Tự điều chỉnh để thoát khỏi căng thẳng

Thu Mộc
•
Thứ Tư, 22/11/2023

Tự điều chỉnh thực ra là “đối phó với căng thẳng một cách có ý thức”, giúp bạn vui vẻ, hạnh phúc hơn.

Có người sẽ hỏi: “Uống rượu có phải là một cách tự điều chỉnh không?”, “Trút giận lên người khác hay mất bình tĩnh thì sao?” Một số người còn liên tục tự làm tổn thương bản thân (tự bứt rứt, tự đánh, cắt xẻo bản thân) hoặc gây nôn sau khi ăn quá nhiều. Đối với họ, việc tự gây thương tích có thể khiến họ cảm thấy “cảm giác mình vẫn còn sống” và “niềm vui tức thì“. Gây nôn là “để duy trì dáng vóc của cơ thể“.

Đây cũng là những phương thức tự điều chỉnh nhưng theo khuynh hướng tiêu cực. Hãy lựa chọn những phương pháp tự điều chỉnh khiến bạn cảm thấy vui vẻ, khỏe mạnh, không gây gánh nặng về thể chất và tinh thần.

Sau đây là 3 bí quyết giúp bạn căn nhắc lựa chọn những phương thức tự điều chỉnh tốt nhất.

1. Hiệu quả của việc tự điều chỉnh

Khi chọn phương pháp tự điều chỉnh, bạn phải xem xét tác động ngắn hạn và dài hạn của nó.

Ví dụ, uống rượu chủ yếu có thể giúp bạn nhất thời quên đi những chuyện phiền phức. Tuy nhiên, có nhiều người uống say, khắp người nồng nặc mùi rượu, phá bĩnh sau khi say xỉn…

Đối với những hành vi “tự gây thương tích” như tự cắt xẻo bản thân, sẽ để lại những vết sẹo trên cơ thể họ và nỗi đau sẽ trở đi trở lại mỗi khi họ nhìn thấy chúng.

Người uống rượu sẽ uống nhiều hơn, hoặc chuyển sang đồ uống có nồng độ cồn cao hơn. Người tự làm hại mình sẽ gây tổn hại nghiêm trọng, hoặc sâu sắc hơn cho bản thân.

2. Chi phí tự điều chỉnh

Các chi phí được đề cập ở đây bao gồm tiền bạc, thời gian, sức khỏe và các mối quan hệ.

Ví dụ, “đi mua sắm ở cửa hàng cao cấp” để giảm bớt căng thẳng, nhưng nó cũng có thể khiến bạn tốn rất nhiều tiền.

Có người thích đi tắm suối nước nóng, nhưng hoạt động này cũng rất tốn kém và mất thời gian, nên không thể thực hiện thường xuyên.

Vì vậy, khi không thể đến suối nước nóng, bạn có thể “đọc sách hướng dẫn về khách sạn suối nước nóng”, “thưởng thức những bức ảnh về chuyến đi suối nước nóng”, “nghĩ về những chuyến đi suối nước nóng trước đây” và “lên kế hoạch cho chuyến du lịch suối nước nóng tiếp theo”.

So với một chuyến đi suối nước nóng thực tế, chẳng phải chi phí sẽ thấp hơn nhiều sao?

Vì vậy, khi lựa chọn phương pháp điều chỉnh phù hợp với mình, bạn hãy nhớ tính đến chi phí: Bạn sẽ tốn bao nhiêu tiền và thời gian? Nó có gây hại cho sức khỏe, hay khiến các mối quan hệ của bạn xấu đi không?

Từ đó có thể thấy, những hành vi như “uống rượu”, “mất bình tĩnh”, “tự gây thương tích”, “gây nôn sau khi ăn quá nhiều” đều là những phương pháp điều chỉnh rất tốn kém.

Uống rượu không chỉ tốn tiền bạc, thời gian mà còn hủy hoại sức khỏe và các mối quan hệ. Nếu luôn chọc giận người khác hoặc mất bình tĩnh, sẽ không ai muốn tiếp tục qua lại với bạn.

“Tự làm hại bản thân” hay “gây nôn mửa sau khi ăn quá nhiều”, ngoài việc để lại vô số vết sẹo trên cơ thể, khiến bạn có một cơ thể không khỏe mạnh, nó còn gây nguy hiểm cho “sức khỏe thể chất và tinh thần” của bạn.

Khi lựa chọn phương pháp tự điều chỉnh cho bản thân, hiệu quả và chi phí là 2 điều quan trọng mà phải cân nhắc đồng thời.

Phương pháp tự điều chỉnh hiệu quả nhất là “mơ mộng”. Chỉ cần chìm vào trong thế giới tưởng tượng của bạn, những căng thẳng, mệt mỏi cũng sẽ tan biến.

3. Thiền định

Một nhà khoa học về thần kinh não bộ đã nói trong một chia sẻ trên TED Talks rằng, sau vài tuần được khuyên nên thiền định cô ấy thấy rằng mình trở nên bình yên hơn, có khả năng đối phó tốt hơn với các vấn đề khó khăn trong cuộc sống, hơn nữa trở nên thông cảm và khoan dung hơn, đồng thời có khả năng nhìn nhận vấn đề từ quan điểm của người khác.

Nhà thần kinh học não bộ đã làm một thí nghiệm với một nhóm tình nguyện viên và yêu cầu họ thiền 30 hoặc 40 phút mỗi ngày trong vòng 8 tuần. Trước khi thí nghiệm bắt đầu, họ quét não của họ bằng MRI. Não của họ được quét bằng MRI mỗi tuần trong suốt cuộc thử nghiệm. Kết quả quét phát hiện ra rằng, những người thiền định có lượng chất xám trong vùng hồi hải mã dần dần tăng lên, đây là phần não chịu trách nhiệm về trí nhớ, học tập và kiểm soát cảm xúc. Một số người bị trầm cảm và chấn thương có ít chất xám hơn bình thường.

Một thay đổi nữa là khu vực tiếp giáp của thùy đỉnh phía trên tai người cũng dần thay đổi, bộ phận này chịu trách nhiệm về sự thay đổi tình cảm và đồng cảm của một người. Thay đổi cuối cùng là hạch hạnh nhân nhỏ hơn ở những người thực hành thiền. Hạch hạnh nhân quyết định sự chạy trốn và chiến đấu, khi một người cảm thấy nhiều áp lực trong thời gian dài, hạch hạnh nhân sẽ to ra, ngược lại, hạch hạnh nhân sẽ nhỏ lại ở những người ít cảm thấy căng thẳng.

Thay đổi cuối cùng là hạch hạnh nhân nhỏ hơn ở những người thực hành thiền. Hạch hạnh nhân quyết định sự chạy trốn và chiến đấu, khi một người cảm thấy nhiều áp lực trong thời gian dài, hạch hạnh nhân sẽ to ra, ngược lại, hạch hạnh nhân sẽ nhỏ lại ở những người ít cảm thấy căng thẳng.