Âm thầm miễn một số thuế quan, điểm yếu của ĐCSTQ lộ tẩy
- Tống Đường, Dịch Như
- •
Mặc dù Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) luôn nhấn mạnh với bên ngoài rằng sẽ “theo đến cùng” và “chiến đấu trường kỳ” trong cuộc chiến thuế quan, nhưng hiện nay Bắc Kinh đã âm thầm miễn thuế đối với một số mặt hàng chủ chốt của Mỹ. Các chuyên gia cho rằng ĐCSTQ vẫn phụ thuộc rất lớn vào các sản phẩm thiết yếu từ Mỹ, và việc “nói một đằng, làm một nẻo” chính là bản chất trong hành vi của họ.
Bắc Kinh âm thầm miễn thuế một số hàng hóa Mỹ
Bắc Kinh đã lặng lẽ miễn thuế cho một số mặt hàng thiết yếu của Mỹ nhưng không công bố chính thức, Bộ Ngoại giao ĐCSTQ cũng cho biết họ “không nắm được tình hình”.
Chuyên gia nổi tiếng về các vấn đề Trung Quốc Gordon Chang viết trên mạng xã hội X rằng: “Bắc Kinh đang có những nhượng bộ thương mại lớn, nhưng lại không tuyên bố rõ ràng đó là nhượng bộ. Dùng cách nói thịnh hành hiện nay, ông Tập Cận Bình đang ‘thỏa hiệp’”.
Tờ Caijing của Trung Quốc Đại Lục hôm thứ Sáu (25/4) đưa tin, ít nhất 8 loại chip sản xuất tại Mỹ đã được hạ thuế quan xuống 0%, nhưng bài báo sau đó đã bị xóa bỏ.
Hai nhà nhập khẩu được phỏng vấn bởi Washington Post xác nhận rằng một số loại chip hiện tại đã được miễn thuế.
Một giám đốc điều hành công ty Mỹ tại Trung Quốc, người nắm rõ tình hình, tiết lộ rằng Bắc Kinh đang tìm cách miễn thuế cho các mặt hàng của Mỹ mà “không thể thay thế”. Vị quản lý cấp cao này cho biết, một số công ty Mỹ trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe đã nhận được lô hàng nhập khẩu vào Trung Quốc mà không bị áp thuế mới.
Theo Reuters, một nhóm công tác thuộc Bộ Thương mại ĐCSTQ đang tập hợp danh sách các sản phẩm có thể được miễn thuế, đồng thời yêu cầu doanh nghiệp tự nộp đơn xin miễn.
Ông Michael Hart, Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc, cho biết: Chính quyền ĐCSTQ liên tục hỏi các công ty về những sản phẩm nào mà họ nhập khẩu từ Mỹ là không thể thay thế.
Ông nói thêm rằng một số công ty dược phẩm thành viên cho biết họ đã được miễn thuế khi nhập khẩu thuốc vào Trung Quốc.
Ông Olivier Andries, Giám đốc điều hành hãng chế tạo động cơ hàng không Safran (Pháp), tiết lộ hôm thứ Sáu rằng công ty đã nhận được thông báo vào đêm trước, theo đó, chính quyền Trung Quốc đã miễn thuế cho động cơ máy bay, bộ phận càng đáp và một số linh kiện hàng không khác.
Bloomberg cũng đưa tin, chính quyền Trung Quốc đang xem xét hủy bỏ các khoản thuế bổ sung đối với thiết bị y tế và một số hóa chất công nghiệp như ethan. Các quan chức cũng đang thảo luận về khả năng miễn thuế đối với hoạt động thuê máy bay, vì nếu bị áp thêm thuế, các hãng hàng không Trung Quốc sẽ chịu thiệt hại kinh tế nghiêm trọng. Một số nguồn tin cho biết, các cơ quan liên quan đã yêu cầu các doanh nghiệp trong ngành dễ bị tổn thương nộp danh sách mã hải quan các mặt hàng Mỹ cần xin miễn thuế.
Hiện đang lưu hành một bản danh sách gồm 131 nhóm sản phẩm được cho là đang được xem xét miễn thuế, bao gồm vắc-xin, hóa chất, và động cơ phản lực.
Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, ĐCSTQ vẫn chưa biểu đạt công khai thái độ về vấn đề này. Hôm thứ Sáu, khi được hỏi về việc miễn thuế gần đây, người phát ngôn Bộ Ngoại giao ĐCSTQ chỉ trả lời rằng “không nắm được thông tin”.
ĐCSTQ lộ rõ điểm yếu: Phụ thuộc cao vào Mỹ
Mặc dù giá trị hàng hóa Mỹ nhập từ Trung Quốc cao hơn nhiều so với giá trị hàng hóa Trung Quốc nhập từ Mỹ, nhưng Trung Quốc vẫn phụ thuộc rất lớn vào các sản phẩm công nghệ cao của Mỹ.
Trung Quốc là nước sản xuất nhựa lớn nhất thế giới, nhưng ethylene chủ yếu vẫn phải nhập khẩu từ Mỹ; các bệnh viện ở Trung Quốc cũng phụ thuộc vào thiết bị y tế tiên tiến do các công ty Mỹ sản xuất, chưa kể đến các chip AI cao cấp và các loại bản quyền công nghệ khác.
Một nghiên cứu năm 2023 của Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington phát hiện rằng về hơn 400 mặt hàng, Trung Quốc có mức độ phụ thuộc nhập khẩu từ Mỹ và các đồng minh lên tới ít nhất 70%, trong đó Mỹ là nước chiếm tỷ trọng lớn nhất, với tổng giá trị nhập khẩu lên tới 11,5 tỷ USD.
Nếu áp thuế cao hơn đối với các mặt hàng này, thì sẽ gây tổn thất lớn cho ngành công nghệ của Trung Quốc.
Phó giáo sư Trần Thế Dân thuộc Khoa Khoa học Chính trị, Đại học Quốc lập Đài Loan, chia sẻ với Epoch Times rằng hiện trạng rất rõ ràng đó là Trung Quốc đang có mức độ phụ thuộc rất cao đối với một số sản phẩm chủ chốt từ Mỹ.
Ông chỉ ra, nếu cuộc chiến thuế quan tiếp tục kéo dài, bên chịu tổn thương lớn nhất chắc chắn sẽ là ĐCSTQ, điều đó sẽ khiến ngành xuất khẩu của Trung Quốc suy thoái trầm trọng và dẫn đến tình trạng thất nghiệp hàng loạt. Đây là hậu quả mà ĐCSTQ khó có thể chịu đựng.
Phó giáo sư Thẩm Minh Thất thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Đại học Tam Giang (Đài Loan) cũng phát biểu với Epoch Times rằng các mặt hàng được ĐCSTQ miễn thuế chủ yếu là chip, ethylene và một số sản phẩm y tế. Ông nhấn mạnh, nếu những mặt hàng này bị áp mức thuế cao đến 125%, chính ĐCSTQ sẽ tự làm tổn thương mình, bởi máy siêu âm, thiết bị MRI (chụp cộng hưởng từ) và thậm chí cả chỉ khâu phẫu thuật tim trong các bệnh viện Trung Quốc đều phải nhập khẩu từ Mỹ.
“Điều này chứng minh rằng mặc dù số lượng sản phẩm Trung Quốc nhập khẩu từ Mỹ không nhiều, nhưng đều là những sản phẩm then chốt.”
Ông Thẩm Minh Thất cũng nhận định, cuộc chiến thuế quan gây ảnh hưởng rất lớn đối với Trung Quốc. Cả ngành công nghiệp truyền thống và công nghệ cao ở Trung Quốc đều đang gặp khó khăn lớn, họ có thể chống chịu được bao lâu?
Theo ông, về phía Mỹ, ảnh hưởng chủ yếu sẽ rơi vào những hàng hóa tiêu dùng giá rẻ nhập từ Trung Quốc, và sẽ có một khoảng thời gian khó khăn. Nhưng nếu các quốc gia khác có thể thay thế các mặt hàng này, hoặc hành vi tiêu dùng của người Mỹ điều chỉnh sau 2–3 tháng, thì các nhà xuất khẩu Trung Quốc khó có thể hy vọng bán được hàng vào Mỹ nữa.
