Kinh tế TQ suy thoái: Giới trẻ từ bỏ hàng hiệu, dùng sản phẩm thay thế hoặc hàng nhái

Hạ Vũ
•
Thứ Bảy, 28/09/2024

Kể từ năm 2023 khi bối cảnh kinh tế Trung Quốc suy thoái làm thay đổi thói quen người tiêu dùng, doanh số của một số sản phẩm “pingti” tăng mạnh tại nước này. Nghĩa tiếng Anh của “pingti” là “dupe”, đó là sản phẩm giá rẻ hoặc hàng nhái thay thế cho các sản phẩm cao cấp.

Louis Vuitton TQ — Cửa hàng Louis Vuitton tại Bắc Kinh, Trung Quốc. (Ảnh: Achim Hepp/ Flickr)

Đối với cô Zheng Jiewen (23 tuổi) làm người mẫu cho một công ty quảng cáo ở Quảng Châu, suy thoái kinh tế của Trung Quốc thể hiện rõ ràng trong cuộc sống cô… Kể từ năm ngoái, hoạt động kinh doanh mới của công ty sa sút, lương của Zheng Jiewen cũng giảm dần, cuối cùng bị cắt vào tháng 2, thu nhập của cô giảm xuống còn một nửa. “Tôi rất sốc”, cô nói với CNN.

Các nhà phân tích cho rằng mức độ phổ biến của các sản phẩm thay thế đang tăng vọt khi niềm tin của người tiêu dùng Trung Quốc gần đạt mức thấp kỷ lục. Laurel Gu, giám đốc công ty nghiên cứu thị trường Mintel có trụ sở tại Thượng Hải, nói với CNN rằng suy thoái rõ ràng của nền kinh tế đã khiến số lượt tìm kiếm “dupe” trên mạng xã hội tăng gấp 3 lần từ năm 2022 – 2024.

Trở thành xu hướng trong giới trẻ

Giới trẻ [gen Z, sinh từ giữa-đến-cuối thập niên 1990 đến những năm đầu 2010] Trung Quốc ngày càng nhiều người lựa chọn “hàng thay thế” – những sản phẩm nhái của hàng hiệu nổi tiếng nhưng cũng có chất lượng tốt. Dù những hàng nhái này không phải hàng giả rẻ tiền nhưng dù sao cũng rẻ hơn nhiều so với hàng chính hãng. Ví dụ quần ôm Lululemon được bán với giá 750 nhân dân tệ (106 USD) trên trang web chính thức tại Trung Quốc của hãng, nếu tìm kiếm quần tập yoga trên một trang thương mại điện tử của Trung Quốc sẽ tìm thấy các lựa chọn khác có giá thấp nhất là 35,21 nhân dân tệ (5 USD) và được cho là có cùng chất lượng.

Điều gì khiến giới trẻ Trung Quốc thay thế hàng xa xỉ bằng hàng thay thế? Các chuyên gia cho rằng có nhiều nguyên nhân, bắt đầu từ suy thoái kinh tế của Trung Quốc.

Kinh tế Trung Quốc trì trệ khiến tiền lương giảm, buộc nhiều người phải suy nghĩ lại thói quen chi tiêu. Xinxin – một giáo viên ở Trùng Khánh – nói với CNN, cô từng là một fan hâm mộ của Estee Lauder, nhưng tiền lương giảm hơn 20% trong năm nay khiến cô phải tìm kiếm những lựa chọn thay thế rẻ hơn 100 USD.

Nền kinh tế đang gặp khó khăn của Trung Quốc khiến tỷ lệ thất nghiệp trong tháng 8 ở người từ 18 – 24 tuổi lên tới 18,8% – theo công bố chính thức. Trong bối cảnh đó, hàng ngàn người như Xinxin đang tìm kiếm hàng nhái để thay thế hàng hóa cao cấp.

Zheng Jiewen nói với CNN rằng cô ngay lập tức giảm chi tiêu sau khi lương giảm, đồng nghĩa với việc cô phải chuyển sang sử dụng nhãn hiệu thay thế, không thể mua những hàng hiệu mà cô hay mua như Louis Vuitton, Burberry, hay Prada…

Bi quan về thực trạng kinh tế đất nước

Không chỉ giới gen Z từ bỏ hàng hiệu nổi tiếng mà những người ở độ tuổi 30, 40… cũng bắt đầu thắt chặt chi tiêu.

