Không thể xuất khẩu sang Trung Quốc, ngành hóa dầu Hàn Quốc đứng trước nguy cơ phá sản
Kể từ khi Trung Quốc đặt mục tiêu tự cung tự cấp năng lượng và hóa chất, ngành hóa dầu của Hàn Quốc đứng trước khủng hoảng dư thừa công suất ngày một trầm trọng. Một nửa số công ty hóa dầu có thể phá sản trong vòng 3 năm trong khi 6 trong số 10 tập đoàn lớn nhất Hàn Quốc có mảng hóa dầu là cốt lõi.
Ngành công nghiệp hóa dầu của Hàn Quốc đang đứng trước tình cảnh cung vượt quá cầu. Kể từ những năm 2020, Trung Quốc đã đặt ra mục tiêu tự cung tự cấp 70% năng lượng và hóa chất, đồng thời mở rộng các trung tâm cracking naphta (NCC) và các cơ sở tách hydro propan (PDH).
Kết quả là công suất sản xuất ethylene của Trung Quốc đã tăng gấp 3 lần từ 19,5 triệu tấn vào năm 2014 lên 52,74 triệu tấn vào năm ngoái.
Còn tại Khu công nghiệp quốc gia Yeosu (Hàn Quốc), nơi tập trung nhà máy hóa dầu, tỷ lệ hoạt động đã giảm từ 87% vào năm 2021 xuống 78,5% vào năm 2024 và xuống còn khoảng 60% trong năm nay.
Nguồn cung ethylene toàn cầu hiện đã vượt cầu, với giá giảm từ 1.046,67 USD/tấn năm 2021 xuống 863,06 USD năm ngoái. Thế nhưng, các nhà sản xuất Hàn Quốc vẫn tiếp tục sản xuất cùng loại sản phẩm ở các nhà máy liền kề thay vì hợp nhất.
Những công nhân làm việc theo hợp đồng ngắn hạn là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Ông Jo Yeong-geun, 58 tuổi, nhớ lại “thời hoàng kim” ở Yeosu khi công việc dồi dào: “Những lúc cao điểm, tôi có việc làm 20 ngày trong tháng”. Từ tháng 4/2025 đến nay, Jo không có việc làm ổn định, sống dựa vào 1,8 triệu won (hơn 34 triệu đồng) tiền trợ cấp thất nghiệp để nuôi hai con. Ông đã vay thẻ tín dụng lần đầu tiên vào tháng 4 với khoản 5 triệu won (hơn 94,6 triệu đồng) và hiện đang xoay sở trả nợ mà không biết khi nào thoát cảnh đó.
Cuộc khủng hoảng này đã lan sang cả nền kinh tế địa phương. Thuế thu ở Yeosu giảm 26,8% so với năm trước, ở Seosan (nơi có khu phức hợp Daesan) giảm 19,7%. Một quan chức thành phố cho biết: “Khu phức hợp Daesan chiếm khoảng 80% kinh tế Seosan, nên suy thoái ảnh hưởng trực tiếp đến chúng tôi”.
Các nhà phân tích nhận định chu kỳ cũ của ngành hóa dầu đã bị phá vỡ.
“Nếu không thể bán sang Trung Quốc, Hàn Quốc sẽ đối mặt với tình trạng dư thừa kinh niên”, ông Lee Eun-young, Giám đốc Samil PwC Business Research nói. “Việc hợp nhất các cơ sở NCC ở Ulsan, Yeosu và Daesan sẽ không thể tránh khỏi”.
Boston Consulting Group (BCG) cảnh báo nếu không tái cấu trục, một nửa số công ty hóa dầu Hàn Quốc có thể phá sản trong vòng 3 năm.
Sáu trong số 10 tập đoàn lớn nhất Hàn Quốc, bao gồm LG, Lotte, Hanwha, DL có hóa dầu là ngành kinh doanh cốt lõi, làm dấy lên lo ngại rằng khủng hoảng có thể lan sang toàn bộ tập đoàn.