“Nếu Đài Loan và Mỹ ngừng xuất khẩu chip sang Trung Quốc, thì các sản phẩm công nghệ cao của Trung Quốc, như điện thoại di động, máy tính, sẽ rất khó xuất khẩu sang châu Âu hay các nước khác.”
“Nói một đằng, làm một nẻo”
Đầu tuần này, Tổng thống Trump thừa nhận rằng mức thuế hiện tại đối với hàng hóa Trung Quốc “rất cao”, đồng thời tuyên bố rằng sau khi đàm phán thương mại, thuế quan sẽ “giảm mạnh”. Ông Trump thậm chí còn kêu gọi ông Tập Cận Bình ngồi vào bàn đàm phán, cam kết rằng sẽ “rất thân thiện”.
Tuy nhiên, phía Bắc Kinh đã từ chối lời đề nghị này, nói rằng các cuộc đàm phán sẽ không bắt đầu cho đến khi Washington dỡ bỏ thuế quan.
Ngày thứ Năm (24/4), ông Trump vẫn kiên quyết khẳng định rằng hai bên đang tiến hành đàm phán thương mại, và tuyên bố: “Họ đã tổ chức cuộc họp sáng nay.”
Bộ Ngoại giao ĐCSTQ tại buổi họp báo hằng ngày vào thứ Sáu lại phủ nhận điều này, khẳng định rằng “Mỹ và Trung Quốc không tiến hành bất kỳ tham vấn hay đàm phán nào về thuế quan”.
Phó giáo sư Trần Thế Dân của Đại học Quốc lập Đài Loan cho rằng thái độ cứng rắn của Bắc Kinh chủ yếu là để phục vụ tuyên truyền nội bộ, nhằm thể hiện với người dân trong nước và thế giới rằng Trung Quốc đang dẫn dắt cuộc chơi, còn Mỹ mới là bên đang nhượng bộ.
“ĐCSTQ lần này âm thầm miễn thuế, không hề có tuyên bố chính thức, cũng không công bố danh sách miễn thuế. Chủ yếu là để tránh cho người dân Trung Quốc cảm thấy mình đã nhượng bộ, và cũng không muốn Mỹ biết rõ Trung Quốc đang phụ thuộc vào những sản phẩm nào.”
Ông Trần Thế Dân cho rằng đàm phán giữa Mỹ và Trung Quốc thực sự đang diễn ra, chỉ là cấp độ đàm phán có thể chưa cao đến mức khiến Bộ Ngoại giao ĐCSTQ phải thừa nhận.
“Nói đơn giản, việc ĐCSTQ phủ nhận là để tạo cảm giác như thể mình đã giữ được thể diện,” ông nhận xét.
Phó giáo sư Thẩm Minh Thất cũng nói rằng ĐCSTQ vốn dĩ luôn có kiểu hành xử như vậy, đầu tiên là hù dọa, lừa gạt, khi không dọa được thì sẽ âm thầm điều chỉnh chính sách.
Ông nói: “Họ vốn dĩ đã quen với việc ‘nói một đằng, làm một nẻo’, đó chính là bản chất hành vi của họ. Đặc biệt khi lợi ích sống còn của họ bị đe dọa, họ chắc chắn sẽ làm vậy. Dù có bị vạch trần hay làm mất mặt cũng không hề gì.”
Ông Thẩm Minh Thất cho biết, hiện tại ĐCSTQ đang âm thầm giảm thuế về 0 đối với các sản phẩm Mỹ có ảnh hưởng lớn, nhưng ngoại giao và lãnh đạo cấp cao ĐCSTQ vẫn tỏ ra cực kỳ cứng rắn. Do đó, hiện tại chưa thể công khai thừa nhận, mà chỉ có thể lặng lẽ thực hiện. Nếu bị ai đó phát hiện ra, họ sẽ lập tức phủ nhận.
