Ngẫm về đạo dưỡng sinh qua 9 câu nói trong sách cổ

Người xưa để lại cho chúng ta một kho tàng trí tuệ trong những trang sách cổ. Đó là những lời dạy giản dị mà thâm sâu về cách dưỡng sinh, nuôi dưỡng cả thân thể lẫn tinh thần. Ngẫm lại 9 câu nói trong kinh điển dưới đây, ta có thể tìm thấy con đường trở về với sự hài hòa giữa thiên – địa – nhân, để sống khỏe mạnh và an vui hơn.

Đón nhận thiên nhiên

Sách “Lễ ký. Nguyệt lệnh” viết: “Xuân nhật tái dương, hữu minh thương canh”, mùa xuân mặt trời chiếu sáng, chim chóc hót vang. Câu thơ này ngoài tả cảnh, còn mang thêm một nguồn năng lượng thiên nhiên khiến thân tâm hài hòa. Ánh nắng, tiếng chim, hơi thở của đất trời chính là nguồn năng lượng giúp con người hòa hợp với tự nhiên, nuôi dưỡng cả thân lẫn tâm.

Ánh mặt trời mang lại sinh khí, tiếng chim hót, làn gió xuân hay mùi hương cỏ cây cũng là liều thuốc cho tinh thần, giúp con người thư giãn và cảm nhận niềm vui sống. Khi dành thời gian tiếp xúc với thiên nhiên, ta không chỉ chăm sóc sức khỏe thể chất mà còn gieo vào tâm hồn sự an tĩnh, sáng sủa.

Niềm vui giữa người với người

Sách “Luận ngữ” viết: “Hữu bằng tự viễn phương lai, bất diệc nhạc hồ?”, có bạn bè từ phương xa đến chẳng phải là một niềm vui sao? Tình bạn là liều thuốc bổ mộc mạc nhất nhưng sâu sắc của cuộc sống.

Mối quan hệ ấm áp giữa con người với con người giúp nuôi dưỡng tinh thần. Khi chúng ta cô đơn, hãy dành thời gian bên những người bạn thân thiết, trò chuyện về những chi tiết nhỏ nhặt trong cuộc sống và chia sẻ niềm vui nỗi buồn của mình, nó sẽ giúp chữa lành tâm linh của chúng ta.

Ẩm thực đúng độ

Sách “Hoàng Đế Nội Kinh” viết: “Cốc nhục quả thái, thực dưỡng tẫn chi; vô sử quá chi, thương kì chính dã.” Ngũ cốc, thịt, trái cây và rau củ nên được tiêu thụ một cách đủ, đừng lạm dụng, vì điều này sẽ làm tổn hại đến sức sống của cơ thể. Một chế độ ăn uống điều độ, phù hợp với mùa màng chính là đạo dưỡng sinh.

Người xưa hiểu đạo, thuận theo âm dương, họ vô cùng nghiêm ngặt trong ăn uống, không ăn quá nhiều và món ăn cũng không cần quá cầu kỳ. Xã hội ngày nay, con người dường như trái ngược hẳn, có lối ăn uống không điều độ, dinh dưỡng không cân đối, tâm trạng buồn vui thất thường khiến âm dương và ngũ hành mất cân bằng. Họ ăn nhậu và đắm mình trong những sinh hoạt bất thường. Nhiều người chỉ tham đắm trong các thú vui, tiệc tùng. Họ dễ dàng bị kích động, rồi rơi vào trầm cảm, hành vi của họ rất thất thường. Đó là lý do lớn khiến họ suy yếu ngay khi tuổi còn rất trẻ. Bởi vậy, tiết chế ăn uống là điều vô cùng quan trọng mà mỗi người đều cần lưu tâm thực hiện.

Giấc ngủ an tĩnh

Sách “Tố vấn” viết: “Nhân ngọa tắc huyết quy vu can”, khi một người nằm xuống thì máu sẽ chảy về gan, hàm ý rằng một giấc ngủ ngon là nền tảng của một thân thể khỏe mạnh.

Trong khi ngủ, cơ thể sửa chữa các tế bào, tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện trí nhớ và khả năng tập trung. Nếu thiếu ngủ trong thời gian dài sẽ làm cản trở quá trình phục hồi, và bệnh tật có thể dần phát triển. Do đó, việc xây dựng giấc ngủ đều đặn và tạo một môi trường ngủ yên tĩnh, thoải mái là rất quan trọng cho một cuộc sống khỏe mạnh.

Chú ý vận động

Sách “Lã Thị Xuân Thu” viết: “Lưu thủy bất hủ, hộ xu bất đố”, nước chảy thì không bị hôi thối, trụ cửa thì không bao giờ bị mối mọt, ý nói rằng sự vận động liên tục sẽ giúp duy trì sinh lực.

