Hôm thứ Hai (23/12), Tổng thống Joe Biden đã phủ quyết một dự luật bổ sung thêm 66 thẩm phán liên bang trong hơn một thập kỷ, một nỗ lực từng được lưỡng đảng ủng hộ nhằm mục đích không đảng phái chính trị nào có lợi thế trong việc định hình ngành tư pháp liên bang.

joe biden
Tổng thống Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng vào ngày 1 tháng 7 năm 2024 tại Washington, DC. (Ảnh: Andrew Harnik/Getty Images)

Theo dự luật vốn nhận được sự ủng hộ của các tổ chức đại diện cho thẩm phán và luật sư, ba nhiệm kỳ chính phủ liên bang, bắt đầu từ chính quyền Trump sắp tới, và sáu nhiệm kỳ Quốc hội sẽ có cơ hội bổ nhiệm các thẩm phán tòa án sơ thẩm mới.

Bất chấp những lập luận từ các tổ chức rằng việc bổ sung thẩm phán sẽ giúp ích các vụ án bị chậm trễ nghiêm trọng trong việc giải quyết và làm giảm bớt lo ngại về khả năng tiếp cận công lý, Nhà Trắng cho biết ông Biden vẫn sẽ phủ quyết dự luật này.

Trong một tuyên bố phát đi hôm thứ Hai (23/12), ông Biden cho biết ông đưa ra quyết định phủ quyết là vì “hành động vội vã” của Hạ viện đã để ngỏ câu hỏi về các vị trí “có nhiệm kỳ trọn đời”.

“Hành động vội vã của Hạ viện không giải quyết được những câu hỏi then chốt trong luật, đặc biệt là về cách phân bổ các chức danh thẩm phán mới, và cả Hạ viện và Thượng viện đều không xem xét đầy đủ cách thức công việc của các thẩm phán cấp cao và thẩm phán địa phương ảnh hưởng đến nhu cầu về các chức danh thẩm phán mới như thế nào”, ông Biden cho biết.

“Để quản lý công lý hiệu quả và có hiệu suất, cần phải nghiên cứu và trả lời thêm những câu hỏi về nhu cầu và phân bổ trước khi chúng ta thành lập các chức thẩm phán cố định cho các thẩm phán có nhiệm kỳ trọn đời”, ông Biden nói thêm.

Ông cho biết dự luật này cũng sẽ tạo ra các chức thẩm phán mới tại các tiểu bang mà thượng nghị sĩ vẫn chưa phê chuẩn các vị trí tư pháp hiện có và những nỗ lực đó “cho thấy rằng những lo ngại về nền kinh tế tư pháp và khối lượng công việc không phải là động lực thực sự thúc đẩy việc thông qua dự luật này hiện nay”. 

Khi kế hoạch phủ quyết luật của ông Biden xuất hiện hồi đầu tháng này, Thượng nghị sĩ John Kennedy (Đảng Cộng hòa, Louisiana) đã nói trên chương trình “America’s Newsroom” của đài FOX rằng hành động này là “cơn co giật cuối cùng của một con vịt què”.

“Tổng thống Biden và nhóm của ông ta không muốn để dự luật này trở thành luật chỉ vì chính quyền của Đảng Cộng hòa sẽ bổ nhiệm một số thẩm phán”, ông Kennedy cho biết.

“Tôi ước gì họ đặt đất nước lên hàng đầu”, vị thượng nghị sĩ đại diện cho tiểu bang Louisiana nói thêm.

Dự luật đã được nhất trí thông qua hồi tháng Tám tại Thượng viện do Đảng Dân chủ kiểm soát, mặc dù Hạ viện do Đảng Cộng hòa lãnh đạo chỉ đưa dự luật này ra thảo luận sau khi ông Donald Trump tái đắc cử tổng thống hồi tháng Mười Một, tạo nên bầu không khí đấu tranh chính trị.

Quyền phủ quyết của ông Biden về cơ bản là sẽ gác lại dự luật tại Quốc hội hiện tại bởi vì việc lật ngược quyền phủ quyết của ông Biden sẽ đòi hỏi phải có đa số hai phần ba ở cả Hạ viện và Thượng viện, mà số phiếu ủng hộ dự luật này tại Hạ viện hiện không đạt được biên độ đó.