Ông chỉ ra, hiện giờ ĐCSTQ chắc chắn đang cố gắng bằng mọi cách để đàm phán với Chính phủ Mỹ, nhưng trước khi có kết quả cụ thể, họ sẽ không thừa nhận bất cứ điều gì.
Chiến tranh thuế do Mỹ dẫn đầu
Lãnh đạo ĐCSTQ dường như đang đặt cược rằng ông có thể chiến đấu lâu dài hơn ông Trump, và trên mạng lan truyền câu nói (người Trung Quốc) có thể ăn vỏ cây trong một năm.
Tuy nhiên, trong cuộc phỏng vấn độc quyền được phát hành bởi Time Magazine vào ngày 25/4, ông Trump tiết lộ rằng ông Tập Cận Bình đã gọi điện cho ông. Ông Trump nhấn mạnh rằng nếu không phải đối phương chủ động gọi, ông tuyệt đối sẽ không liên lạc trước.
Cùng ngày 25/4, tờ JoongAng Ilbo của Hàn Quốc đưa tin rằng vào khoảng 7:00 sáng thứ Năm (24/4) theo giờ miền Đông nước Mỹ, một quan chức cấp cao của Bộ Tài chính ĐCSTQ cùng với khoảng 10 người tháp tùng đã tiến vào trụ sở chính của Bộ Tài chính Mỹ, nằm bên cạnh Nhà Trắng ở Washington D.C.
Tờ báo Hàn Quốc cũng bổ sung rằng các quan chức ĐCSTQ đã mạnh mẽ ngăn cản truyền thông chụp ảnh quan chức cấp cao vào tòa nhà Bộ Tài chính Mỹ sáng hôm đó.
Truyền thông Hàn Quốc cho rằng cuộc “hội đàm Bộ Tài chính Mỹ – Trung” đã bắt đầu trước cuộc hội đàm Mỹ – Hàn. Theo lịch trình ngày hôm đó, Phó Thủ tướng Hàn Quốc Choi Sang-mok và Bộ trưởng Công nghiệp, Thương mại và Tài nguyên Ahn Duk-geun đã có cuộc tham vấn thương mại “2+2” với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer vào khoảng 8:00 sáng thứ Năm.
Ông Thẩm Minh Thất cho biết, liệu xã hội Trung Quốc có thể thực sự ăn vỏ cây trong một năm và chịu đựng được thuế cao của Mỹ hay không, thật sự rất khó nói.
Ông nói, hiện tại Mỹ có vị thế chủ động, nếu ông Tập Cận Bình tiếp tục cứng rắn, có thể sẽ khiến nền kinh tế Trung Quốc càng sụp đổ; nhưng nếu nhượng bộ, ông ta sẽ bị những người thách thức nội bộ hoặc các phe phái khác nghi ngờ là yếu đuối.
“Giải quyết vấn đề này không phải là việc nhân dân Trung Quốc Đại Lục đều ăn vỏ cây hay thắt lưng buộc bụng để theo Tập chống lại Mỹ. Đặc biệt là các thế hệ hồng nhị đại, quan nhị đại (con cháu của các quan), họ sẽ tìm cách thay đổi Tập Cận Bình hoặc buộc ông ta từ chức.”
Ông Thẩm Minh Thất cho biết, ĐCSTQ hiện đang ở trong tình thế tiến thoái lưỡng nan, không loại trừ khả năng bí mật phái người đàm phán với Mỹ, đó cũng là lý do tại sao ông Trump nói rằng họ đã có cuộc đàm phán, trong khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại nói không biết gì.
Ông cho rằng tất nhiên cuộc chiến thuế quan Mỹ-Trung sẽ giảm bớt ở một mức độ nào đó, nhưng ở mức độ nào? Ngay cả khi hai bên có thể đạt được thỏa thuận trong tương lai và áp dụng mức thuế ít nhất 30% hoặc 40%, Mỹ sẽ tiếp tục kiểm soát các sản phẩm công nghệ cao và không bán chúng cho Trung Quốc.
Theo Tống Đường, Dịch Như / Epoch Times
Xem thêm
Từ khóa chiến tranh thương mại Mỹ Trung mối quan hệ Mỹ - Trung Thuế quan Mỹ
