Đàm phán thương mại Mỹ-Trung đạt được thỏa thuận khung
- Lý Ngọc
- •
Vào Chủ nhật, ngày 26/10, đoàn đàm phán thương mại Hoa Kỳ và Trung Quốc đã kết thúc hai ngày đàm phán trực tiếp tại Kuala Lumpur, thủ đô Malaysia. Đây là vòng đàm phán trực tiếp thứ năm kể từ tháng 5, diễn ra trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, đặc biệt xoay quanh vấn đề thuế quan, đất hiếm và fentanyl.
Phía Mỹ do Bộ trưởng Tài chính Scott Bessant và Đại diện Thương mại Greer dẫn đầu; phía Trung Quốc có Phó Thủ tướng Hà Lập Phong và Trưởng đoàn đàm phán thương mại Lý Thành Cương. Mục tiêu chính của cuộc họp là chuẩn bị cho cuộc gặp cấp cao giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, dự kiến tổ chức tại Hàn Quốc vào ngày 30/10. Dù Nhà Trắng đã xác nhận kế hoạch, Bắc Kinh vẫn chưa công bố chính thức, cho thấy Trung Quốc muốn giữ thế chủ động trong giai đoạn cuối của tiến trình đàm phán.
Đạt được khuôn khổ cho thỏa thuận thương mại Mỹ – Trung
Kết thúc hai ngày đàm phán, phía Hoa Kỳ tuyên bố hai bên đã đạt được “khuôn khổ cho một thỏa thuận thương mại”, được xem là bước đột phá lớn nhất trong nhiều tháng căng thẳng. Bộ trưởng Tài chính Bessant nói với báo giới rằng thỏa thuận này sẽ đặt nền tảng cho các cuộc thảo luận giữa ông Trump và ông Tập vào ngày 30/10, và rằng ông “tin tưởng mạnh mẽ một thỏa thuận thương mại toàn diện có thể đạt được”.
Theo thỏa thuận khung này, Hoa Kỳ sẽ tạm ngừng kế hoạch áp thuế 100% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, đổi lại, Trung Quốc sẽ hoãn việc thực hiện các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, đồng thời mua một lượng lớn đậu nành và nông sản của Mỹ. Đây được xem là một thỏa hiệp chiến lược, giúp cả hai bên tạm thời hạ nhiệt căng thẳng thương mại, trong khi vẫn giữ được các công cụ đòn bẩy cho giai đoạn thương lượng tiếp theo.
Ông Bessant khẳng định kết quả đạt được nhờ vào “đòn bẩy mạnh mẽ” mà Tổng thống Trump tạo ra, thông qua việc đe dọa áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc, đặc biệt sau khi Bắc Kinh cảnh báo sẽ áp dụng cơ chế kiểm soát xuất khẩu đất hiếm toàn cầu vào tháng 12. Trong các cuộc phỏng vấn với CBS và NBC, ông Bessant cho biết Trump đã sử dụng áp lực thuế quan như một công cụ để buộc Trung Quốc ngồi vào bàn đàm phán, và kết quả tại Kuala Lumpur đã chứng minh “chiến thuật đàm phán cứng rắn của ông Trump đang phát huy hiệu quả”.
Những nội dung chính được bàn thảo
Các cuộc thảo luận tại Kuala Lumpur diễn ra trong không khí thẳng thắn và căng thẳng, bao trùm nhiều chủ đề then chốt:
Đất hiếm và chuỗi cung ứng chiến lược: Trung Quốc từng đe dọa kiểm soát chặt việc xuất khẩu đất hiếm – nguyên liệu quan trọng trong các ngành công nghệ cao, từ chip bán dẫn đến động cơ phản lực. Việc Bắc Kinh đồng ý hoãn thực thi các biện pháp này một năm được xem là một nhượng bộ lớn, giúp Mỹ và các đồng minh có thêm thời gian đa dạng hóa nguồn cung ứng.