Nicole Hal, một chủ doanh nghiệp tư nhân 33 tuổi ở Quảng Châu, nói với CNN rằng cô bi quan về thực trạng kinh tế đất nước, dù cô và chồng dự kiến sẽ kiếm được tổng thu nhập ít nhất 4 triệu nhân dân tệ (khoảng 14 tỷ tiền Việt Nam) trong năm nay, nhưng họ vẫn phải cắt giảm đáng kể chi phí.

“Tôi đã ngừng mua hàng xa xỉ và các sản phẩm chăm sóc da đắt tiền, kể cả quần áo đắt tiền. Tôi không còn đi ăn ngoài, hàng tuần ít nhất 4 ngày tự nấu ăn”, cô nói.

Các nhà kinh tế của Ngân hàng Barclays (Anh) viết trong một báo cáo nghiên cứu ngày 12/9: “Không giống như hiệu ứng tích cực ở Mỹ sau đại dịch COVID-19, các hộ gia đình Trung Quốc bị thiệt hại tài sản rất lớn do thị trường bất động sản đi xuống, với mức thiệt hại ước tính lên tới 18.000 tỷ USD”.

Nói một cách dễ hiểu, họ cho biết, điều này tương đương với khoản lỗ gần 60.000 USD cho mỗi gia đình 3 người ở Trung Quốc, con số này gần gấp 5 lần GDP bình quân đầu người của Trung Quốc.

Jessica Wang (45 tuổi) nói với Bloomberg rằng cô bắt đầu mua sản phẩm nhái của Hermes.

Cả hàng hiệu phương Tây và bán lẻ tiêu dùng nói chung cùng sụt giảm

Trong bối cảnh người tiêu dùng dần rời xa các thương hiệu phương Tây, các nhà bán lẻ hàng xa xỉ như Hugo Boss, Burberry, Richemont, Swatch và LVMH… đã chứng kiến doanh số bán hàng của họ ở Trung Quốc sụt giảm. Thương hiệu thời trang Burberry của Anh báo cáo doanh số bán hàng trong quý vừa qua giảm mạnh gần 21% so với cùng kỳ năm ngoái, Chủ tịch Gerry Murphy của hãng cho là do “niềm tin vào tình hình kinh tế của người tiêu dùng đang suy giảm”.

Tập đoàn Swatch viết trong báo cáo tài chính của họ rằng, nhu cầu về hàng xa xỉ đã “giảm mạnh” ở Trung Quốc và Đông Nam Á – nơi “phụ thuộc nhiều” vào khách du lịch Trung Quốc.

Doanh số bán hàng của ‘gã khổng lồ’ hàng xa xỉ LVMH tại châu Á (trừ Nhật Bản) trong 6 tháng đầu năm nay giảm 10% so với năm 2023. LVMH bị chi phối bởi thị trường của Trung Quốc.

Xu hướng dùng sản phẩm thay thế cũng góp phần khiến doanh số bán lẻ và mức tiêu dùng nói chung ở Trung Quốc chậm lại, doanh số bán lẻ tháng trước giảm xuống dưới mức kỳ vọng vốn đã thấp. Một loạt dữ liệu kinh tế tiêu cực trong mùa hè này đã khiến các nhà kinh tế tin rằng Trung Quốc sẽ không thể đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

Các nhà kinh tế của công ty dịch vụ tài chính Nhật Bản Nomura viết trong một báo cáo nghiên cứu hồi đầu tháng rằng niềm tin của người tiêu dùng vẫn đang nỗ lực phục hồi sau một năm rưỡi Trung Quốc mở cửa trở lại sau đại dịch COVID-19.

Họ cho biết chỉ số niềm tin vào tình hình kinh tế của người tiêu dùng đã giảm xuống 86,0 trong tháng 7 từ mức 86,2 trong tháng 6, chỉ cao hơn một chút so với mức thấp lịch sử 85,5 được thiết lập vào tháng 11/2022 – khi đó Trung Quốc vẫn đang sa lầy trong dịch bệnh COVID-19. Chỉ số này đo lường niềm tin vào tình hình kinh tế trên thang điểm từ 0 – 200, trong đó 100 là mức trung bình.

Giới kinh tế cũng có quan điểm cho rằng người tiêu dùng Trung Quốc đang tiết kiệm trong bối cảnh giá cổ phiếu sụt giảm, dòng vốn tháo chạy và mức lương tăng yếu ớt. Tuy nhiên, phỏng vấn của CNN chỉ ra với người tiêu dùng Trung Quốc hiện tại nếu duy trì được mức lương được coi là may mắn.

Theo Hạ Vũ, Epoch Times