Chính phủ Hàn Quốc vào cuộc “tái cấu trúc ngành hóa dầu”
Cuối năm 2023, Chính phủ Hàn Quốc đã công bố Kế hoạch nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp hóa dầu, nhằm khuyến khích các công ty hóa dầu tự tái cấu trúc thông qua cải cách pháp lý, hỗ trợ tài chính và thuế.
Dựa trên kế hoạch này, các công ty lớn như LG Chem và Lotte Chemical đã bắt đầu bán tài sản không cốt lõi để tinh giản hoạt động, nhưng các hoạt động này không thể giúp họ vượt qua suy thoái.
Cảm nhận được tính cấp bách, từ tháng trước Chính phủ Hàn Quốc đã tổ chức các cuộc đàm phán hậu trường với các công ty để thảo luận phương án tái cấu trúc.
Kế hoạch tái cấu trúc gồm 3 phần. Thứ nhất, thúc đẩy các thỏa thuận lớn giữa các công ty theo kế hoạch tái cấu trúc do Chính phủ thiết kế. Thứ hai, loại bỏ các doanh nghiệp thua lỗ bằng cách chuyển dịch sang các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, đồng thời áp dụng các gói chính sách, ưu đãi tài chính. Thứ ba, cung cấp các ưu đãi thuế và tài chính cho những đơn vị tham gia chủ động vào quá trình tái cấu trúc.
Một dự luật do Dân biểu Đảng Dân chủ (DP) Ju Chul-hyun đưa ra vào ngày 11 tháng 6 – “Đạo luật đặc biệt về hóa dầu” – cũng phản ánh cách tiếp cận tái cấu trúc do Chính phủ lãnh đạo.
Dự luật này bao gồm các khoản tín dụng thuế và hoãn thuế đối với các vụ sáp nhập, tách công ty và giảm cơ sở; trợ cấp cho R&D và đầu tư cơ sở; giảm giá hóa đơn tiền điện; đơn giản hóa thủ tục xây dựng, mở rộng và đóng cửa cơ sở; miễn trừ đặc biệt đối với các quy định về môi trường; và miễn trừ đối với luật chống độc quyền khi điều chỉnh việc cắt giảm sản lượng giữa các công ty.
Nó cũng cho phép Chính phủ trực tiếp thúc đẩy tái cấu trúc đối với các công ty không thể tự nguyện làm như vậy.
Trên hết, các chuyên gia nhấn mạnh rằng việc tái cấu trúc thành công sẽ đòi hỏi những nỗ lực tự lực mạnh mẽ từ các công ty hóa dầu lớn.
“Chính phủ sẽ có phản ứng cứng rắn trên toàn bộ các bộ đối với các công ty cố gắng hưởng lợi bất chính”, ông Kim cũng nhấn mạnh.
Tuy nhiên, một số cảnh báo rằng việc tái cấu trúc toàn diện theo mô hình đóng tàu của Nhật Bản có thể gây ra những tác động tiêu cực.
“Không giống như đóng tàu, ngành hóa dầu có khoảng 10 công ty lớn sản xuất hàng chục sản phẩm khác nhau, vì vậy việc hợp nhất cơ khí là hầu như không thể”, một chuyên gia trong ngành lưu ý.
“Những dấu hiệu cảnh báo cho ngành hóa dầu đã xuất hiện từ nhiều năm trước, nhưng phản ứng của chính phủ quá chậm”, ông Lee Duck-hwan, giáo sư danh dự ngành hóa học tại Đại học Sogang, cho biết. “Mặc dù việc bãi bỏ quy định để thúc đẩy tái cấu trúc tự nguyện do khu vực tư nhân dẫn dắt là lý tưởng, nhưng ở giai đoạn này, chính phủ phải đi đầu”.
Giáo sư Lee nhấn mạnh sự cần thiết phải nhanh chóng giảm công suất cung vượt cầu và chuyển sang các hóa chất tinh khiết có giá trị gia tăng cao.
Xem thêm
Từ khóa Hàn Quốc ngành hóa dầu
