Tôn trọng và trân quý người khác là một loại học vấn

Trong cuộc sống, chúng ta vẫn thường nghe mọi người nói: “Phải biết tôn trọng người khác!” hay “Tôn trọng người khác là tôn trọng chính mình!” Quả thực đúng là như vậy! Tôn trọng người khác không chỉ là một loại mỹ đức mà còn là một loại học vấn mà mỗi người đều cần đặt tâm tu dưỡng. 

Có một câu chuyện kể rằng, trước đây có một cậu thanh niên là con trai của một gia đình giàu có. Từ nhỏ cậu đã chơi bời lêu lổng. Cha của cậu đã rất lo lắng, sợ rằng con trai mình sẽ không có khả năng sống độc lập trong tương lai. Vì thế, nên ông đã bảo cậu con trai ra ngoài làm việc kiếm tiền về đưa cho mình.

Người mẹ vì xót thương con nên lặng lẽ đưa tiền cho cậu và dặn rằng đến chạng vạng tối mới được trở về. Cậu thanh niên đi dạo một ngày, không làm một việc gì, buổi tối trở về và nộp hết cho cha cậu số tiền mà ban sáng mẹ cậu đã cho.

Người cha vừa thấy vậy, lập tức hiểu ra ngay vấn đề, vì thế ông ném toàn bộ số tiền ấy vào trong lò lửa đang cháy. Cậu con trai thấy cha ném hết tiền vào lò lửa thì vẫn điềm nhiên, bình thản như không có chuyện gì xảy ra.

Sự việc ấy cứ lặp lại hết ngày này qua ngày khác. Cuối cùng người mẹ không còn đưa tiền cho con trai như trước nữa mà để chính cậu làm ra tiền. Cậu thanh niên không còn cách nào khác đành phải làm việc, buổi tối mang tiền về đưa cho cha. Cũng như những lần trước, người cha lại đem nguyên số tiền con trai đưa ném thẳng vào lò lửa đang cháy.

Cậu con trai nhìn thấy cha làm như vậy liền ngay lập tức lao thân vào lò lửa, rồi bới trong đống than hồng rực với mong muốn lấy ra được số tiền ấy.

Cậu vừa bới vừa khóc: “Sao cha lại làm như vậy? Để kiếm được số tiền này, con đã phải làm việc quần quật từ sáng đến tối mịt trong cả một tuần lễ. Cha nhận nó, đã không trân quý thì thôi, sao cha lại ném vào lò lửa như vậy?” Người cha nghe xong, trên mặt nở một nụ cười rạng rỡ.

Câu chuyện xưa cho chúng ta thấy rằng, trong cuộc sống, bất kể một thứ gì đó chỉ có trải qua sự cố gắng thật sự mà đạt được thì người ta mới thấy trân quý. Còn một thứ gì đó không làm mà được hưởng hay dễ dàng đạt được thì bản thân người có được sẽ rất khó quý trọng nó, thậm chí không thấy được giá trị của nó.

Câu chuyện cũng cho chúng ta một bài học, chính là khi chúng ta tôn trọng, trân quý bản thân mình thì cũng phải học cách tôn trọng, trân quý người khác, trân quý sự cố gắng và sự phó xuất (cho đi, bỏ công sức) thật tình của người khác.

Kỳ thực, con người khi còn sống trên đời có thể thực sự quý trọng bản thân mình cũng không phải là một việc dễ dàng. Chúng ta thử suy ngẫm một chút, liệu có bao nhiêu người có thể thực sự cảm nhận được những điều tốt đẹp của sinh mệnh con người?

Có một nhà thơ từng viết rằng: “Chúng ta không sợ chết, là bởi vì chúng ta không biết sinh mệnh là đáng trân quý như thế nào, cuộc sống là đáng quý ra sao! Chúng ta không biết nhà của mình thực sự ở đâu, chúng ta từ đâu mà đến, rồi sẽ trở về đâu. Có bao nhiêu người có thể thanh tỉnh vì bản thân mình mà sống, không bị danh lợi chi phối ràng buộc, không bị tình cảm luyến ái làm phức tạp mà sống một cách tiêu sái, tự tại. Cho dù cổ nhân đã nhắc nhở chúng ta rằng: “Trời sinh thân ta, hẳn là có chỗ dùng…” Thế nhưng, trong cuộc đời ngắn ngủi, có bao nhiêu người có thể thực sự biết bản thân mình muốn gì, mà không để “lãng phí” sinh mệnh của mình đây?

Nhân sinh trên đời, tôn trọng, trân quý người khác lại càng khó hơn. Có câu nói: “Quý trọng người khác là quý trọng chính mình, quý trọng người khác chính là thể hiện ở mối quan hệ tốt đẹp, ấm áp giữa người với người”. Có bao nhiêu người có thể đặt mình vào hoàn cảnh của người khác mà suy nghĩ, yêu thương người khác hơn cả yêu thương người thân của mình, hơn cả bản thân mình?

Ngạn ngữ cũng có câu: “Lãng phí thời gian của người khác chẳng khác nào mưu tài hại mệnh người khác”. Cho nên, quý trọng người khác tối thiểu thể hiện ở việc quý trọng thời gian của người khác, tôn trọng việc làm và sự cố gắng của người khác, tôn trọng sự lựa chọn và con đường đi của người khác.

Người hiểu được tôn trọng và trân quý người khác cũng là người hiểu được rằng đối đãi với nhau có ân có nghĩa. Trong lịch sử có rất nhiều điển tích xưa về ơn nghĩa và báo đền ơn nghĩa.

Lưu Bị – Quan Vũ – Trương Phi kết nghĩa anh em, một lòng vì nhau là một ví dụ điển hình về chữ “nghĩa”. Khi quân của Lưu Bị bị quân Tào Tháo đánh bại, Lưu Bị bỏ chạy sang Hà Bắc theo Viên Thiệu, Trương Phi trốn về Nhữ Nam, gia quyến Lưu Bị đều bị bắt. Quan Vũ vì bảo vệ gia quyến của Lưu Bị đã bị ép phải đầu hàng Tào Tháo.

Tào Tháo vì mến mộ tài năng của Quan Vũ nên đối xử với Quan Vũ hết sức trọng vọng. Về sau, cũng chính vì cái “nghĩa” mà Tào Tháo đã để Quan Vũ rời đi. Nhưng sau này ở hẻm Hoa Dung, Quan Vũ đã tha cho Tào Tháo, cũng đồng dạng là “nghĩa trọng như núi”.

Thuở thiếu niên, vị tướng nổi tiếng thời nhà Hán là Hàn Tín sống một cuộc sống vô cùng nghèo khổ cơ cực. Một ngày nọ, Hàn Tín không còn gì để ăn, ông không còn cách nào khác là ngồi ở bờ sông ngoại thành Hoài Dương và câu cá. Lúc ấy, có nhiều phụ nữ đang giặt giũ bên bờ sông. Trong số ấy, có một người phụ nữ để ý thấy rằng Hàn Tín trông có vẻ đói và xanh xao, dường như đã lâu lắm rồi không được ăn gì.

Bà liền chủ động mang thức ăn của mình tặng cho Hàn Tín. Cứ như thế, Hàn Tín đã được người phụ nữ kia tặng cho thức ăn trong suốt hơn 10 ngày liền. Lòng tốt của người phụ nữ ấy đã khiến Hàn Tín vô cùng cảm kích và xúc động sâu sắc.

Sau khi đã công thành danh toại, Hàn Tín trở lại quê hương. Việc đầu tiên mà ông làm là đi tìm người phụ nữ mà ông đã gặp trong thời trai trẻ và báo ơn bà bằng một lượng tiền vàng rất lớn.

Bên Phật gia có giảng “duyên”, con người gặp nhau đều là nhờ “duyên”. Mỗi người xuất hiện trong cuộc đời chúng ta đều không phải vô duyên vô cớ mà đều là vì có nhân duyên với nhau. Hãy tôn trọng hết thảy, trân quý hết thảy đó chính là cách hóa giải oán duyên, kết thiện duyên và tích phúc báo cho bản thân mình.

An Hòa (biên dịch và t/h)

Xem thêm: