Cháu trai Giang Trạch Dân “im lặng phát đại tài” như thế nào?
- Vương Hữu Quần
- •
Ngày 15/12/2018, doanh nhân Trung Quốc giàu có trốn sang Mỹ là Quách Văn Quý (Guo Wengui) đã làm nóng dư luận với thông tin: Gia đình cựu lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Giang Trạch Dân giàu nhất thế giới, đại diện tiểu biểu là người cháu trai Giang Chí Thành. Gia đình họ Giang hiện nắm giữ tiền mặt và tài sản trong ngoài nước với tổng trị giá hơn 500 tỷ USD (khoảng 4.000 tỷ RMB).
Giang Chí Thành (con trai của Giang Miên Hằng) sinh ngày 22/1/1986, là cháu đích tôn của Giang Trạch Dân – cựu lãnh đạo cao nhất của ĐCSTQ. Năm 2009, sau khi tốt nghiệp Đại học Harvard, Giang Chí Thành làm việc cho ngân hàng đầu tư của Mỹ Goldman Sachs.
Ngày 28/9/2010, Giang Chí Thành (24 tuổi) thành lập Boyu Capital tại Hồng Kông (sau đó đổi tên thành Boyu Investment) để tham gia vào hoạt động kinh doanh đầu tư tư nhân, nhưng cổ đông lại đăng ký tại thiên đường thuế Cayman Islands.
Các công ty do Giang Chí Thành đầu tư bao gồm: Alibaba, Ant Group, Didi Chuxing, Tencent, WuXi Biologics, Cinda Assets, Shunfeng Express, Tongcheng, Langjiu Group, Vanke Property, Easyhome, Megvii Technology, CStone Pharmaceuticals, iQiyi của Baidu, Bank of China.
Giang Chí Thành thường đầu tư “chính xác” vào một số công ty có lãi lớn trước khi chúng niêm yết cổ phiếu; sau khi các công ty này niêm yết cổ phiếu thành công thì anh ta bán mạnh cổ phiếu và thu về khoản lợi nhuận khổng lồ. Cách kiếm tiền nhanh chóng này được tóm tắt là: “Quây tiền, rút tiền, bỏ đi”.
1. Hũ vàng đầu tiên của Giang Chí Thành
Hũ vàng đầu tiên của Giang Chí Thành là thương vụ vào năm 2011, mua lại chuỗi cửa hàng miễn thuế Sunrise (Sunrise Duty Free) ở các sân bay quốc tế Bắc Kinh và Thượng Hải.
Ngày 10/4/2014, báo cáo đặc biệt của Reuters “Thái tử Đảng trong lĩnh vực Quỹ và Cổ đông tư nhân” cho biết, trong năm 2011 Boyu đã đầu tư khoảng 80 triệu USD để mua lại 40% cổ phần của Sunrise qua đó giành được cổ phần kiểm soát tại Sunrise, định giá Sunrise khi đó là 200 triệu USD.
Đến đầu năm 2013, báo cáo của Boyu cho thấy mức định giá của Sunrise vào khoảng 800 triệu USD. Nhưng giới chủ ngân hàng thường cho rằng số liệu bán hàng năm 2012 được nộp cho chính quyền ĐCSTQ thì công ty này nên được định giá khoảng 1,6 tỷ USD. Dù vậy, ngay cả với mức định giá thận trọng là 800 triệu USD thì khoản đầu tư của Giang Chí Thành đã tăng gấp 3 lần trong 3 năm.
Theo hồ sơ đăng ký tài sản và công ty ở Hồng Kông, khi Giang Chí Thành thành lập Boyu vào năm 2010 thì tọa lạc trong một khu vực cao tầng rộng hơn 1000 mét vuông đối diện với Cảng Victoria, trước đó nó đã được mua với giá 16,7 triệu USD Hồng Kông bởi một công ty BVI thuộc sở hữu của người sáng lập Sunrise Giang Thế Can. Chiếc Toyota Alphard màu đen đặc biệt của Giang Chí Thành cũng được mua bởi Sunrise. Kính chắn gió của chiếc ô tô 7 chỗ hiệu Trung Quốc – Hồng Kông này được dán logo của thành viên câu lạc bộ Jockey Hồng Kông. Tư cách thành viên góc độ cá nhân của câu lạc bộ Jockey có giá 275.000 RMB, còn tư cách thành viên góc độ công ty cao nhất có giá 880.000 RMB.
