Dòng thời gian cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung 2025

Kể từ đầu năm nay, cuộc đối đầu thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc không ngừng leo thang, với hai nền kinh tế lớn nhất toàn cầu nhiều lần giằng co. Chính quyền Trump muốn thu hẹp khoảng cách thương mại Mỹ – Trung trị giá 295,5 tỷ USD, hồi sinh ngành sản xuất Mỹ và cắt đứt chuỗi cung ứng fentanyl từ Trung Quốc gây hại cho xã hội Mỹ; phía Trung Quốc đáp trả bằng các biện pháp thuế quan trả đũa và hạn chế xuất khẩu, đồng thời tìm cách sử dụng các khoáng sản quan trọng để đối kháng với lợi thế kinh tế của Mỹ.

Vào thứ Hai (11/8), Mỹ và Trung Quốc đồng ý gia hạn đình chiến thương mại thêm 90 ngày, tạm thời tránh việc thuế quan tăng lên mức gần như cấm vận, nhưng các cuộc giao tranh trong năm nay đều cho thấy lập trường của chính quyền Trump coi “an ninh kinh tế” là “an ninh quốc gia”. Khi các cuộc đàm phán thuế quan của Mỹ với các nền kinh tế lớn khác gần kết thúc, diễn biến của cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung sẽ một lần nữa trở thành tâm điểm toàn cầu.

Dưới đây là dòng thời gian, tổng hợp các mốc và bước ngoặt quan trọng trong thương mại Mỹ – Trung năm nay.

Ngày 21/1

Ngay sau ngày nhậm chức, ông Trump đe dọa áp thuế 10% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, với lý do chính quyền Trung Quốc để fentanyl từ Trung Quốc tràn vào Mỹ.

Ngày 1/2

Ông Trump ký sắc lệnh hành pháp, viện dẫn “Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế” (IEEPA) để áp thuế 10% lên tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, cáo buộc Bắc Kinh không ngăn chặn hiệu quả việc xuất khẩu tiền chất fentanyl sang Mỹ, gây ra “mối đe dọa đặc biệt” cho xã hội Mỹ. Thuế này có hiệu lực từ 4/2, nhằm ép Trung Quốc tăng cường kiểm soát xuất khẩu.

Ngày 4/2

Trung Quốc thực hiện biện pháp trả đũa, mở cuộc điều tra chống độc quyền đối với Google, đồng thời đưa Tập đoàn PVH, Illumina vào danh sách thực thể không đáng tin cậy.

Ngày 10/2

Trung Quốc áp thuế 15% lên than và khí tự nhiên hóa lỏng của Mỹ, 10% lên dầu thô và một số ô tô; đồng thời hạn chế xuất khẩu 5 kim loại quan trọng dùng trong quốc phòng, năng lượng sạch và các ngành khác, bao gồm vonfram, tellurium, bismuth, indium và molybdenum.

Ngày 3/3

Mỹ tăng gấp đôi thuế liên quan đến fentanyl lên 20% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, có hiệu lực từ 4/3.

Ngày 4/3

Trung Quốc áp thuế trả đũa 10-15% lên hàng nông sản Mỹ, ảnh hưởng đến khoảng 21 tỷ USD hàng xuất khẩu của Mỹ. Bắc Kinh cũng viện dẫn an ninh quốc gia để áp hạn chế xuất khẩu và đầu tư đối với 25 công ty Mỹ, đồng thời cấm nhập khẩu máy giải trình tự gen từ nhà sản xuất thiết bị y tế Mỹ Illumina.

Ngày 2/4

Ông Trump tuyên bố ngày này là “Ngày Giải phóng”, áp thuế chuẩn 10% lên tất cả hàng nhập khẩu toàn cầu, với mức thuế cao hơn cho một số quốc gia. Trong đó, thuế áp lên hàng Trung Quốc tăng lên 34%, có hiệu lực từ 9/4. Mỹ cũng quyết định từ ngày 2/5, hủy bỏ ưu đãi miễn thuế đối với hàng giá rẻ (thường gọi là “miễn trừ nhỏ lẻ”)  từ Trung Quốc và Hồng Kông.

Ngày 4/4

Trung Quốc tuyên bố áp thuế 34% lên tất cả hàng nhập khẩu từ Mỹ từ ngày 10/4, hạn chế xuất khẩu một số đất hiếm; áp hạn chế lên khoảng 30 thực thể Mỹ, chủ yếu là các ngành liên quan đến quốc phòng; đồng thời tạm dừng nhập khẩu lúa miến (cao lương) và bột xương gia cầm từ một số công ty Mỹ.

Ngày 8/4

Mỹ tuyên bố tăng thuế lên tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc từ 34% lên 84%, cộng với thuế fentanyl, tổng mức thuế đạt 104%.

Ngày 9/4

Trung Quốc tăng thuế lên hàng nhập khẩu từ Mỹ lên 84%, đưa 12 công ty Mỹ vào danh sách kiểm soát cấm xuất khẩu vật phẩm lưỡng dụng quân – dân sự, và 6 thực thể vào danh sách “thực thể không đáng tin cậy”, cho phép Bắc Kinh trừng phạt các công ty nước ngoài. Cùng ngày, Mỹ tăng thuế lên hàng Trung Quốc lên 125%. Tối cùng ngày, Trung Quốc phát cảnh báo rủi ro đi lại Mỹ cho công dân.

Ngày 10/4

Trung Quốc tuyên bố lập tức hạn chế nhập khẩu phim Hollywood.

