Thẻ Vàng và cải cách thị thực của ông Trump ảnh hưởng giới lao động công nghệ thế nào?

Peter Morici
•
Thứ Tư, 08/10/2025

Tổng thống Donald Trump đang thay đổi mạnh mẽ hệ thống nhập cư hợp pháp của Mỹ bằng cách áp dụng mức phí 100.000 USD cho thị thực H-1B và tạo ra Thẻ Vàng trị giá 1.000.000 USD để người giàu có dễ dàng hơn.

H 1B visa — (Ảnh minh họa do AI Gemini tạo)

Thị thực H1-B mới được giới hạn ở mức 85.000 thị thực mỗi năm. Được phân phối thông qua hình thức xổ số cho những ứng viên có bằng đại học và có việc làm, thị thực này được sử dụng rộng rãi trong các doanh nghiệp công nghệ, sản xuất, tài chính và tư vấn.

Thị thực H-1B có thời hạn 3 năm và có thể gia hạn 1 lần, thường là bước đệm để người lao động được cấp thẻ xanh và quyền thường trú.

Các trường đại học và tổ chức phi lợi nhuận hoạt động trong nghiên cứu khoa học được miễn trừ hạn ngạch này.

Nhiều doanh nhân, như Elon Musk, đã nhập cảnh vào đất nước này theo diện thị thực H-1B và đóng góp đáng kể vào vị thế dẫn đầu về công nghệ của Hoa Kỳ, nhưng chương trình này cần được cải cách.

Mặc dù nhiều người nhập cư mới có kỹ năng xuất sắc, không ít người lại được các công ty thuê nhân lực sử dụng để cung cấp lao động giá rẻ cho các ngân hàng và doanh nghiệp, thực hiện các công việc CNTT tầm thường.

Trong khi các công ty lớn ở Thung lũng Silicon hoạt động trong lĩnh vực Trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ tiên tiến có thể tiếp cận nguồn nhân tài quan trọng, thì nhiều lao động H-1B khác chỉ giúp các ngân hàng và tập đoàn lớn tiết kiệm chi phí cho các công việc IT phổ thông.

Các công ty gia công CNTT đôi khi phân biệt đối xử với người lao động Mỹ, và với lực lượng lao động chủ yếu là người nước ngoài, rất khó để đảm bảo rằng họ được trả lương theo đúng mức trung bình của Mỹ.

Việc làm trong lĩnh vực CNTT đang suy giảm khi các tác nhân AI đảm nhận nhiều nhiệm vụ thường xuyên hơn trong các lĩnh vực như lập trình, và khó có thể nói rằng những lao động nước ngoài ở những vị trí đó đang lấp đầy khoảng trống trong cơ sở kỹ năng của Hoa Kỳ.

Những người ủng hộ chương trình H-1B, như nhà kinh tế Samuel Gregg, đã đúng khi nói rằng mức phí nhập cảnh quá cao, sẽ khiến Mỹ mất đi nguồn nhân tài quan trọng.

Tuy nhiên, sắc lệnh hành pháp của tổng thống trao quyền cho Giám đốc An ninh Nội địa miễn lệ phí H-1B cho các cá nhân, công ty và ngành công nghiệp đối với các ngành nghề vì lợi ích quốc gia.

Tương tự như vậy, khi các nhà phân tích khác như Patricia Lopez nói rằng khoản phí 100.000 USD là một nỗ lực nhằm sửa chữa một hệ thống bị hỏng khiến người lao động Mỹ phải chịu sự cạnh tranh không lành mạnh và phân biệt đối xử, thì họ cũng đúng.

Các công ty môi giới lao động thường nộp nhiều đơn ứng tuyển cho cùng một cá nhân, dù họ chỉ có một lời mời làm việc, làm thiệt thòi cho những người nộp đơn độc lập và không bị trích lương bởi trung gian.

Các doanh nghiệp cũng có thể mua Thẻ Vàng với giá 2.000.000 USD.

Người nhập cư diện Thẻ Vàng sẽ đến Mỹ thông qua thị thực EB-1 và EB-2, vốn dành cho người có kỹ năng đặc biệt, nhưng ông Trump đang cắt giảm hạn ngạch hàng năm của hai loại này từ 140.000 xuống còn 80.000.

Người lao động Mỹ trong lĩnh vực công nghệ, kỹ thuật và khoa học sẽ đối mặt với ít cạnh tranh hơn và có mức lương cao hơn, nhưng tăng trưởng kinh tế tổng thể sẽ bị ảnh hưởng.

Như các bài viết trước [kinh tế gia người Mỹ Peter Morici] từng chỉ ra, dân số bản địa của Mỹ chỉ tạo ra khoảng 300.000 lao động mới mỗi năm trong khu vực phi nông nghiệp — quá ít để duy trì tăng trưởng GDP nếu không có thêm người nhập cư.

Do đó, việc đặt phí thị thực tùy tiện và cắt giảm hạn ngạch nhập cư là một canh bạc rủi ro đối với sự thịnh vượng của nước Mỹ.

Hệ thống này thật sự cần được sửa đổi, nhưng việc bán quyền tiếp cận như hiện nay sẽ không giúp phân bổ hợp lý thị thực hay đảm bảo Mỹ thu hút được những tài năng trẻ xuất sắc nhất.

Mỹ nên áp dụng hệ thống tính điểm dựa trên kỹ năng như Canada, giảm chương trình đoàn tụ gia đình bị lạm dụng và loại bỏ hình thức xổ số nhập cư dựa trên sự đa dạng.

Thị thực đoàn tụ chỉ nên được cấp cho các thành viên gia đình trực hệ để chấm dứt tình trạng nhập cư theo chuỗi, trong đó cư dân mới bảo lãnh cho họ hàng xa, rồi họ hàng xa lại bảo lãnh cho những người khác.

Mỹ nên đặt ra giới hạn nghiêm ngặt về số lượng người nhập cư mới mà đất nước cần để duy trì mức tăng trưởng GDP 2,5% và tỷ lệ thất nghiệp không quá 4,2% — mức mà Cục Dự trữ Liên bang ước tính tương ứng với tình trạng toàn dụng lao động.

Sau đó, nên ưu tiên cấp thị thực dựa trên kỹ năng và chỉ chấp nhận hồ sơ của những người thực sự có việc làm cụ thể tại Mỹ.

Cách này sẽ loại bỏ các công ty trung gian lao động khỏi thị trường nhập cư, đồng thời ngăn họ trích phần lương của người nhập cư.

Bài viết này cũng từng đề xuất rằng thị thực dựa trên kỹ năng nên được phân bổ thông qua đấu giá, và Thượng nghị sĩ Indiana Banks đã ủng hộ phương án này cho H-1B.

Như vậy, các doanh nghiệp sẽ ít động lực thuê người nhập cư thay vì người Mỹ, và mức phí thị thực sẽ do thị trường quyết định.

Không công ty nào sẽ chi nhiều hơn giá trị họ tin rằng có thể thu được từ một lao động nhập cư so với một lao động Mỹ.

Chính quyền Trump không đưa ra lý do cụ thể cho việc chọn các mức phí 100.000, 1.000.000 hay 2.000.000 USD, tuy nhiên 100.000 USD có thể là hợp lý cho thị thực H-1B.

Trong 6 năm, nếu một doanh nghiệp Mỹ không thể thu được ít nhất 16.500 USD/năm giá trị gia tăng từ một lao động nhập cư, thì rất khó nói rằng người đó sở hữu kỹ năng quý giá hoặc độc nhất mà lực lượng lao động Mỹ hiện thiếu hụt.