Người sáng lập ra Sunrise là Giang Thế Can (Jiang Shiqian), một người Mỹ gốc Hoa, được cho là họ hàng xa của dòng họ Giang cùng thế hệ với người cha ruột Giang Thế Tuấn của Giang Trạch Dân. Sau khi Giang Trạch Dân lên nắm quyền, Giang Thế Can chuyển đến Thượng Hải kinh doanh, năm 1999 độc quyền quản lý cửa hàng miễn thuế xuất nhập cảnh ở sân bay Bắc Kinh và Thượng Hải.
2. Đầu tư vào Alibaba
Theo Reuters, năm 2012 người sáng lập Jack Ma của Alibaba đã gặp Giang Chí Thành. Boyu Capital đã tham gia một tập đoàn do Tập đoàn Đầu tư Trung Quốc (China Investment Corporation) đứng đầu để huy động một phần trong số 7,1 tỷ USD cần thiết để Jack Ma mua lại khoảng 20% cổ phần của Yahoo. Tập đoàn này đã mua lại 5,6% cổ phần của Alibaba. Vào thời điểm đó, Alibaba được định giá là 38 tỷ USD. Boyu đã thu được lợi nhuận lớn từ thương vụ này.
Hai công ty con của Boyu là Prosperous Wintersweet Limited và Ever Green Growth Limited nắm giữ lần lượt 10,5 triệu và 2,6 triệu cổ phiếu tại Alibaba, với tổng vốn đầu tư 2 tỷ USD.
Ngày 20/9/2014, Alibaba đã lên sàn chứng khoán tại Mỹ. Thỏa thuận này được coi là khoản tài chính lớn nhất của khu vực tư nhân trong lịch sử Trung Quốc. Ngày đầu tiên niêm yết, giá trị thị trường của Alibaba đã vượt quá 230 tỷ USD.
Theo The New York Times ngày 21/7/2014, “Công ty con của Boyu Capital đã thu về được hơn 1 tỷ USD cho khoản đầu tư 400 triệu USD vào Alibaba”.
3. Đầu tư vào Ant Group
Ant Group, một công ty con của Jack Ma, ban đầu dự kiến ngày 5/11/2020 niêm yết tại Hồng Kông và Thượng Hải. Nhưng ngay trước khi Ant Group chuẩn bị niêm yết thì đã bị chính quyền Tập Cận Bình ngăn chặn.
Theo WSJ (Wall Street Journal) ngày 17/2/2021, một cuộc điều tra của chính quyền Tập Cận Bình đã phát hiện ra rằng bản cáo bạch của Ant Group đã che khuất sự phức tạp trong cơ cấu cổ phần của công ty, đằng sau đó là một vòng tròn các chức sắc của ĐCSTQ bao gồm Boyu của cháu trai Giang Trạch Dân là Giang Chí Thành.
Tờ WSJ đưa tin vào năm 2016, Boyu đã trở thành nhà đầu tư vào Ant Group theo đường vòng. Đầu tiên, Boyu thành lập một công ty con ở Thượng Hải; sau đó sử dụng công ty con này để đầu tư vào một công ty đầu tư khác ở Thượng Hải; sau đó, nhân danh công ty đầu tư Thượng Hải này đầu tư vào công ty quỹ cổ phần tư nhân của Trung tâm Đầu tư Jingguan Bắc Kinh; cuối cùng công ty quỹ đầu tư tư nhân đó đầu tư mua cổ phần của Ant Group.
Quỹ đầu tư tư nhân của Jingguan Bắc Kinh đã 2 lần đầu tư vào Ant Group trong năm 2016 và 2018, trở thành một trong 10 cổ đông hàng đầu của Ant Group, nhưng Boyu hoàn toàn không được đề cập trong bản cáo bạch.
4. Đầu tư vào Didi Chuxing
Ngày 30/6/2021, nền tảng gọi xe trực tuyến lớn nhất Trung Quốc là Didi Chuxing được niêm yết trên Sàn giao dịch Chứng khoán New York. Chỉ 5 ngày sau khi được niêm yết, chính quyền Tập Cận Bình đã ra lệnh gỡ bỏ và chấn chỉnh ứng dụng này.
