Việt – Mỹ có cam kết tăng cường quan hệ sau chuyến thăm Hà Nội của ông Blinken?
- Xuân Lan
- •
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken hôm thứ Bảy nói với các nhà lãnh đạo Việt Nam rằng đã đến lúc nâng tầm quan hệ, trong bối cảnh xuất hiện đồn đoán rằng việc nâng cấp quan hệ chính thức đang ngày càng tiến gần hơn.
“Từ quan điểm của chúng tôi, chúng tôi nghĩ rằng đây là thời điểm thuận lợi để nâng cao quan hệ đối tác hiện có của chúng tôi,” ông Blinken cho biết tại một cuộc họp báo vào thứ Bảy tại Hà Nội.
“Tôi nghĩ những gì các bạn sẽ thấy trong những tuần và tháng tới là, các nhóm của chúng tôi đang làm việc về vấn đề này,” ông nói thêm.
Sau khi đến Hà Nội vào thứ Sáu, ông Blinken vào thứ Bảy đã gặp Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn. Ông cũng tham dự lễ động thổ tòa đại sứ Mỹ cao 8 tầng.
Ông Chính đã nói với ông Blinken vào sáng thứ Bảy rằng chính phủ đang lên kế hoạch làm sâu sắc thêm quan hệ song phương, mà không đề cập cụ thể thêm.
“Chúng tôi đã giao các cơ quan liên quan phối hợp với phía Hoa Kỳ để cân nhắc, nói là làm, trên tinh thần nâng quan hệ đối tác giữa hai nước lên tầm cao mới”, ông Chính nói.
Kể từ khi ký kết quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam – Mỹ vào năm 2013, hai nước đã tăng cường quan hệ chính trị, kinh tế và quốc phòng trên diện rộng khi đều bày tỏ lo ngại về tham vọng của Trung Quốc ở Biển Đông.
Việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí kéo dài hàng thập kỷ đối với Việt Nam vào năm 2016 đã mở đường cho việc chuyển giao công nghệ quân sự của Hoa Kỳ. Trong khi vũ khí của Nga tiếp tục chiếm phần lớn kho vũ khí của Việt Nam, Việt Nam cũng đã mua tàu thuyền, máy bay và các thiết bị khác do Mỹ chế tạo.
Ông Blinken cho biết hôm thứ Bảy rằng Hoa Kỳ đang hoàn tất việc chuyển giao tàu tuần duyên thứ ba cho Việt Nam, sẽ bổ sung cho 24 tàu tuần tra được Hoa Kỳ cung cấp kể từ năm 2016.
Trong khi Hoa Kỳ kêu gọi nâng cấp chính thức các mối quan hệ lên thành đối tác an ninh, những nỗ lực của cả chính quyền Biden và Trump đã nhận được sự đón nhận nồng nhiệt ở Việt Nam.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, cố vấn kinh tế cấp cao đã nghỉ hưu của 5 Thủ tướng Việt Nam, cho biết trước chuyến thăm của Blinken rằng ông hy vọng rằng các cuộc gặp sẽ giải quyết được bế tắc. Ông nói, một sự nâng cấp chính thức trong quan hệ sẽ củng cố lợi ích an ninh của Việt Nam trong khu vực.
“Tôi rất vui nếu Việt Nam và Hoa Kỳ nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược”, ông Doanh nói.
Ông Lê Hồng Hiệp, thành viên cao cấp của chương trình Nghiên cứu Việt Nam và chương trình nghiên cứu chiến lược và chính trị khu vực tại Viện ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore, cho rằng quan hệ an ninh chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ sẽ củng cố vị thế của Việt Nam trong tranh chấp lãnh thổ trên biển ở Biển Đông với Trung Quốc.
“Mỹ là cường quốc số 1 thế giới nên mối quan hệ tốt đẹp hay nâng cấp quan hệ với Mỹ sẽ giúp Việt Nam nâng cao vị thế ngoại giao, đặc biệt là vị thế đàm phán của Việt Nam về Biển Đông”, ông Hiệp nói.
Tuy nhiên, ông Zachary Abuza, một chuyên gia an ninh Đông Nam Á tại Đại học Chiến tranh Quốc gia ở Washington, nói rằng Việt Nam từ lâu đã lo lắng về việc quá gần gũi với Mỹ sẽ chọc giận Trung Quốc.
“Cái giá phải trả khi tỏ ra quá thân thiết với Hoa Kỳ là rất lớn bởi vì Trung Quốc có rất nhiều phương tiện khác nhau để ép buộc và gây sức ép với Việt Nam, và họ luôn sử dụng chúng,” ông Abuza nói, đồng thời cho biết thêm rằng ngược lại, Washington hy vọng có thể khuếch đại thông điệp rằng Việt Nam hoan nghênh sự hiện diện của Hoa Kỳ tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
“Mỹ bị ám ảnh bởi Trung Quốc và luôn tìm cách gửi tín hiệu rằng các nước đang rời xa vòng tay của Trung Quốc, rằng họ đang chào đón Mỹ trong khu vực, rằng chúng tôi là một lực lượng ổn định,” ông Abuza nói.
Nhưng ông Abuza cho biết việc nâng cấp sẽ chỉ giống như một “biểu tượng ngoại giao” mà không mang lại nhiều lợi ích hữu hình cho mối quan hệ đối tác hiện có.
Xuân Lan (theo SCMP)
Xem thêm
Từ khóa Quan hệ việt Mỹ Ngoại trưởng Blinken thăm Việt Nam
