Cùng với sự sụp đổ của thị trường bất động sản và suy thoái kinh tế, năm 2025 Trung Quốc chứng kiến làn sóng đóng cửa bệnh viện chưa từng có, lan rộng trên phạm vi toàn quốc. Các bệnh viện tư nhân trở thành nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất — trung bình mỗi ngày có 7 bệnh viện phải ngừng hoạt động trong nửa đầu năm. Ngay cả các bệnh viện công lập cũng đang “bật đèn đỏ” cảnh báo rủi ro tài chính, trong khi làn sóng đóng cửa của các nhà thuốc đã bắt đầu từ trước đó.

Benh vien Trung Quoc
Bệnh viện Nhân dân huyện Ninh Lăng ở thành phố Thương Khâu, tỉnh Hà Nam. (Ảnh mạng Weibo)

Theo Sina Finance, ngay cả ở Trung Quốc — nơi mà các bệnh viện vốn “chưa bao giờ thiếu bệnh nhân” — thì hiện tượng đóng cửa hàng loạt cũng đang xảy ra. Các bệnh viện ngoài công lập (tư nhân, liên doanh, xã hội hóa) tính tổng thể đang thua lỗ, còn gần một nửa số bệnh viện công cũng đang trong tình trạng mất cân đối tài chính. Dưới áp lực lợi nhuận và chi phí, lần đầu tiên Trung Quốc chứng kiến một “làn sóng phá sản bệnh viện” trên toàn quốc. Chỉ tính riêng khối bệnh viện tư, trong nửa đầu năm 2025, trung bình mỗi ngày có gần 7 cơ sở phải đóng cửa.

Số liệu cho thấy, năm 2024, tổng số ca nhập viện ở Trung Quốc đạt 312 triệu lượt, tăng thêm 10 triệu lượt so với năm trước. Tỷ lệ nhập viện hàng năm của người dân đạt 21,4%, cao hơn cả ở nhiều quốc gia phát triển. Tuy nhiên, khi tra cứu trên hệ thống thông tin các vụ phá sản và tái cơ cấu doanh nghiệp toàn quốc, chỉ riêng từ khóa “bệnh viện” trong năm 2024 đã cho ra hơn 1.200 hồ sơ liên quan đến phá sản bệnh viện — một con số cho thấy mức độ khủng hoảng nghiêm trọng của ngành y tế Trung Quốc hiện nay.

Bước sang năm 2025, tốc độ đóng cửa bệnh viện còn nhanh hơn. Tính đến tháng 6 năm nay, trên toàn quốc đã có 1.247 bệnh viện tư nhân ngừng hoạt động, trung bình mỗi ngày gần 7 cơ sở đóng cửa. Tỷ lệ đóng cửa của các bệnh viện tư đã tăng từ 7,2% năm 2023 lên 19,6% năm 2024.

Các bệnh viện công lập cũng không tránh khỏi khó khăn. Theo thống kê chưa đầy đủ, từ đầu năm 2025 đến nay, tại Quảng Đông, Tứ Xuyên, Chiết Giang, An Huy, Hà Nam, Nội Mông, Cát Lâm… đã có gần 10 vụ sáp nhập bệnh viện công.

Những bệnh viện phá sản không chỉ nhiều về số lượng mà chất lượng cũng đáng chú ý. Ví dụ, Bệnh viện Lư Tây Nam, vốn tuyên bố được đầu tư 2 tỷ NDT, đã chính thức phá sản trong năm nay. Bệnh viện này từng tự quảng bá là bệnh viện đa khoa hạng ba, phục vụ 50 triệu người dân ba tỉnh Sơn Đông, Hà Bắc và Hà Nam, nhưng cuối cùng để lại 12,6 tỷ NDT nợ và 600 nhân viên bị nợ lương 8 tháng.

Theo dữ liệu của hệ thống thông tin các vụ phá sản và tái cơ cấu doanh nghiệp toàn quốc, năm 2024 có hơn 500 vụ liên quan đến phá sản và thanh lý bắt buộc bệnh viện, trong đó có một phần không nhỏ là bệnh viện công, bao gồm cả bệnh viện công hạng II.

