San Francisco lập quỹ bồi thường cho người Da đen vì phân biệt chủng tộc trong quá khứ
- Thiên Vân
- •
Thành phố San Francisco đã thông qua việc thành lập một quỹ bồi thường cho cư dân người Da đen, nhưng chưa cấp bất kỳ khoản kinh phí ban đầu nào, nên quỹ hiện chỉ tồn tại trên phương diện pháp lý. Quyết định này được xem là bước chuyển từ lời xin lỗi sang hành động, dựa trên các khuyến nghị trước đó nhằm khắc phục hậu quả của những chính sách phân biệt chủng tộc trong lịch sử thành phố. Tuy nhiên, kế hoạch vẫn gây tranh cãi do chưa rõ nguồn tiền, cách phân bổ và tính khả thi tài chính, cũng như các vấn đề pháp lý có thể phát sinh.
Hội đồng Giám sát (Board of Supervisors) của thành phố San Francisco, tiểu bang California đã bỏ phiếu thông qua một đạo luật thành lập Quỹ Bồi thường cho cư dân người Da đen nhằm giải quyết hậu quả từ các chính sách phân biệt chủng tộc trong quá khứ.
Đây là bước pháp lý để thành lập quỹ — nhưng hiện tại quỹ này chưa có kinh phí ban đầu từ ngân sách thành phố — tức là không có số tiền cụ thể được cấp ngay từ lúc này. Đạo luật chỉ tạo ra khung pháp lý để nhận tiền trong tương lai, dù là từ ngân sách thành phố, quỹ tư nhân, đóng góp từ các tổ chức hay cá nhân.
Quỹ tạo ra khuôn khổ pháp lý để nhận tiền trong tương lai:
từ ngân sách thành phố,
từ các đóng góp tư nhân,
hoặc từ quỹ/nhà hảo tâm / hoạt động từ thiện khác.
Hội đồng nói rằng điều này có thể giúp nhận được tiền từ các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp sau này.
Quỹ này do Ủy ban Nhân quyền San Francisco quản lý.
Quỹ sẽ được giám sát để đảm bảo tiền vào sẽ được phân phối theo tiêu chí cụ thể.
Trước đó vào 2024, thành phố chính thức xin lỗi cộng đồng người da đen vì những chính sách gây hại trong quá khứ, chẳng hạn như việc di dời cư dân ở khu Fillmore theo dự án phát triển đô thị.
Quyết định này dựa trên nhiều năm làm việc của Ủy ban Tư vấn Bồi thường cho Người Da đen (African American Reparations Advisory Committee), đã từng đề xuất hơn 100 khuyến nghị,, không phải luật được áp dụng ngay, vào năm 2023 — trong đó có những ý tưởng lớn:
thanh toán một lần 5 triệu USD cho mỗi người đủ điều kiện,
thu nhập đảm bảo 97.000 USD/năm,
hỗ trợ đặt cọc mua nhà,
miễn/giảm thuế và xóa nợ
Phản ứng khác nhau: ủng hộ và chỉ trích
Ủng hộ
Một số lãnh đạo cộng đồng: quyết định đặt nền tảng từ luật pháp là cần thiết vì bồi thường không thể xảy ra nếu không có cơ chế pháp lý rõ ràng.
Nhiều người kêu gọi hành động cụ thể hơn, ví dụ như tài trợ công việc bảo tồn văn hoá và kinh tế của cộng đồng Da đen, mở lại Trung tâm Di sản Fillmore với kinh phí dự kiến $70 triệu.
Đạo luật này được xem là bước đầu để chuyển từ lời xin lỗi sang hành động, dù không có kinh phí thực tế ngay lập tức. Người ủng hộ hy vọng có thể huy động tài trợ sau này và phát triển tiêu chí chi trả.
Chỉ trích và tranh cãi
Một số nhà bình luận bảo thủ cho rằng kế hoạch chỉ tạo tài khoản ngân hàng mà không có nguồn tiền ngay, và giới hạn lợi ích theo chủng tộc có thể vi phạm Luật Bảo vệ Bình đẳng Hiến pháp Mỹ.
Một số bình luận công chúng phê phán kế hoạch là thiếu rõ ràng và quá rộng, hoặc cho rằng không phải mọi người Da đen đều phải nhận bồi thường lịch sử (reparations) theo cùng tiêu chí.
Ngoài ra có quan điểm cho rằng quỹ không có nguồn tiền, không có chi tiết cách chi trả, và các đề xuất ban đầu (chẳng hạn $5M/lần hoặc thu nhập đảm bảo) từ Ủy ban tư vấn chỉ là ý tưởng, không phải điều luật chính thức.
So sánh với bối cảnh rộng hơn
Cấp tiểu bang California cũng từng có hành động liên quan tới bồi thường lịch sử: — Năm 2024, Thống đốc California Gavin Newsom dành khoản 12 triệu USD để phục vụ cho luật bồi thường tiểu bang, nhưng việc chi tiêu cụ thể hiện vẫn đang tranh luận trong cơ quan lập pháp.
Các thành phố hoặc cơ quan khác trên toàn quốc cũng đang xem xét hoặc triển khai kế hoạch bồi thường lịch sử ở nhiều quy mô khác nhau (ví dụ: Asheville, North Carolina).
Thiên Vân, theo ABC7 News, San Francisco Chronicle, California Globe, Washington Examiner
Xem thêm
Từ khóa San Francisco California
