GS Nguyễn Thiện Nhân đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu lên 65 trước 2035 để thêm hơn 5 triệu lao động/năm, đảm bảo tăng trưởng 10% và tránh vỡ quỹ hưu trí như Hàn Quốc, Trung Quốc.

ong nguyen thien nhan
ĐBQH Nguyễn Thiện Nhân. (Ảnh: quochoi.vn)

Ngày 30/10, tại phiên thảo luận Quốc hội về kinh tế – xã hội và ngân sách nhà nước, GS Nguyễn Thiện Nhân (đoàn TP.HCM) đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu lên 65 tuổi.

Hiện tuổi nghỉ hưu trung bình nam 59 tuổi, nữ 54 tuổi; lộ trình tăng dần lên nam 62 tuổi (năm 2028), nữ 60 tuổi (năm 2035).

Nếu tăng lên 65 tuổi, lực lượng lao động thêm hơn 5 triệu người/năm, tương đương dân số Phần Lan, Na Uy hoặc Đan Mạch, theo ông Nhân.

GS Nguyễn Thiện Nhân cho rằng tăng tuổi nghỉ hưu có lộ trình trong 10 năm giúp đáp ứng tăng lao động 1,45%/năm để đạt GDP 10%/năm giai đoạn 2026-2030, khi năng suất lao động mục tiêu 8,5%.

Giai đoạn 2021-2025, tăng trưởng 6,3%/năm cần lao động tăng 1,14%/năm (năng suất tăng 5,1%); từ 2026, lao động đạt đỉnh và giảm, dự báo tăng 0,7%/năm, nếu không bù đắp chỉ đạt 7-8%/năm. Đột phá năng suất lao động qua khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; tận dụng nguồn nhân lực hiện có.

Ông Nhân cho rằng cũng cần nâng mức sinh từ 1,91 lên 2,1 trước 2035 để lao động không giảm, đảm bảo phát triển bền vững kinh tế, con người.

Việt Nam đối mặt mất cân đối quỹ hưu trí do dân số già hóa nhanh: năm 2000 cứ 7 lao động nuôi 1 hưu; 2025 còn 4,3; 2045 là 2,4; 2100 là 1,3.

Áp dụng quy luật Hàn Quốc, Trung Quốc (37 năm sau lao động đỉnh quỹ vỡ), Việt Nam rủi ro năm 2070; lương hưu giảm mạnh nếu không cải cách.

Hàn Quốc tăng trưởng 9%/năm 43 năm, quỹ lớn thứ 3 thế giới nhưng vỡ 2055; cứ 3,3 lao động nuôi 1 hưu (2023), đến 2055 còn 0,8; 40% nhận hưu nghèo tương đối.

Trung Quốc tăng trưởng 12%/năm 26 năm, quỹ cạn 2035 khi hưu tăng 300-400 triệu.

GS Nguyễn Thiện Nhân kiến nghị trước 2030 xây đề án cải cách toàn diện bảo hiểm xã hội để người hưu có mức sống đàng hoàng, tương xứng phát triển đất nước.

Lan Anh