Bộ Công Thương: Thủy điện Hố Hô xả lũ trong tình huống khẩn cấp là ‘phù hợp’

Theo báo cáo của Bộ Công Thương trình Chính phủ, việc xả lũ của thủy điện Hố Hô làm gia tăng lưu lượng nước về hạ du vào giữa tháng 10 vừa qua là phù hợp với quy trình vận hành hồ chứa.

Bộ Công Thương vừa có báo cáo chính thức gửi Chính phủ về việc kiểm tra vận hành xả lũ của các hồ thủy điện tại khu vực miền Trung từ ngày 13 đến ngày 16/10, trong đó có thủy điện Hố Hô (huyện Hương Khê, Hà Tĩnh).

Theo báo cáo, trong khoảng thời gian từ 17h30 ngày 14/10 đến 02h00 ngày 15/10, thủy điện Hố Hô đã xả lũ làm gia tăng lưu lượng về hạ du trung bình khoảng 192 m3/s.

Hàng loạt sai sót về trách nhiệm của đơn vị vận hành thủy điện

Trong báo cáo kết quả kiểm tra, Bộ Công Thương nêu hàng loạt các vấn đề của Nhà máy Thủy điện Hố Hô như:

Nhà máy tiến hành kiểm tra các hạng mục công trình trước mùa mưa lũ chưa được chi tiết, chủ yếu kiểm tra bằng trực quan nên chưa lường được các tình huống mất an toàn có thể xảy ra trong mùa mưa bão (như sạt trượt mái đào vai đập, sạt lở đường vận hành nhà máy dẫn đến phương tiện cơ giới không vào được, hư hỏng đường lên đập),…

Vị trí đặt máy phát điện dự phòng diesel 250 kVA chưa phù hợp, vẫn có thể bị sự cố do sạt trượt nên chưa bảo đảm yêu cầu sẵn sàng cấp điện khi xảy ra sự cố.

Việc thực hiện thông tin, báo cáo về tình hình vận hành đập và thông tin xả lũ cho các cơ quan liên quan của địa phương trong các văn bản chỉ nhắc lại tin cảnh báo mưa lớn do áp thấp nhiệt đới và thông báo tình hình vận hành của nhà máy; chưa thể hiện rõ nội dung cảnh báo xả lũ của công trình; không có đầu mối thông tin, liên lạc dự phòng trong trường hợp đầu mối chính không liên lạc được,…

Chiều ngày 14/10, khi xả lũ khẩn cấp đảm bảo an toàn cho công trình, nhà máy chưa báo cáo Bộ Công Thương, chưa có căn cứ thể hiện việc thông báo khi xả lũ khẩn cấp do sự cố cho cơ quan liên quan,…

> Thủy điện Hố Hô: Không có chức năng điều tiết lũ ‘nên cứ nước đầy là xả’

Xả lũ khi khẩn cấp ‘phù hợp’ với quy trình vận hành hồ chứa

Về kết quả việc vận hành hồ chứa của thủy điện Hố Hô, báo cáo của Bộ Công Thương nêu cụ thể, từ ngày 14/10, lũ về hồ lên nhanh từ mức 300 m3/s lúc 13h và đạt đỉnh 5 tiếng sau đó với mức 1.843 m3/s.

Đến khoảng 16h30, khi mực nước hồ ở cao trình 68m, lưu lượng về hồ 1.700 m3/s thì tại mái đào vai phải đập xuất hiện sự cố sạt trượt, uy hiếp an toàn đối với hạng mục Trạm biến áp 35 kV, máy phát điện dự phòng và nhà máy, nguy cơ gây mất điện, không mở được cửa van đập tràn khi lũ tăng, đe dọa an toàn đập. Vì vậy, vào lúc 18h30, nhà máy đã mở hoàn toàn các van đập tràn với lưu lượng 1.843 m3/s, gây ra lũ tập trung nhanh về hạ du.

>> Thủy điện Hố Hô đã tăng lưu lượng xả lũ gấp 3,7 lần trong một ngày

>> Thủy điện Hố Hô: Xả lũ chưa đúng quy trình… vì tình huống khẩn cấp

Sau khi nhận thấy lũ về hồ giảm, sự cố sạt trượt không còn khả năng gây mất an toàn cho công trình, nhà máy đã cho đóng dần các cửa van đập tràn để giảm lưu lượng xả, nhỏ hơn lưu lượng vào hồ.

Bộ Công Thương kết luận trong báo cáo: “Việc vận hành xả lũ của hồ chứa Hố Hô trong tình huống khẩn cấp với lưu lượng lớn hơn so với lưu lượng tự nhiên tuy có ảnh hưởng nhất định tới việc lũ về ở hạ du nhưng là phù hợp với Quy trình vận hành hồ chứa nhằm đảm bảo an toàn cho công trình đập. Trường hợp không mở hoàn toàn van tràn, mưa lớn tiếp tục kéo dài, sạt trượt làm trạm diesel và trạm phân phối điện bị tê liệt, mực nước trong hồ dâng cao tràn qua, gây vỡ đập thì thiệt hại cho khu vực hạ du sẽ vô cùng lớn”.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương cũng chỉ ra sổ vận hành, số liệu quan trắc, dự báo mực nước, lưu lượng đến hồ và lưu lượng xả trong đợt lũ chưa đầy đủ, chi tiết và tần suất quan trắc không đảm bảo theo quy định; chưa lập kế hoạch điều tiết nước hồ chứa và tổ chức thông báo kế hoạch điều tiết nước cho UBND các cấp; chưa thực hiện báo cáo định kỳ về kết quả quan trắc, tình hình khai thác, sử dụng nước từ khi được cấp giấy phép đến nay về Bộ TN&MT.

Báo cáo cũng chỉ ra trách nhiệm của chính quyền địa phương tại khu vực đặt công trình và vùng hạ du khi chưa tổ chức diễn tập di dời, sơ tán người dân và tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn trên sông thuộc vùng hạ du thủy điện Hố Hô năm 2016.

Theo báo cáo, Bộ Công Thương kiến nghị xử lý vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần Thủy điện Hồ Bốn (đơn vị vận hành thủy điện Hố Hô) trong lĩnh vực an toàn đập; trong trường hợp tái phạm sẽ xem xét thu hồi giấy phép hoạt động điện lực.

Hải Linh

Xem thêm: