Israel, được Hoa Kỳ hậu thuẫn, và Iran hôm thứ Tư (2/10) đe dọa sẽ trả đũa lẫn nhau nếu bị tấn công khi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc tiến hành họp trong bối cảnh lo ngại về một cuộc chiến tranh rộng lớn hơn ở Trung Đông.

Danny Danon
Đại sứ Israel tại Liên Hiệp Quốc Danny Danon phát biểu tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc ở Thành phố New York vào ngày 2 tháng 10 năm 2024. Hội đồng Bảo an triệu tập cuộc họp để thảo luận về xung đột leo thang khắp Trung Đông. (Nguồn ảnh: Stephanie Keith/Getty Images)

Việc luân phiên bạo lực trả đũa chết người này phải chấm dứt“, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres nói với hội đồng gồm 15 thành viên. “Thời gian đang hết dần“.

Hội đồng Bảo an tiến hành họp sau khi Israel sát hại thủ lĩnh Hezbollah ở Liban và bắt đầu một cuộc tấn công trên bộ chống lại nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn và sau đó Iran đã tấn công Israel bằng tên lửa.

Israel sẽ tự vệ. Chúng tôi sẽ hành động. Và tôi xin đảm bảo với quý vị rằng hậu quả mà Iran phải đối mặt vì hành động của họ, sẽ lớn hơn nhiều so với những gì họ có thể tưởng tượng“, Đại sứ Israel tại Liên Hiệp Quốc Danny Danon tuyên bố trước hội đồng.

Đại sứ Iran tại Liên Hiệp Quốc Amir Saied Iravani cho biết cuộc tấn công bằng tên lửa hôm thứ Ba (1/10) là “để khôi phục sự cân bằng và răn đe“. Ông Iravani cho rằng có thể tránh được tình trạng leo thang hơn nữa nếu Israel ngừng chiến tranh ở Gaza và các cuộc tấn công vào Liban.

Iran đã chuẩn bị sẵn sàng để thực hiện các biện pháp phòng thủ tiếp theo, nếu cần thiết, để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình và bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của mình trước mọi hành động xâm lược quân sự và sử dụng vũ lực bất hợp pháp“, ông Iravani tuyên bố.

Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc Linda Thomas-Greenfield nói với hội đồng rằng Hoa Kỳ ủng hộ Israel tự vệ.

Tôi xin nói rõ: Chính quyền Iran sẽ phải chịu trách nhiệm về các hành động của mình. Và chúng tôi cảnh báo mạnh mẽ rằng Iran – hoặc các lực lượng ủy nhiệm của họ – không được có hành động chống lại Hoa Kỳ hoặc các hành động tiếp theo chống lại Israel“, bà Thomas-Greenfield nêu rõ.

Đại sứ Pháp tại Liên Hiệp Quốc Nicolas de Riviere tuyên bố Pháp muốn Hội đồng Bảo an “thể hiện sự đoàn kết và bày tỏ quan điểm” để hạ nhiệt tình hình. 

Bà Thomas-Greenfield cho rằng hội đồng cần lên án Iran và cảnh báo Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo tinh nhuệ của Iran đối mặt với “hậu quả nghiêm trọng” vì các hành động của mình.

Israel và Hoa Kỳ đều kêu gọi trừng phạt Iran.

Kiềm chế ‘khác thường’

Ông Guterres nói với Hội đồng Bảo an rằng ông lên án mạnh mẽ cuộc tấn công của Iran vào Israel. Trước đó vào thứ Tư (2/10), Ngoại trưởng Israel thông báo ông đã cấm ông Guterres nhập cảnh vào nước này vì ban đầu ông này đã không lên án Iran tấn công Israel. 

Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc Vassily Nebenzia đã ca ngợi Iran vì đã kiềm chế “khác thường” trong những tháng gần đây và cho rằng cuộc tấn công bằng tên lửa vào Israel không thể được “trình bày như thể nó không có lý do gì, y như thể không có gì đang xảy ra – và như thể không có gì đã xảy ra – ở Liban và Gaza, ở Syria, ở Yemen“. 

Nhưng nó đã xảy ra, và nó dẫn đến một vòng xoáy mới, rất nguy hiểm của một cuộc xung đột Trung Đông đang lan rộng“, ông Nebenzia nhận định.

Ngày 7/10/2023, một cuộc tấn công chết người của Hamas vào Israel đã gây ra cuộc chiến ở Gaza, nơi các nhà chức trách cho biết hơn 41.000 người đã thiệt mạng khi quân đội Israel san phẳng các dải đất hẹp bị cô lập này, khiến gần như toàn bộ 2,3 triệu người dân ở đây phải rời bỏ nhà cửa.

Hezbollah ở Liban và Houthi ở Yemen vốn đều được Iran hậu thuẫn đã bắn tên lửa vào Israel để bày tỏ sự đồng cảm với người Palestine ở Gaza. 

Trong năm qua, Hội đồng Bảo an đã thông qua bốn nghị quyết về cuộc chiến giữa Israel và Hamas ở Gaza, gần đây nhất là vào tháng Sáu khi họ ủng hộ đề xuất ngừng bắn do Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden vạch ra.

Đại sứ Nebenzia của Nga cáo buộc Hoa Kỳ “cố gắng lừa dối chúng ta” bằng cách thúc đẩy ngoại giao thầm lặng mà vẫn chưa đạt được thỏa thuận chấm dứt chiến tranh ở Gaza.

Thành thật mà nói, tất cả những điều này khiến chúng tôi có cảm giác rằng các cuộc đàm phán qua trung gian hòa giải này, là điều mà Washington đang tự tiến hành“, ông Nebenzia nói. 

Trong khi đó, Đại sứ Thomas-Greenfield của Hoa Kỳ cho rằng các sự kiện trong tuần qua đã gửi một thông điệp rõ ràng tới các nhà lãnh đạo Hamas.

Hezbollah và Iran sẽ không giải cứu các người. Con đường duy nhất phía trước là một thỏa thuận ngừng bắn. Chúng ta phải tăng cường các giải pháp ngoại giao để đảm bảo an toàn cho người dân trên khắp khu vực“, bà Thomas-Greenfield gửi thông điệp tới Hamas.