Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang gây áp lực lên nhà nước Israel nhằm chấm dứt cuộc xung đột tại Gaza và đạt được một thỏa thuận trao đổi con tin. Động thái này diễn ra trong bối cảnh ông Trump đang theo đuổi mục tiêu mở rộng các Hiệp ước Abraham – một thành quả mang tính nền tảng trong nhiệm kỳ Trump đầu tiên.

49452465091 a0008ba81a k
Tổng thống Donald J. Trump gặp Thủ tướng Benjamin Netanyahu hồi 27/1/2020 tại Nhà Trắng. (Ảnh: D.Myles Cullen/Nhà Trắng)

Áp lực đang ngày càng gia tăng khi ông Ron Dermer, Bộ trưởng phụ trách các vấn đề chiến lược của Israel, dự kiến sẽ có các cuộc hội đàm tại Nhà Trắng vào thứ Hai (7/7) để bàn về việc chấm dứt cuộc chiến đã kéo dài 20 tháng tại Dải Gaza.

Vào lúc 1 giờ sáng Chủ Nhật (29/6), trên nền tảng truyền thông mạng xã hội Truth Social, ông Trump viết: “Hãy đạt được thỏa thuận [nào đó] tại Gaza. [Và] đưa các con tin trở về!!!”

Các bản tin hôm Chủ Nhật (29/6) cho biết các bên trung gian hòa giải trong cuộc đàm phán giám sát việc trao đổi con tin – vốn gắn kết chặt chẽ với việc chấm dứt các chiến dịch quân sự của Israel và kế hoạch hậu chiến tại Gaza – đang thúc giục Israel cử phái đoàn đến Ai Cập. Tuy nhiên, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho đến nay vẫn từ chối làm điều đó.

Thay vào đó, ông Dermer được cho là đã được phái sang Hoa Kỳ để bảo đảm rằng Washington và Jerusalem có cùng lập trường trước khi các cuộc đàm phán gián tiếp được nối lại.

Chính quyền Israel vẫn khẳng định rằng tổ chức uỷ nhiệm Hamas là rào cản lớn nhất trong việc trao trả 50 con tin còn lại vẫn bị mạng lưới khủng bố này giam giữ – trong số đó có 49 người bị bắt cóc vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, cùng một con tin đã thiệt mạng bị giam giữ từ năm 2014.

Theo Bộ Ngoại giao Israel, thêm 27 con tin khác được cho là đã thiệt mạng trong hoặc sau cuộc tấn công vào tháng 10 năm ngoái, trong đó có hai công dân Hoa Kỳ: Itay Chen và Omer Neutra.

Ông Netanyahu cũng bày tỏ “nghi ngờ” về số phận của một số con tin khác.

Vào thứ Hai (30/6), Ngoại trưởng Israel Gideon Sa’ar tuyên bố: “Israel [thật sự] mong muốn đạt được một thỏa thuận trao đổi con tin và một lệnh ngừng bắn tại Gaza”. 

Ông Sa’ar cho biết chính phủ Israel đã chấp thuận một đề xuất gần đây do Đặc phái viên Steve Witkoff đệ trình, song đề xuất này đã bị Hamas bác bỏ vì không bao gồm một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn cũng như kế hoạch rút quân đội Israel khỏi Gaza.

Ông Witkoff dự trù sẽ đến Cairo, Ai Cập trong những ngày tới để bắt đầu tiến trình đàm phán mới.

Việc chấm dứt chiến dịch quân sự tại Gaza là một bước đi trọng yếu để hiện thực hóa hoài bão của ông Trump trong việc đưa thêm nhiều quốc gia mới gia nhập hệ thống các Hiệp ước Abraham.

Trong cùng ngày thứ Hai (30/6), ông Sa’ar tái khẳng định khát vọng của Jerusalem về việc mở rộng phạm vi hòa bình và bình thường hóa quan hệ, và phát biểu: “Chúng tôi đang đứng trước nhiều cơ hội. Chúng tôi đã trả giá cho thực tại mới tại Trung Đông bằng xương máu của những chiến sĩ và dân chúng của chúng tôi”. 

Israel mong muốn mở rộng vòng tròn hòa bình và bình thường hóa trong khuôn khổ Hiệp ước Abraham. Chúng tôi quan tâm đến việc kết nạp thêm các quốc gia láng giềng của chúng tôi như Syria và Liban vào vòng tròn hòa bình và bình thường hóa [quan hệ]– trong khi vẫn bảo đảm các quyền lợi thiết yếu và an ninh của Israel”, ông Sa’ar nói thêm.

Ông Trump chưa tiết lộ cụ thể những quốc gia nào đang cân nhắc bình thường hóa bang giao với Israel, tuy nhiên một số quốc gia như Ả Rập Saudi đã bày tỏ rõ rằng chừng nào người Palestine còn chịu khổ trong cuộc xung đột Israel-Hamas, thì việc bình thường hóa sẽ chưa thể được thảo luận. 

Hiện chúng ta đã có một số quốc gia thật sự tuyệt vời trong [Hiệp ước] ấy, và tôi nghĩ chúng ta sẽ tiếp tục kết nạp thêm – bởi vì Iran trước đây là một trở ngại chính”, ông Trump phát biểu trong chương trình “Sunday Morning Futures” của Fox News vào cuối tuần qua.