Ngày 25/6/2021, Thời báo Trung Quốc (Chinatimes) đưa tin rằng trong bản cáo bạch ban giám đốc Didi có tổng cộng 8 thành viên; trong đó ban lãnh đạo của Didi Chuxing chiếm 3 ghế; đại diện và các nhà đầu tư tài chính gồm Alibaba, Tencent, Softbank và Apple mỗi nơi chiếm một ghế. Nhà đầu tư tài chính là Trần Trĩ Ngật (Chen Zhiyi) chính là giám đốc điều hành của Boyu Capital.
Didi Chuxing đã sử dụng cấu trúc VIE (thực thể có lãi có thể thay đổi) để che giấu tỷ lệ sở hữu cổ phần của các cổ đông hậu trường, nhưng tài liệu niêm yết của họ đã xác nhận Giang Chí Thành của Boyu là một trong những cổ đông lớn.
5. Đầu tư vào Cinda, HNA
Theo Reuters, Boyu là nhà đầu tư vào Cinda thuộc sở hữu nhà nước của Trung Quốc.
Giang Chí Thành đã cho Boyu đầu tư khoảng 50 triệu USD vào Cinda Asset Management thuộc sở hữu nhà nước, hai nguồn tin quen thuộc với thương vụ này cho biết.
Được thành lập vào năm 1999, Cinda là một doanh nghiệp 100% nhà nước thuộc sở hữu của Bộ Tài chính Trung Quốc, phụ trách thực hiện các khoản nợ xấu từ các ngân hàng nhà nước. Cinda đã bán tổng cộng 1,6 tỷ USD cổ phần cho các nhà đầu tư chiến lược bao gồm các ngân hàng và quỹ cổ phần tư nhân trước khi niêm yết tại Hồng Kông. Các nhà đầu tư chiến lược này bao gồm UBS, CITIC Capital, Ngân hàng Standard Chartered, Quỹ An sinh Xã hội Quốc gia và quỹ đầu tư tư nhân Mỹ Carlyle Group. Việc Boyu đầu tư vào Cinda cùng với các tổ chức này cho thấy tầm vóc của nó.
Boyu cũng là một nhà đầu tư vào Hainan Airlines (HNA).
HNA là một công ty rất bí ẩn. Ngày 8/8/2018, tờ New York Post đưa tin rằng từ năm 2016 đến nửa đầu năm 2017, HNA Group là công ty Trung Quốc đầu tư nhiều nhất vào Mỹ. Tuy nhiên cơ cấu cổ phần của HNA luôn không rõ ràng; hồ sơ của tòa án Mỹ cho thấy từ tháng 7 – 10/2017, Ủy ban Đầu tư nước ngoài (CFIUS) của Mỹ đã gửi ít nhất 77 câu hỏi liên quan đến HNA và các công ty con của họ nhưng HNA đã không đưa ra câu trả lời rõ ràng cho nhiều câu hỏi.
Năm 1989, ông Lưu Kiến Phong (Liu Jianfeng) khi đó là thống đốc Hải Nam đã phân bổ 10 triệu RMB cho Trần Phong (Chen Feng) để chuẩn bị thành lập HNA. Lưu Kiến Phong là cán bộ cũ của Giang Trạch Dân, khi Giang là Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Điện tử thì Lưu là Thứ trưởng. Sau đó HNA đã giành được khoản đầu tư hơn 20 – 30 triệu USD từ tập đoàn tài chính khổng lồ Soros của Mỹ, đây là khoản đầu tư nước ngoài đầu tiên. Sau hơn 10 năm phát triển và sự ra đời của nguồn vốn nước ngoài, cơ cấu cổ phần của HNA trở nên rất phức tạp.
Theo Hạ Nghiệp Lương (Xia Yeliang), cựu giáo sư kinh tế tại Đại học Bắc Kinh, “Tập đoàn HNA là một kho bạc nhỏ tập thể dành cho các lãnh đạo cao nhất của ĐCSTQ. Nhiều quan chức cấp cao, bao gồm cháu trai của Giang Trạch Dân là Giang Chí Thành, sở hữu vốn cổ phần của HNA”. Hạ Nghiệp Lương đặc biệt cho biết thông tin này là rất đáng tin cậy.
