Nhằm tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, cả nước sẽ giảm khoảng 50% số đơn vị hành chính cấp tỉnh, và giảm 60 – 70% đơn vị hành chính cấp cơ sở so với hiện tại.

pham minh chinh 01
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và tấm bản đồ đơn vị hành chính trong cuộc họp ngày 5/3. (Ảnh: Nhật Bắc/baochinhphu.vn)

Thông tin trên do Bí thư Đảng ủy, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu tại cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, tiếp tục cho ý kiến về Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp vào chiều 11/3.

Theo báo Chính phủ, thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị tại các Kết luận 126 và Kết luận số 127, Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ đã xây dựng và trình xin ý kiến Bộ Chính trị đề án sắp xếp tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Trên cơ sở ý kiến của Bộ Chính trị, Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ tổ chức cuộc họp trên để hoàn thiện thêm một bước Đề án sắp xếp tổ chức lại hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp để báo cáo Bộ Chính trị.

Phát biểu kết luận, Bí thư Đảng ủy, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho hay việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp là để phù hợp khả năng quản lý hiện nay khi điều kiện hạ tầng giao thông, hạ tầng số đã phát triển, tạo không gian phát triển và lợi thế cạnh tranh của từng địa phương.

Ông Chính nói dư luận “đồng tình cao” với chủ trương sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp này.

Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh (gồm các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp cơ sở.

Phiên họp thống nhất dự kiến trình cấp có thẩm quyền phương án sau khi sắp xếp sẽ giảm khoảng 50% số đơn vị hành chính cấp tỉnh và giảm khoảng 60 – 70% đơn vị hành chính cấp cơ sở so với hiện nay.

Qua thảo luận về các nguyên tắc, tiêu chí, tên gọi và trung tâm hành chính – chính trị của đơn vị hành chính cấp tỉnh khi sắp xếp, Thủ tướng Chính yêu cầu ngoài tiêu chí về diện tích tự nhiên, quy mô dân số, cần xem xét các tiêu chí về lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc, điều kiện địa lý, trình độ phát triển kinh tế-xã hội, hạ tầng…

Việc đặt tên đơn vị hành chính cấp tỉnh được cho là “phải có tính kế thừa”; việc chọn trung tâm hành chính – chính trị “phải cân nhắc các yếu tố lịch sử, địa lý, kết nối hạ tầng, không gian phát triển, quốc phòng, an ninh và hội nhập”.

Tại cuộc họp thảo luận “đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp” diễn ra ngày 5/3 trước đó của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, bản tin tường thuật của báo Chính phủ đăng tải bức ảnh Thủ tướng Phạm Minh Chính cầm một tấm bản đồ được đề “Bản đồ 32 đơn vị hành chính cấp tỉnh…”.

Bức ảnh sau đó không còn xuất hiện trên bản tin.

Theo yêu cầu của Bộ Chính trị, đề án sắp xếp đơn vị hành chính các cấp phải được hoàn thiện và trình Ban Chấp hành Trung ương qua Ban Tổ chức Trung ương trước ngày 7/4 tới.

Hiện Việt Nam có 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh; 705 quận, huyện và 10.595 xã, phường.

Theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đơn vị hành chính cấp tỉnh cần đáp ứng ba tiêu chuẩn về diện tích, dân số và số đơn vị hành chính cấp huyện. Thống kê năm 2023 xác định có 10 tỉnh chưa đạt được đồng thời cả ba tiêu chuẩn này, 12 tỉnh không đạt đồng thời hai tiêu chuẩn diện tích và dân số, 3 tỉnh thành không đạt tiêu chuẩn diện tích và đơn vị hành chính cấp huyện, 2 tỉnh không đạt tiêu chuẩn về dân số và đơn vị hành chính cấp huyện, 13 tỉnh thành không đạt tiêu chuẩn về diện tích, 9 tỉnh không đạt tiêu chuẩn về dân số.

Nguyễn Quân