Vận động giúp khí huyết lưu thông, tăng tốc quá trình trao đổi chất. Vận động còn là một cách tuyệt vời để giải tỏa căng thẳng. Ngay cả trong cuộc sống bận rộn, việc dành thời gian vận động là rất quan trọng, giúp cơ thể sảng khoái và cũng giúp cải thiện tinh thần.

Tích lũy tri thức

Sách “Tuân Tử. Khuyến học” viết rằng: “Bất tích khuế bộ, vô dĩ chí thiên lí; bất tích tiểu lưu, vô dĩ thành giang hải”, không bước đi một bước ngắn thì sẽ chẳng đi nổi hành trình ngàn dặm; không bắt đầu hội tụ từ dòng nước nhỏ thì sẽ chẳng làm nên biển rộng sông dài. Chỉ có đọc sách tích lũy kiến ​​thức mới có thể giúp một người đạt được thành công lớn.

Sách là kho báu, bên cạnh lợi ích vật chất, chúng ta cũng cần nuôi dưỡng tinh thần. Đọc sách không chỉ giúp tăng kiến ​​thức mà còn bồi dưỡng tâm linh và mở rộng tư duy cho con người. Trong thời đại thông tin có được quá mức nhanh chóng, rất nhiều người trở nên lười biếng trong việc đọc sách, nhưng đọc sách có thể giúp rèn luyện nội tâm, mài giũa khả năng phán đoán và nâng cao trí tuệ.

Đức xứng với vật

Sách “Kinh Dịch” viết: “Thiên hành kiện, quân tử dĩ tự cường bất tức; địa thế khôn, quân tử dĩ hậu đức tái vật”, trời vận động mạnh mẽ, người quân tử nên cố gắng không ngừng, đất có tính nhu hòa, người quân tử lấy đức dày để nâng đỡ vạn vật. Ý nghĩa của việc bồi bổ tài vật nằm ở đức và nghĩa, chứ không phải ở lòng tham và dục vọng.

Tuy tài vật không phải là tất cả, nhưng nó là một nguồn tài nguyên thiết yếu trong cuộc sống. Của cải có thể được dùng để duy trì cuộc sống, để làm việc tốt, giúp đỡ người khác, bởi vậy nó cũng là một loại trách nhiệm và phúc khí. Cách để bổ sung của cải là để vật chất và đạo đức cộng hưởng với nhau, như vậy cuộc sống mới có thể thực sự sung túc.

Thiện lương như nước

Trong “Đạo đức kinh”, Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”, thiện cao thượng là giống như nước vậy, nước giúp ích cho vạn vật mà không tranh giành.

Nước là yếu tố chính cho sự sinh trưởng phát triển của vạn vật, nhưng nước vô tư, vô ngã, vì vạn vật, vì nhân loại mà lưu chuyển không phân biệt ngày đêm. “Người thiện, thì ta thiện; người không thiện, ta vẫn cứ thiện, đó chính là thiện”, cái Thiện của nước là như vậy đó. Trong mọi việc con người đều lưu giữ thiện tâm, lấy thiện đãi người, dù có chịu thiệt thòi trước mắt thì cũng không mất đi tín niệm trong lòng, như vậy sẽ được người yêu mến, được trời đất phù trợ, chính là thiên thời, địa lợi, nhân hòa.

Tu dưỡng nội tâm

Sách “Đạo đức kinh” viết: “Trí hư cực, thủ tĩnh đốc”, đạt đến sự hư không tột cùng, duy trì sự tĩnh lặng hết sức. Nếu tâm trí của một người tĩnh lặng thì sẽ cảm nhận được trời đất bao la.

Tâm cảnh trống rỗng tĩnh lặng khiến người ta không bị dục vọng che lấp, không bị đủ mọi loại màu sắc rực rỡ làm mê loạn tâm tư. Con người thông qua công phu tu dưỡng khiến cho nội tâm trở nên thanh tịnh, sáng tỏ, không mang theo những quan niệm hậu thiên, xóa bỏ đi dục niệm, khiến cho tâm ở vào cảnh giới thuần chân, trống rỗng, sáng tỏ. Như thế thì sẽ nhìn thấy được chân tướng của sinh mệnh, nhìn thấy được chân lý của nhân gian. Ở vào cảnh giới như vậy, con người sẽ tránh được những rối loạn, tai ương do các loại dục vọng vật chất gây ra, tránh xa được tai họa. Những điềm vui, điều lành cũng sẽ liên tục xuất hiện.

Theo Vision Times tiếng Trung
Tác giả: Hòa Tử
An Hòa biên tập

Xem thêm:

• Tản mạn về dưỡng sinh qua nội hàm của chữ “Dưỡng”

Mời xem video: