Trước phiên đối thoại Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc vào ngày 7/5 tới, Bộ Ngoại giao Việt Nam tổ chức họp báo quốc tế, trong đó nhấn mạnh nguyên tắc “không can thiệp vào công việc nội bộ các quốc gia” khi đề cập đến báo cáo riêng của các cơ quan Liên Hợp Quốc tại Việt Nam và các bên về quyền con người ở Việt Nam.

upr
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt (thứ hai từ trái sang) đã chủ trì và phát biểu khai mạc Hội thảo quốc tế tham vấn dự thảo Báo cáo quốc gia theo cơ chế UPR chu kỳ IV, hồi tháng 11/2023. (Ảnh: baochinhphu.vn)

Chiều 15/4 tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao tổ chức họp báo quốc tế công bố báo cáo quốc gia, theo Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát chu kỳ 4 (UPR) của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc.

UPR là một trong những cơ chế quan trọng nhất của Hội đồng Nhân quyền, với nhiệm vụ rà soát tình hình nhân quyền tại tất cả các nước thành viên Liên Hợp Quốc. Đây được coi là cơ sở thúc đẩy các nước thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ, cam kết về quyền con người trên nguyên tắc đối thoại, hợp tác, bình đẳng, khách quan, minh bạch.

Việt Nam bác nhiều báo cáo về quyền con người

Tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã chính thức nộp báo cáo quốc gia theo cơ chế UPR chu kỳ 4 lên Hội đồng Nhân quyền. Dự kiến Việt Nam sẽ tham gia phiên đối thoại về báo cáo quốc gia UPR chu kỳ 4 tại Hội đồng Nhân quyền ngày 7/5 tới đây.

Trong phần hỏi đáp, trước đề nghị của phóng viên cho bình luận về báo cáo riêng của các cơ quan Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam và các bên theo cơ chế UPR chu kỳ 4, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt cho biết Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam đã có phát biểu về báo cáo riêng của các tổ chức Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam hôm 11/4.

(*) Tại buổi họp báo này, ông Việt cho biết Việt Nam “rất thất vọng”, rằng có sự hiện diện đầy đủ tại Việt Nam và có quan hệ đối tác toàn diện với các bộ, ban, ngành của Việt Nam nhưng báo cáo riêng của các cơ quan Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam có nhiều nội dung “sai sự thật, không kiểm chứng”.

Trích báo cáo của Liên Hợp Quốc ngày 27/2/2024: “Theo nhóm quốc gia của Liên Hợp Quốc, ít nhất 150 nhà báo độc lập, những người bảo vệ nhân quyền, các nhà hoạt động dân chủ, đất đai và tôn giáo vẫn bị giam giữ vì thực thi các quyền cơ bản của mình một cách ôn hòa trong các vấn đề liên quan đến bảo vệ môi trường, quyền của người thiểu số và phát triển dân chủ.”

Tải nội dung báo cáo tại đây

Đưa ra phát ngôn mới nhất, Thứ trưởng Việt nhấn mạnh đến nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ các quốc gia.

“Một trong những nguyên tắc mang tính nền tảng của quan hệ quốc tế hiện đại và được ghi nhận trong Hiến chương Liên Hợp Quốc là không can thiệp vào công việc nội bộ các quốc gia. Và một trong những nguyên tắc cũng mang tính nền tảng trong quan hệ giữa Việt Nam và các nước trên thế giới, đó là tôn trọng thể chế chính trị của nhau. Chính vì vậy thì tôi kiên quyết bác bỏ những ý kiến, đề xuất, kiến nghị vi phạm nguyên tắc này”, ông Việt nêu.

Về nội dung của các báo cáo, ông Việt bày tỏ “không đồng tình” với rất nhiều ý kiến, nội dung trong các báo cáo đó. Theo ông này, những báo cáo có rất nhiều nội dung có thể nói là được xây dựng trên các thông tin chưa được kiểm chứng, đưa ra những nhận định thiếu khách quan về tình hình Việt Nam.

“Như tôi có nói trước đó, chúng tôi đã tổ chức rất nhiều hội thảo, tham vấn để lấy ý kiến, nhưng các tổ chức đó lại không tham gia vào tiến trình, thậm chí họ không có mặt ở Việt Nam nhưng lại gửi rất nhiều thông tin đánh giá có thể nói là sai lệch về tình hình Việt Nam”, ông Việt khẳng định.