6. Kiếm tiền tại Phố Wall
Boyu có 4 công ty liên kết được đăng ký với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ dưới tên “Boyu”, đó là: Boyu Capital Management Limited, Boyu Capital Investment Management Limited, Boyu Capital Investment Management Co Ltd., và Boyu Capital Group Management Ltd. Bốn quỹ đầu tư tư nhân có tổng giá trị ròng là 4,1 tỷ USD.
Bốn công ty có cổ phần chéo với nhau và một công ty vỏ bọc dưới tên Boyu Capital Partners cũng nắm giữ một số cổ phần. Những người ngoài cuộc khó có thể nhìn ra được Giang Chí Thành, người nắm giữ thực sự đằng sau những chi nhánh đó.
7. Vì sao Giang Chí Thành có thể “lặng lẽ phát đại tài”?
Câu trả lời rất đơn giản: Anh ta là cháu trai của Giang Trạch Dân, cựu lãnh đạo cao nhất của ĐCSTQ.
Khi Giang Trạch Dân còn nắm quyền và khi nghỉ hưu nhưng được ví như “Thái thượng hoàng”, công luận đã thường nhắc khẩu hiệu “lặng lẽ phát đại tài”.
Đi đầu trong “lặng lẽ phát đại tài” là ai? Tất nhiên đó là gia đình Giang Trạch Dân.
Năm 1989, sau khi đã tắm máu phong trào dân chủ tại Thiên An Môn ngày 4/6, Giang Trạch Dân tiến được vào Trung Nam Hải. Dù tháng 7 cùng năm, Ủy ban Trung ương ĐCSTQ và Quốc vụ viện đã ban hành “Quyết định về một số việc gần đây được quần chúng quan tâm”, trong đó quy định rõ: “Kiên quyết không cho con cháu cán bộ cấp cao làm quan”, nhưng quy định giấy trắng mực đen như vậy không có tính chất ràng buộc đối với Giang Trạch Dân.
Hãy xem trường hợp con trai cả của Giang Trạch Dân là Giang Miên Hằng đã từ Mỹ trở về nước vào tháng 1/1993:
Thăng chức: Giang Miên Hằng từng là Viện trưởng Viện Luyện kim Thượng Hải, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Trung Quốc, Phó Tổng Tư lệnh Không gian có người lái Trung Quốc, Phó Chỉ huy Dự án Thăm dò Mặt trăng Trung Quốc, Chỉ huy Cơ quan Kỹ thuật Nguồn sáng Thượng Hải (Shanghai Synchrotron Radiation Facility), Viện trưởng Chi nhánh Thượng Hải của Viện Khoa học Trung Quốc, Hiệu trưởng Đại học Công nghệ Thượng Hải…
Phát đại tài: Tháng 9/1994, Giang Miên Hằng trở thành đại diện pháp luật của Công ty Đầu tư Lianhe Thượng Hải. Lĩnh vực đầu tư của công ty bao gồm nhiều ngành như viễn thông, tài chính, y học. Theo giới kinh doanh ở Thượng Hải, chức danh giám đốc của Giang Miên Hằng không kể thấu, bao gồm cả vị trí trong ban quản trị của Đường hầm xuyên sông Thượng Hải.
Việc Giang Trạch Dân dung túng con trai Giang Miên Hằng đứng đầu trong điều hành nhiều doanh nghiệp nhà nước đã tạo thông lệ con cháu của các quan chức chính phủ và quân đội ĐCSTQ về điều hành doanh nghiệp tương tự, từ đây phong trào giao dịch tiền – quyền và tiền – sắc… tràn lan khắp Trung Quốc như cơn lũ làm vỡ đê. Việc Giang Trạch Dân dùng quan tham trị nước và Giang Miên Hằng thao túng hệ thống doanh nghiệp nhà nước cầu thành mạng lưới giao dịch quyền lực – tiền bạc là nguồn lực quan trọng nhất để Giang Chí Thành “lặng lẽ phát đại tài”.
Xem thêm
Từ khóa Dòng sự kiện Giang Chí Thành Vương Hữu Quần Giang Trạch Dân Giang Miên Hằng