Ngày 11/4

Trung Quốc tăng thuế lên hàng nhập khẩu Mỹ lên 125%, chỉ trích chiến lược thuế của ông Trump là “trò đùa” và tuyên bố sẽ không quan tâm đến “trò chơi con số thuế quan” của Mỹ.

Ngày 15/4

Nhà sản xuất chip Mỹ Nvidia tiết lộ rằng các quan chức Mỹ đã thông báo công ty này phải xin giấy phép xuất khẩu chip H20 sang Trung Quốc. CEO Nvidia Jensen Huang vào tháng Năm cho biết động thái này “đóng cửa hiệu quả” việc bán H20 tại thị trường Trung Quốc.

Ngày 10-12/5 

Mỹ và Trung Quốc tổ chức đàm phán thương mại cấp cao tại Geneva, sau đó ra tuyên bố chung, đồng ý tạm dừng chiến tranh thuế quan 90 ngày. Lệnh “ngừng bắn” tạm thời có nghĩa là thuế của Mỹ đối với Trung Quốc giảm từ 145% xuống 30%, thuế của Trung Quốc đối với Mỹ giảm từ 125% xuống 10%; Trung Quốc cũng cam kết dỡ bỏ các biện pháp trả đũa phi thuế quan áp lên Mỹ từ ngày 2/4.

Ngày 28-29/5 

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố sẽ “tích cực thu hồi” một số visa du học của sinh viên Trung Quốc, nhắm vào những người có liên hệ với Trung Quốc (Đảng Cộng sản Trung Quốc) hoặc học các ngành nhạy cảm, đồng thời tăng cường kiểm tra đơn xin visa từ Trung Quốc và Hồng Kông. Bộ Thương mại Mỹ đồng thời thông báo cho nhiều công ty rằng phải ngừng xuất khẩu phần mềm thiết kế bán dẫn, nguyên liệu hóa học, công cụ máy móc và thiết bị hàng không sang Trung Quốc nếu chưa được cấp phép, đồng thời thu hồi một số giấy phép xuất khẩu đã cấp, nhằm gây áp lực lên chuỗi cung ứng ngành quan trọng của Trung Quốc.

Ngày 31/5

Ông Trump tuyên bố Trung Quốc vi phạm thỏa thuận Geneva, tức hai bên cùng giảm thuế và nới lỏng hạn chế xuất khẩu khoáng sản quan trọng của Trung Quốc. Trung Quốc bác bỏ, cáo buộc Mỹ áp nhiều “biện pháp hạn chế phân biệt đối xử” lên Trung Quốc.

Ngày 5/6

Lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình điện đàm với Tổng thống Trump trong một giờ.

Ngày 9-10/6

Mỹ và Trung Quốc tổ chức vòng đàm phán thương mại mới tại London, đạt được thỏa thuận khung.

Ngày 11-12/6

Một số nhà sản xuất nam châm đất hiếm Trung Quốc bắt đầu được cấp phép xuất khẩu. Trump tuyên bố lệnh ngừng bắn thương mại đã trở lại đúng hướng.

Ngày 27/6

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết Mỹ và Trung Quốc đã giải quyết vấn đề liên quan đến khoáng sản đất hiếm và vật liệu từ tính nhập vào Mỹ.

Ngày 6/7

Ông Trump đe dọa áp thêm 10% thuế lên các quốc gia liên minh với “chính sách chống Mỹ của BRICS”, bao gồm Trung Quốc.

Ngày 15/7

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết kế hoạch cho phép Nvidia bán chip H20 sang Trung Quốc, là một phần của đàm phán đất hiếm Mỹ – Trung, đảo ngược lệnh cấm xuất khẩu của Mỹ hồi tháng Tư.

Ngày 28-29/7

Các quan chức Mỹ – Trung họp tại Stockholm trong hai ngày, đồng ý tìm cách gia hạn lệnh ngừng bắn thuế quan 90 ngày. Hai bên mô tả cuộc họp mang tính xây dựng nhưng không công bố bước đột phá lớn.

Ngày 1/8

Ông Bessent cho biết ông tin rằng Washington và Trung Quốc đã hội đủ điều kiện để đạt được một thỏa thuận, và ông “giữ thái độ lạc quan” về triển vọng phát triển trong tương lai.

Ngày 7/8

Trong cuộc phỏng vấn với Nikkei Asia, ông Bessent cho biết các cuộc đàm phán với các quốc gia chưa đạt thỏa thuận thương mại (bao gồm Trung Quốc) dự kiến sẽ “hoàn tất đại khái” trước cuối tháng Mười. Ông thẳng thắn nói Trung Quốc là “nền kinh tế mất cân bằng nhất trong lịch sử hiện đại”, mô hình ưu tiên sản lượng và việc làm hơn lợi nhuận đe dọa các quốc gia khác.

Ngày 8/8

Mỹ bắt đầu cấp phép cho Nvidia xuất khẩu chip H20 sang Trung Quốc.

Ngày 10/8

Khi lệnh “ngừng bắn” thương mại sắp hết hạn vào ngày 12/8, ông Trump thúc giục Trung Quốc tăng gấp bốn lần lượng đậu nành mua từ Mỹ.

Ngày 11/8

Mỹ và Trung Quốc đồng ý gia hạn ngừng chiến tranh thuế quan thêm 90 ngày.

Xem thêm

Ông Trump sẽ chỉ gặp ông Tập sau khi hai nước đạt được thỏa thuận thương mại

Tổng thống Trump hôm thứ Ba (ngày 5/8) cho biết Mỹ và Trung Quốc đang rất gần với việc đạt được thỏa thuận.