Vẫn theo ông Việt, tất cả báo cáo khác của các cơ quan Liên Hợp Quốc đều không được tiến hành công khai, minh bạch, không được tham vấn đầy đủ như là cách của Việt Nam tiến hành đối với báo cáo quốc gia của Việt Nam. “Chúng tôi hoàn toàn không được tham gia tham vấn gì cả về nội dung các báo cáo đó…”, ông Việt nói tại cuộc họp báo trước thềm đối thoại quốc tế.

Từ quan điểm trên, ông Việt bày tỏ ý kiến rằng các nước và tổ chức quốc tế tại Việt Nam sẽ cân nhắc, hết sức thận trọng khi sử dụng các thông tin, báo cáo nói trên và sẽ sử dụng những nguồn thông tin đã được kiểm chứng.

Việt Nam có ‘chính sách nhất quán về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người’

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt khẳng định với chính sách nhất quán về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, Việt Nam coi trọng cơ chế UPR và luôn nghiêm túc xây dựng các báo cáo quốc gia cũng như triển khai các khuyến nghị Việt Nam chấp thuận tại tất cả các chu kỳ.

Nêu thành tựu của Việt Nam trong bảo đảm quyền con người được nêu trong báo cáo quốc gia UPR chu kỳ 4, các thông tin công bố cho hay tính đến tháng 1/2024, trong số 241 khuyến nghị mà Việt Nam chấp thuận tại chu kỳ 3, Việt Nam đã hoàn thành thực hiện có kết quả 209 khuyến nghị (chiếm 86,7%), thực hiện một phần 30 khuyến nghị (12,4%), và 2 khuyến nghị còn lại đang được xem xét thực hiện vào thời điểm phù hợp.

Từ năm 2019 đến hết tháng 11/2023, Việt Nam đã tiếp tục các nỗ lực xây dựng nhà nước pháp quyền với 44 luật được thông qua. Trong đó có nhiều văn bản luật quan trọng, liên quan đến quyền con người, quyền công dân, cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Việt Nam đã tham gia 7/9 điều ước quốc tế cơ bản về quyền con người, 25 công ước quốc tế về quyền lao động của ILO.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đã tích cực đóng góp vào nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy quyền con người trên thế giới, đặc biệt trên cương vị thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc nhiệm kỳ 2023 – 2025.

Kể từ lần rà soát trước, Việt Nam đã gia nhập Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) về việc áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể (năm 2019), Công ước số 105 của ILO về xóa bỏ lao động cưỡng bức (năm 2020)…

Từ 2019, GDP trên đầu người đã tăng 25%, tỷ lệ hộ nghèo giảm 1,5% mỗi năm. Mạng lưới y tế dự phòng được tổ chức rộng khắp trên toàn quốc, gắn chặt với y tế cơ sở, tỉ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 81,7% năm 2016 lên 92% vào năm 2022.

Sau 26 năm kết nối Internet, tính đến tháng 9/2023, Việt Nam có hơn 78 triệu người sử dụng Internet (xếp thứ 13 thế giới về số lượng người dùng, tăng 21% so với năm 2019), số thuê bao băng rộng di động là 86,6 triệu (tăng 38% so với năm 2019).

Ngày 23/6/2022, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng bác bỏ các ý kiến cho rằng bà Khanh bị xử lý hình sự vì các ý kiến liên quan khí hậu, cho rằng đây là “suy diễn không có cơ sở”.

Bà Ngụy Thị Khanh là người sáng lập kiêm giám đốc điều hành Trung tâm phát triển sáng tạo xanh (GreenID). Năm 2018, bà Khanh nhận được Giải thưởng Môi trường Goldman, là người phụ nữ Việt Nam đầu tiên được trao giải này.

Bà Khanh bị tuyên phạt 24 tháng tù về hành vi Trốn thuế theo điều 200 Bộ luật hình sự, tại phiên tòa xét xử sơ thẩm của TAND Hà Nội ngày 17/6.

Sau phiên xét xử, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong một thông cáo: “Hoa Kỳ kêu gọi chính phủ Việt Nam trả tự do cho bà Khanh, người được quốc tế công nhận với công việc thúc đẩy các vấn đề về biến đổi khí hậu và các vấn đề năng lượng bền vững ở Việt Nam, cũng như các nhà hoạt động môi trường khác hành động vì lợi ích của Việt Nam và người dân đang bị bắt giữ”. 

Ngày 13/5/2023, bà Khanh xác nhận được trả tự do sau 16 tháng tù. Sự kiện này diễn ra 6 tháng trước khi diễn ra cuộc gặp giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Joe Biden vào tháng 11/2023, BBC Tiếng Việt dẫn một nguồn tin cho hay.

Nguyễn Quân