu lực, nó sẽ ảnh hưởng đến những ai?

Các quan chức Bộ Nội vụ cho biết, quy định mới sẽ chủ yếu ảnh hưởng đến những người xin định cư từ Đại lục và những người xin cư trú dài hạn từ Hồng Kông và Ma Cao trong tương lai. Đối với những người phù hợp với quy định, hệ thống mới sẽ không gây trở ngại; nhưng đối với những người có thân phận không rõ ràng hoặc có nghi ngờ về an ninh, sẽ có các cuộc kiểm tra nghiêm ngặt hơn. Ông Khâu Thùy Chính cũng cho biết, hệ thống mới sẽ được điều chỉnh dựa trên nền tảng pháp lý để tránh các lỗ hổng trong hệ thống bị lợi dụng. Theo nguyên tắc bảo vệ niềm tin, sẽ có thời gian chuyển tiếp hợp lý khi quy định mới có hiệu lực để bảo vệ quyền lợi của những người đã tin tưởng vào hệ thống, “mời các bạn hiện đang cư trú tại Đài Loan yên tâm, sống an toàn tại đây”.

Đối diện với sức ép chính trị và an ninh từ Trung Quốc, Đài Loan lựa chọn đối phó bằng pháp trị và thiết kế hệ thống để khẳng định rõ ràng lập trường “chủ quyền tự chủ, hành xử theo pháp luật”. Mặc dù Bắc Kinh bày tỏ sự không hài lòng mạnh mẽ, các biện pháp này chắc chắn sẽ trở thành một điểm gây căng thẳng mới trong quan hệ hai bờ, nhưng các quan chức chính phủ Đài Loan đều thống nhất rằng: chính sách sẽ không lùi bước trước sức ép từ bên ngoài.

Lý Ngọc theo Vision Times