Trong những năm gần đây, tại nhiều địa phương ở Trung Quốc đại lục, các vụ bệnh viện nợ lương nhân viên đã xảy ra thường xuyên; làn sóng bệnh viện đóng cửa thực chất đã xuất hiện từ lâu. Do chính quyền Trung Quốc kiểm soát thông tin, những tin tức được lan truyền chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.

Ngày 25/4 năm nay, Bệnh viện số 2 Hồ Bà Dương tại huyện Bà Dương, thành phố Thượng Ngang, tỉnh Giang Tây, bất ngờ tuyên bố phá sản, trước đó bệnh viện đã nợ lương nhân viên 8 tháng, các nhân viên y tế liên tục đòi lương 9 ngày không kết quả. Ngày 16 tháng 1, Bệnh viện Phụ sản Vũ Hán, một trong 100 bệnh viện hàng đầu cả nước, cũng ngừng hoạt động, nhân viên y tế nhiều tháng liền đấu tranh đòi lương. Ngày 11 tháng 10 năm 2024, Bệnh viện Nhân dân số 4 Tân Hương, Hà Nam, hàng loạt nhân viên y tế tập trung trước cổng bệnh viện, căng băng rôn “Chúng tôi cần sống”, tập thể đòi lương, trong khi bệnh viện đã nợ lương 9 tháng.

Hàng loạt bệnh viện phá sản khiến bệnh nhân trở thành nhóm chịu thiệt thòi lớn. Một bài viết trên Tencent nhận định, năm 2024 đối với người Trung Quốc giống như bị cuốn vào một thảm họa khổng lồ, với hơn 500 bệnh viện đóng cửa — con số này như một ngọn núi nặng nề, đè lên nhân viên y tế khiến họ khó thở, đồng thời bệnh nhân rơi vào nỗi đau và sự bức xúc sâu sắc.

Năm 2025, ngành nhà thuốc bán lẻ thực thể ở Trung Quốc bước vào cuộc khủng hoảng chưa từng có, một làn sóng đóng cửa chấn động cũng đang diễn ra.

Tổng hợp từ các báo chí đại lục, từ năm 2024, số lượng lớn nhà thuốc bắt đầu đóng cửa hàng loạt. Theo dữ liệu chính thức, chỉ trong một năm đã đóng cửa hơn 40.000 cửa hàng, tỷ lệ đóng cửa trung bình đạt 5,7%, tương đương trung bình 107 nhà thuốc/ngày. Năm nay, dự kiến sẽ có 60.000–100.000 cửa hàng lần lượt rút khỏi thị trường.

Ông Đường, một cư dân Sơn Đông, chia sẻ với Đài Á Châu Tự Do: “Một số nhà thuốc đã đóng cửa. Bạn đi trên đường sẽ thấy nhiều nhà thuốc đóng cửa. Không chỉ nhà thuốc, các phòng khám nha khoa vài năm trước tăng trưởng bùng nổ vì lợi nhuận khổng lồ. Nguyên nhân chính khiến các cơ sở này đóng cửa là kinh tế đi xuống. Hiện nay thuốc chủ yếu là thuốc nhập khẩu, người dân khó mua và giá cao; thuốc nội địa thì rẻ nhưng không chữa được bệnh”.

Ông Phương, một cư dân tỉnh Giang Tô, cũng cho biết việc nhà thuốc đóng cửa liên quan đến thu nhập của người dân: “Điều này liên quan trực tiếp đến bối cảnh kinh tế hiện nay. Người dân thường không có nhiều tiền, dù sản phẩm có tốt đến đâu, họ cũng không có khả năng chi trả. Nếu bệnh nhẹ, họ chỉ mua thuốc cảm hoặc tự chịu đựng cho qua, nhưng bệnh nặng thì vẫn phải đi bệnh viện điều trị”.

Môi trường kinh tế Trung Quốc xấu đi khiến cả bệnh viện và nhà thuốc, vốn trước đây được coi là đầu tư chắc thắng, cũng trở thành những lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề. Theo một số phân tích, hiện nay nhiều doanh nghiệp Trung Quốc phá sản, tỷ lệ thất nghiệp cao, tiêu dùng của người dân giảm mạnh, trong khi bảo hiểm y tế thấp, do đó trong ba năm tới, ngày càng nhiều bệnh viện và nhà thuốc sẽ phải đối mặt với thực tế tàn khốc là phá sản.