Thuế quan và biện pháp trừng phạt: Hai bên đã đạt được đồng thuận sơ bộ về việc gia hạn “thời gian đình chiến thuế quan”, tránh để các biện pháp thuế trả đũa lẫn nhau tái diễn trong ngắn hạn.
Nông sản và đậu nành: Trung Quốc đồng ý mua khối lượng lớn đậu nành Mỹ, giúp giảm bớt áp lực cho các bang nông nghiệp chủ chốt tại Mỹ – vốn là lực lượng ủng hộ quan trọng của ông Trump.
Hợp tác chống ma túy và fentanyl: Hai bên nhất trí tăng cường phối hợp chống buôn bán fentanyl, loại ma túy tổng hợp đang gây ra khủng hoảng tại Hoa Kỳ. Washington cho rằng sự hợp tác của Trung Quốc trong vấn đề này là điều kiện tiên quyết để giảm căng thẳng thương mại.
Thương mại số, kiểm soát xuất khẩu và TikTok: Cả hai cũng bàn về vấn đề kiểm soát xuất khẩu công nghệ và hoạt động của TikTok tại Mỹ, nhằm tìm hướng đi phù hợp để tránh đối đầu toàn diện trong lĩnh vực công nghệ.
Theo Đại diện Thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương, hai bên đã đạt được “sự đồng thuận sơ bộ” về nhiều vấn đề quan trọng, đồng thời sẽ tiến hành các thủ tục phê duyệt trong nước trước khi công bố chi tiết thỏa thuận. Ông cho biết Hoa Kỳ thể hiện lập trường rất cứng rắn, nhưng cũng thực tế và xây dựng trong việc tìm giải pháp cho các mối lo ngại của Bắc Kinh, như thuế vận tải biển, kiểm soát xuất khẩu và hợp tác thương mại tương lai.
Ông Bensant tiết lộ thỏa thuận chung mà cuộc gặp Trump-Tập có thể đạt được
Trong một cuộc phỏng vấn với CBS News sau các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Trung Quốc, Bessant cho biết Mỹ không còn cân nhắc áp thuế 100% đối với hàng hóa Trung Quốc nữa.
Ông Bessant cho biết: “Vì mối đe dọa của Trung Quốc về việc ngay lập tức kích hoạt cơ chế kiểm soát xuất khẩu toàn cầu (đối với đất hiếm) đã biến mất, tôi cho rằng mối đe dọa áp thuế 100% của Hoa Kỳ cũng đã biến mất”.
Trong một cuộc phỏng vấn với ABC News, ông cũng cho biết ông tin Trung Quốc sẽ “hoãn một năm” việc thực hiện các hạn chế về đất hiếm, trong khi Trung Quốc sẽ xem xét lại biện pháp này.
Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ cũng tiết lộ rằng Trump và Tập Cận Bình sẽ đạt được một thỏa thuận rộng rãi, qua đó kéo dài thời gian đình chiến thuế quan Mỹ-Trung, giải quyết những bất đồng liên quan đến việc bán TikTok, và duy trì nguồn cung cấp nam châm đất hiếm, vốn rất quan trọng đối với việc sản xuất các sản phẩm tiên tiến, từ chất bán dẫn đến động cơ phản lực. Ông cho biết hai nhà lãnh đạo cũng có kế hoạch thảo luận về một kế hoạch hòa bình toàn cầu. Trước đó, ông Trump đã công khai bày tỏ mong muốn được Tập Cận Bình hỗ trợ giải quyết cuộc chiến của Nga tại Ukraine.
Ông cũng kỳ vọng Trung Quốc sẽ mua “số lượng lớn” đậu nành của Hoa Kỳ và Hoa Kỳ sẽ không thay đổi các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với Trung Quốc.
Xem thêm
Từ khóa đất hiếm đậu nành thỏa thuận thương mại Scott Bessent
