17 kỷ lục ghép tạng tại Việt Nam

“Đây là lần đầu tiên, 17 kỷ lục có giá trị về mặt y học được xác lập tại một sự kiện nhằm tôn vinh những đóng góp của các tập thể và cá nhân trong lĩnh vực ghép tạng tại Việt Nam”.

Tại Hội nghị Ghép tạng lần thứ IV do Hội Ghép tạng Việt Nam và Bệnh viện Chợ Rẫy phối hợp tổ chức tại Vũng Tàu, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietNam Book Of Records) đã vinh danh nhiều Kỷ lục Việt Nam đến từ các đơn vị và cá nhân đầu ngành trong lĩnh vực ghép tạng. Đây là các Kỷ lục về ghép tạng đã được thực hiện từ năm 1992 đến năm 2017 tại Việt Nam.

Theo đó, 17 kỷ lục được xác lập tại Hội nghị ghép tạng lần IV gồm:

Ca ghép thận đầu tiên trên người từ người cho sống tại Việt Nam

Kỷ lục này được trao cho GS.TSKH Lê Thế Trung và cố GS Chue-Shue Lee.

Ca ghép thận thực hiện vào ngày 4/6/1992, tại Bệnh viện Quân y 103 từ người cho sống. Ca mổ được thực hiện trong gần 10h gồm các bước lấy và chuẩn bị tạng ghép, ghép thận cho người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối.

Ca ghép gan đầu tiên trên người từ người cho sống tại Việt Nam

Kỷ lục thuộc về GS.TS Phạm Gia Khánh và GS Masatoshi Makuuchi.

Ca ghép gan thực hiện vào ngày 31/1/2004, tại Bệnh viện Quân y 103  từ người cho sống. Ca mổ được thực hiện trong gần 17h với các bước chuẩn bị và lấy một phần gan cho từ người bố, ghép gan cho con bị teo đường mật bẩm sinh. Sau mổ, các chức năng gan của bệnh nhân sớm hồi phục.

Kỷ lục kép “Người thực hiện ca phẫu thuật ghép thận từ người hiến thận chết não đầu tiên tại Việt Nam” và “Người thực hiện ca phẫu thuật lấy và ghép thận từ người hiến thận tim ngừng đập đầu tiên tại Việt Nam”

Kỷ lục thuộc về GS.TS.BS Trần Ngọc Sinh.

Năm 2008, ca ghép thận từ người hiến thận chết não đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện tại Bệnh viện Chợ Rẫy nhưng đây là trường hợp chưa điển hình trong hiến tặng. Đến năm 2010, 2 trường hợp đầu tiên hiến thận sau chết não được công nhận là điển hình trong hiến tặng. Ca mổ diễn ra lúc 11h00 ngày 11/2/2010 thành công đã cứu sống 4 người trong cùng 1 ngày.

Ca ghép thận từ người hiến thận tim ngừng đập đầu tiên tại Việt Nam thành công diễn ra ngày 19/6/2015 cũng tại Bệnh viện Chợ Rẫy, sau khi một bệnh nhân đột quỵ được gia đình đồng ý hiến 2 thận, cứu sống 2 bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối.

Ca ghép tim đầu tiên trên người từ người cho chết não tại Việt Nam

Kỷ lục được trao cho GS.TS.BS Nguyễn Tiến Bình và GS.BS Jeng Wei.

Ca ghép tim đầu tiên ở nước ta từ người cho chết não đã thực hiện thành công vào ngày 17/6/2010, tại Bệnh viện Quân y 103. Ca mổ thực hiện trong gần 10h gồm các bước chuẩn bị và lấy nhiều tạng từ người cho chết não để ghép cho nhiều người trong đó có bệnh nhân được ghép tim. Sau mổ tim ghép hoạt động tốt.

Ca ghép tụy – thận đầu tiên trên người từ người cho chết não tại Việt Nam

Kỷ lục được trao cho PGS.TS.BS Hoàng Mạnh An.

Ngày 1/3/2014, PGS.TS.BS Hoàng Mạnh An và hơn 150 y bác sĩ Học viện Quân y, Bệnh viện 103 cùng tham gia ca ghép đa tạng (thận-tụy) lần đầu tiên tại Việt Nam.

Nguồn tạng là người cho chết não vì tai nạn giao thông. Ca mổ kéo dài 13h. Cùng với ca ghép này, các bác sĩ cũng tiến hành ghép thận, gan cho hai bệnh nhân khác. Ca mổ thành công, các chức năng tụy – thận sớm bình phục. Bệnh nhân không cần dùng thuốc trị tiểu đường, trở về cuộc sống bình thường.

