Thêm 4.000 tỷ đồng ngân sách được chi để chống sạt lở ĐBSCL

Chủ tịch UBND 13 tỉnh, thành phố ĐBSCL chịu trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan sử dụng vốn dự phòng ngân sách trung ương năm 2023 để đầu tư phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển và thực hiện đầu tư dự án bảo đảm chất lượng; chậm nhất đến ngày 31/12/2024.

Trung tuần tháng 8, tại buổi làm việc với Thủ tướng Phạm Minh Chính và 13 tỉnh, thành phố ĐBSCL, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp cho hay từ năm 2016 đến nay, các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL đã xuất hiện 779 điểm sạt lở với tổng chiều dài 1.134 km, trong đó bờ sông có 666 điểm/744 km; bờ biển có 113 điểm/390 km.

Từ năm 2016 đến nay, tổng cộng 16.223 tỷ đồng đã chi từ ngân sách trung ương cho các tỉnh ĐBSCL, xây dựng 218 công trình/324 km kè chống sạt lở.

Tuy nhiên, tình trạng sạt lở ở ĐBSCL ngày càng nghiêm trọng. Hiện toàn vùng còn 561 điểm sạt lở, trong đó, bờ sông có 513 điểm/602km; bờ biển có 48 điểm/208km. Trong đó, có 63 khu vực sạt lở đặc biệt nguy hiểm với tổng chiều dài 204 km (bờ sông 39 điểm/118km, bờ biển 24 điểm/86km) – Theo Bộ NN&PTNT, nếu khắc phục 63 điểm trên cần tổng kinh phí khoảng 13.648 tỷ đồng.

Lý do được giới chức Chính phủ chỉ ra là do tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng; tác động từ các hoạt động khai thác, sử dụng nước của các nước ở thượng nguồn Mekong dẫn đến nguy cơ thiếu nước ngọt cục bộ, đặc biệt là suy giảm mạnh phù sa về vùng; tình trạng sụt lún, hạ thấp nền đất…

“Tốc độ sụt lún đất cao gấp 3-4 lần, có nơi tới 10 lần so với tốc độ nước biển dâng, cho thấy ĐBSCL có nguy cơ chìm dần do cả sụt lún đất và nước biển dâng. Nhiều tuyến đê biển, đường ven biển trước đây thiết kế đủ cao độ nhưng giờ lại bị thủy triều tràn qua gây ngập”, ông Chính thừa nhận.

Sạt lở bờ sông, bờ biển còn khiến rừng ngập mặn ven biển biến mất. “Thống kê 50 năm qua diện tích rừng ngập mặn giảm khoảng 80%, từ năm 2011-2016 giảm trên 15.300 ha. Mỗi năm mất 300-500 ha rừng ngập mặn, hàng nghìn hộ dân ven biển, ven sông, kênh rạch bị ảnh hưởng”, ông Chính nói.

Cuối tháng 9 vừa qua, Tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF – Việt Nam) vừa công bố kết quả nghiên cứu ngân hàng cát cho ĐBSCL, cho hay với tốc độ khai thác cát hiện tại ở ĐBSCL dao động từ 35-55 triệu m3/năm, trữ lượng cát này sẽ hoàn toàn cạn kiệt trước năm 2035.

Theo nhận định của các chuyên gia về môi trường, khai thác cát sông quá mức được xem là một trong những tác nhân chính gây nên thâm hụt trầm tích, dẫn đến gia tăng xói mòn lòng sông, sạt lở bờ sông, bờ biển, khuếch đại thủy triều và gia tăng xâm nhập mặn vào mùa khô.

Nguyễn Quân