Hai thế giới dưới ánh trăng xanh

Nguyễn Quốc Vương
•
Thứ Sáu, 29/09/2023

Mấy hôm nay bọn trẻ rất háo hức với trung thu ở trường. Cò hỏi bố ngày xưa bố đón trung thu thế nào? Câu hỏi này ngày trước cũng có các bác người lớn hỏi. Thế là tối quan trước khi đi ngủ tôi đọc cho Cò nghe bài này trong cuốn “Mùi của cố hương“. Không rõ cu cậu hiểu được bao nhiêu chuyện ngày xưa.

Hai thế giới dưới ánh trăng xanh

Khi tôi viết trên Facebook kể về những kỉ niệm thời thơ ấu ở làng có bạn đọc rồi tò mò hỏi “Trung thu ở làng anh thế nào? Anh kể chuyện trung thu đi anh”. Một câu hỏi rất khó trả lời. Đơn giản vì ký ức về tết trung thu trong tuổi thơ tôi hầu như không có. Nói đúng hơn trong suốt tuổi thơ tôi, vui tết trung thu giống như một chuyện xa vời.

Không chỉ có trung thu, những ngày lễ khác như Ngày lễ tình nhân, Quốc tế phụ nữ, Phụ nữ Việt Nam… cũng đều xa lạ với cuộc sống ở làng trong suốt quãng thời gian từ khi tôi vào tiểu học cho đến lúc rời trung học phổ thông.

Ở đấy sau lũy tre làng khi đêm xuống chỉ còn những ngọn đèn dầu leo lét sáng bên khung cửa sổ những nhà có con đi học hoặc sau này là quầng sáng nhỏ nhoi của những ngọn đèn điện mắc dưới hiên. Sau một ngày đồng áng và làm thuê mệt nhọc, 9-10 giờ đêm cả làng hầu như đã chìm trong giấc ngủ. Sau lũy tre làng tối đen điểm những vệt sáng lân tinh của bầy đom đóm vẫn có những cuộc hẹn hò trong bí mật của thanh niên, vẫn có những cặp đôi vừa nói chuyện rì rầm vừa rút rơm đun nồi cám lợn nơi góc bếp. Nhưng tôi dám chắc vào thời đó hầu như không có cô thôn nữ nào ở làng tôi nhận được hoa hồng hay sô-cô-la vào Ngày lễ tình nhân hay ngày Quốc tế phụ nữ… Những chuyện tặng hoa, tặng quà đầy màu sắc lãng mạn trong những ngày lễ ngày ấy chỉ là những chuyện trong tiểu thuyết. Mà ở làng tôi cũng chẳng có ai đọc sách hay tiểu thuyết vào thời ấy.

Cuộc sống ở thôn quê cũng không có chỗ cho ngày sinh nhật. Bố mẹ thậm chí cũng chẳng nhớ được chính xác ngày sinh của con. Mối bận tâm của họ dành cho cái ăn cái mặc. Nếu hỏi những người vừa qua tuổi ba mươi ở làng tôi bây giờ rằng vào thời ấu thơ đã từng bao giờ được bố mẹ tặng quà sinh nhật hay tổ chức tiệc mừng hay chưa thì tôi đoán chắc người được hỏi hoặc sẽ há mồm ngạc nhiên hoặc là cười ngượng ngập.

Trong suốt tuổi ấu thơ cho đến khi 18 tuổi tôi cũng chưa từng một lần được nhận quà hay thổi nến sinh nhật. Lần đầu tiên tôi được tặng quà sinh nhật là khi bước chân vào đại học.

Cuộc sống ở thôn quê trong rất nhiều trường hợp khác rất xa những gì trên màn ảnh hoặc những gì trong trí tưởng tượng của những người không sống ở nông thôn. Lớn lên, rời làng sống nơi thành phố và nếm trải cuộc sống muôn màu ở đây, mỗi khi trở về ngôi nhà của mẹ và ngồi dưới hiên ngắm nhìn bóng đêm ở ngoài phía lũy tre không hiểu sao trong lòng tôi buồn khó tả. Nỗi buồn ấy vừa sâu thăm thẳm vừa rất khó gọi tên. Nó giống như cảm giác cô đơn của một người bơ vơ giữa hai thế giới. Trung thu sắp đến, chỗ này chỗ kia bàn chuyện trung thu làm tôi tự nhiên cứ vẩn vơ nghĩ mãi về cảm giác ấy. Trăng trung thu sáng lắm. Bây giờ cả người lớn cũng vui đón trung thu với vô số trò vui. Nhưng tôi không chắc trong thế giới dưới ánh trăng xanh vào đêm rằm tháng tám có bao nhiêu người được phá cỗ ngắm trăng.

23/9/2015
Nguyễn Quốc Vương