Ca ghép phổi đầu tiên trên người từ người cho sống tại Việt Nam

Kỷ lục được trao cho GS.TS.BS Đỗ Quyết và GS.BS Takahiro Oto.

Ca ghép phổi đầu tiên trên người từ người cho sống tại Việt Nam đã được thực hiện vào ngày 21/2/2017, tại Bệnh viện Quân y 103. Ca ghép kéo dài trong 10h với các bước chuẩn bị và lấy thùy phổi từ hai người cho là bố và bác ruột của bệnh nhân, lấy bỏ phổi bệnh của bệnh nhân và ghép thùy phổi cho vào bệnh nhân. Sau ca mổ, hai phổi ghép hoạt động tốt.

Kỷ lục kép: “Ca cấy tim nhân tạo đầu bán phần Heartware đầu tiên tại Việt Nam” và “Ca ghép tim đầu tiên do người Việt Nam thực hiện”

Kỷ lục được trao cho GS.TS.BS Bùi Đức Phú.

Ca cấy tim nhân tạo đầu bán phần Heartware đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện vào 8h sáng ngày 6/6/2014 do GS.TS.BS Bùi Đức Phú và ê kíp Bệnh viện TW Huế thực hiện.

Ca phẫu thuật đã cấy thiết bị hỗ trợ tâm thất Heartware cho bệnh nhân bị mắc bệnh cơ tim giãn giai đoạn cuối có tiên lượng sống còn dưới 6 tháng. Ca mổ kéo dài 5h. Sau mổ diễn biến khá thuận lợi, cung lượng tim từ 2 lít/phút đã tăng lên 4 lít/phút, quả tim nhân tạo hoạt động rất hiệu quả, bệnh nhân hồi phục tốt.

GS.TS.BS Bùi Đức Phú cũng là phẫu thuật viên chính, trưởng kíp mổ thực hiện ca ghép tim đầu tiên được thực hiện bởi ê kíp bác sĩ toàn người Việt Nam, đồng thời là ca ghép tim thứ hai thành công tại Việt Nam, sau ca ghép tim thành công tại Bệnh viện 103 (Học viện Quân y).

Ca ghép tim kéo dài trong 5h, bắt đầu từ 22h ngày 1/3 và kết thúc thành công lúc 3h ngày 2/3/2011. Cho đến nay, bệnh nhân đã sống với quả tim ghép khỏe mạnh hơn 6,5 năm và là ca ghép tim sống lâu nhất tại Việt Nam.

Người tổ chức điều phối tạng hiến với hành trình chuyển tạng dài nhất từ Nam ra Bắc để cứu người

Kỷ lục trao cho TS.BS Dư Thị Ngọc Thu.

TS.BS Dư Thị Ngọc Thu là trưởng Đơn vị điều phối ghép các bộ phận cơ thể người Bệnh viện Chợ Rẫy, có vai trò lớn trong việc tổ chức điều phối tạng hiến. Bác sĩ Ngọc Thu là người trực tiếp tham gia vào tất cả các khâu như tiếp nhận ý nguyện gia đình và giúp duy trì ý nguyện hiến tạng, điều phối thông tin chung tại Bệnh viện Chợ Rẫy và thông tin tìm người nhận tạng cho cả nước, tổ chức phối hợp giữa các kíp mổ kịp thời cùng các thủ tục quan trọng khác trước và sau mổ…

Sự thành công của ca ghép tạng xuyên Việt năm 2015 với hành trình vận chuyển tạng hiến là tim và gan hiến tặng đi xa hơn 1700 km từ TP.HCM đến Hà Nội bằng máy bay cứu sống hai bệnh nhân ghép tim và ghép gan có một phần lớn nhờ vào những nỗ lực của TS.BS Dư Thị Ngọc Thu.

Người thực hiện ca ghép thận đổi chéo người cho đầu tiên tại Việt Nam

Kỷ lục được trao cho PGS.TS.BS Thái Minh Sâm.

Ca ghép thận chéo đầu tiên ở Việt Nam được thực hiện vào ngày 11/1/2017 tại Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM, thực hiện song song trên hai bệnh nhân. Ghép thận đổi chéo là một trong những phương pháp giúp mở rộng nguồn thận hiến, đảm bảo mức độ tương hợp tốt hơn cho bệnh nhân.

Ca phẫu thuật ghép thận từ người hiến thận chết não đầu tiên tại Việt Nam

Kỷ lục được trao cho Bệnh viện Chợ Rẫy.

Ca ghép thận diễn ra ngày 19/6/2015 tại Bệnh viện Chợ Rẫy sau khi một bệnh nhân đột quỵ được gia đình đồng ý hiến 2 thận, cứu sống 2 bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối.

Bệnh viện tổ chức và thực hiện quy trình ghép thận từ người hiến thận tim ngừng đập đầu tiên tại Việt Nam

Kỷ lục được trao cho Bệnh viện Chợ Rẫy.

Ca ghép thận từ người hiến thận tim ngừng đập đầu tiên tại Việt Nam thành công diễn ra ngày 19/6/2015 tại Bệnh viện Chợ Rẫy sau khi một bệnh nhân đột quỵ được gia đình đồng ý hiến 2 thận, cứu sống 2 bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối.

Đơn vị thực hiện nhiều ca ghép thận nhất Việt Nam

Kỷ lục thuộc về Khoa Ngoại Tiết Niệu – Bệnh viện Chợ Rẫy.

Tính đến ngày 30/9/2017, Khoa Ngoại Tiết Niệu – Bệnh viện Chợ Rẫy đã thực hiện thành công 622 trường hợp ghép thận trong đó có 588 trường hợp ghép thận từ người cho sống, 31 trường hợp từ người cho chết não và 3 trường hợp ghép thận từ người cho tim ngừng đập. Sau hơn 25 năm thực hiện, đây là đơn vị ghép thận nhiều nhất tại Việt Nam, góp phần mang lại kết quả và cuộc sống tốt hơn cho các bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối.

Đơn vị tổ chức vận chuyển tạng hiến với hành trình chuyển tạng dài nhất từ Nam ra Bắc để cứu người

Kỷ lục trao cho Đơn vị điều phối ghép các bộ phận cơ thể người Bệnh viện Chợ Rẫy.

Ngày 3/9/2015, Đơn vị điều phối ghép các bộ phận cơ thể người Bệnh viện Chợ Rẫy  nhận được sự tình nguyện hiến tặng từ mẹ của bệnh nhân chết não tại Khoa Hồi sức Ngoại Thần kinh. Người mẹ tình nguyện hiến tạng tất cả các cơ quan trừ giác mạc. Người hiến tạng là nam giới, 32 tuổi hiến được 2 quả thận, 1 gan, 1 tim.

Khi đó tại bệnh viện chỉ có ghép thận là tự chủ được, gan phải nhờ đến các chuyên gia từ Hàn Quốc, ghép tim phổi thì chưa triển khai. Sau khi xin ý kiến của giám đốc bệnh viện, xác nhận Bệnh viện Việt Đức là nơi tiếp nhận hai cơ quan gan và tim. Sau đó tim và gan hiến tặng đã được vận chuyển đi xa hơn 1700 km từ TP.HCM đến Hà Nội bằng máy bay ngay trong đêm 4/9.

Tạng hiến đã kịp thời cứu sống hai bệnh nhân ghép tim và ghép gan vào ngày 4/9/2015 (đến 5/9/2015) tại bệnh viện Việt Đức. Hai bệnh nhân sau đó bình phục và có thể xuất viện.

Đây được xem là ca phẫu thuật xuyên Việt đầu tiên tại Việt Nam.

Ca ghép tụy – thận đầu tiên trên người từ người cho chết não tại Việt Nam

Kỷ lục được trao cho Học viện Quân y – Bộ Quốc phòng.

Ca ghép tụy – thận đầu tiên trên người từ người cho chết não tại Việt Nam được thực hiện vào ngày 1/3/2014 tại Bệnh viện Quân y 103 – Học viện Quân y. Nguồn tạng là người cho chết não vì tai nạn giao thông. Ca mổ kéo dài 13h. Cùng với ca ghép này, các bác sĩ cũng tiến hành ghép thận, gan cho hai bệnh nhân khác. Ca mổ thành công, các chức năng tụy – thận sớm bình phục. Bệnh nhân không cần dùng thuốc trị tiểu đường, trở về cuộc sống bình thường.

Ca ghép phổi đầu tiên trên người từ người cho sống tại Việt Nam

Kỷ lục được trao cho Học viện Quân y – Bộ Quốc phòng          

Ngày 21/2/2017, ca ghép phổi đầu tiên trên người từ người cho sống tại Việt Nam cũng được thực hiện tại Bệnh viện Quân y 103 trong 10h với các bước chuẩn bị và lấy thùy phổi từ hai người cho là bố và bác ruột của bệnh nhân, lấy bỏ phổi bệnh của bệnh nhân và ghép thùy phổi cho vào bệnh nhân. Sau ca mổ, hai phổi ghép hoạt động tốt.

Đây là lần đầu tiên, hàng loạt Kỷ lục có giá trị về mặt y học được xác lập tại một sự kiện nhằm tôn vinh những đóng góp của các tập thể và cá nhân trong lĩnh vực ghép tạng tại Việt Nam.

Văn Duy

Xem thêm: