Tesla yêu cầu các nhà cung cấp tránh sử dụng các bộ phận sản xuất tại Trung Quốc

Lý Ngọc
•
Chủ Nhật, 16/11/2025

Theo Wall Street Journal ngày 14/11, Tesla đã bắt đầu yêu cầu các nhà cung cấp loại trừ các bộ phận có nguồn gốc từ Trung Quốc khi sản xuất xe cho các nhà máy tại Hoa Kỳ. Động thái này được thúc đẩy trực tiếp bởi CEO Elon Musk, người đã dẫn dắt Tesla thay thế nhiều linh kiện Trung Quốc bằng nguồn cung từ các quốc gia khác. Công ty cũng đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn các bộ phận liên quan đến Trung Quốc khỏi chuỗi cung ứng sản xuất tại Mỹ trong vòng một đến hai năm tới.

Nhà máy Tesla tọa tại Fremont, bang California, ngày 26/7/2025. (Ảnh: Zhou Rong / Epoch Times)

Quyết định này phản ánh bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ–Trung ngày càng căng thẳng, khiến chi phí điều chỉnh chiến lược giá và ứng phó thuế quan trở nên khó lường đối với các nhà sản xuất ô tô.

Một báo cáo của Reuters hồi tháng 4 cho thấy Tesla đã tăng mạnh tỉ lệ linh kiện có nguồn gốc Bắc Mỹ cho các nhà máy tại Hoa Kỳ trong hai năm gần đây. Điều này giúp công ty giảm rủi ro khi Mỹ áp đặt các mức thuế quan mới đối với hàng hóa từ Trung Quốc. Cùng lúc đó, hiệu suất của Tesla tại thị trường Trung Quốc có nhiều biến động. Theo Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc, doanh số các mẫu xe sản xuất tại Trung Quốc của Tesla đạt 61.497 chiếc trong tháng 10, giảm 9,9% so với cùng kỳ năm trước, đảo ngược mức tăng trưởng nhẹ vào tháng 9. Sản lượng Model 3 và Model Y tại nhà máy Thượng Hải (kể cả hàng xuất khẩu) cũng giảm mạnh 32,3% so với tháng trước.

Theo Reuters, từ đầu năm 2025, căng thẳng Mỹ–Trung đã khiến các lãnh đạo ngành ô tô rơi vào “chế độ khẩn cấp”. Dưới chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump và các nguy cơ như thiếu chip hay đất hiếm, các nhà sản xuất buộc phải đánh giá lại sự phụ thuộc vào Trung Quốc – một trong những nguồn cung linh kiện và nguyên liệu thô quan trọng nhất thế giới. Tesla không phải là hãng duy nhất thực hiện động thái này.

General Motors (GM) cũng được cho là đã yêu cầu hàng nghìn nhà cung cấp loại bỏ các bộ phận sản xuất tại Trung Quốc khỏi chuỗi cung ứng của mình. Một chỉ thị nội bộ của GM, được Reuters đưa tin ngày 12/11, cho thấy công ty mong muốn tăng cường “khả năng phục hồi” của chuỗi cung ứng trong bối cảnh địa chính trị rủi ro. Một số nhà cung cấp dự kiến sẽ chấm dứt quan hệ với Trung Quốc sớm nhất vào năm 2027. GM thực tế đã bắt đầu thông báo yêu cầu này từ cuối năm 2024 nhưng sức ép đã tăng lên nhanh chóng từ năm 2025 khi chiến tranh thương mại Mỹ–Trung leo thang mạnh.

Ban lãnh đạo GM cho biết việc giảm phụ thuộc vào Trung Quốc thuộc một chiến lược rộng hơn nhằm bảo đảm tính ổn định và khả năng kiểm soát chuỗi cung ứng. Trong những năm gần đây, GM đã điều chỉnh mạnh chuỗi cung ứng vật liệu pin và chip, hợp tác với các công ty đất hiếm của Mỹ, đồng thời đầu tư vào các mỏ lithium ở Nevada. Tuy nhiên, chỉ thị mới của công ty có phạm vi rộng lớn hơn rất nhiều, khi bao gồm cả các linh kiện cơ bản như thiết bị điện tử, đèn ô tô, khuôn mẫu và linh kiện dập – những lĩnh vực mà Trung Quốc đang giữ vai trò thống trị.

Việc di dời các chuỗi cung ứng này được dự báo sẽ rất tốn kém và mất thời gian. Collin Shaw, đứng đầu Hiệp hội Các nhà cung cấp Ô tô Hoa Kỳ, nhận định các mối quan hệ trong chuỗi cung ứng ngành ô tô đã hình thành 20–30 năm nay, nên việc “cắt đứt hoàn toàn” trong vài năm là vô cùng khó khăn.

Mặc dù Mỹ và Trung Quốc đã thống nhất dỡ bỏ một số thuế quan và hạn chế xuất khẩu sau cuộc gặp Trump–Tập cuối tháng 10, những lo ngại trong ngành vẫn không giảm. Trung Quốc gần đây tạm ngừng giao hàng cho Nexperia – một trong những nhà cung cấp chip quan trọng cho ngành ô tô – khiến các hãng cảnh báo nguy cơ đóng cửa nhà máy trên diện rộng.

Tesla và Samsung thảo luận về hợp tác để giảm chuỗi cung ứng tại Trung Quốc

Trong khi đó, Tesla cũng đang điều chỉnh mạnh chuỗi cung ứng cho mảng năng lượng và lưu trữ năng lượng. Ngày 4/11, Reuters cho biết Samsung SDI (Hàn Quốc) đã xác nhận đang đàm phán với Tesla về đơn hàng cung cấp pin lưu trữ năng lượng quy mô lớn. Korea Economic Daily tiết lộ giá trị hợp đồng ba năm có thể vượt 3 nghìn tỷ won (khoảng 2,11 tỷ USD). Theo hồ sơ pháp lý của Samsung SDI, hai bên đang thảo luận về việc cung ứng 30 GWh pin lưu trữ năng lượng trong ba năm – tương đương 10 GWh mỗi năm.

Nếu thỏa thuận hoàn tất, đây sẽ là thay đổi lớn đối với chuỗi cung ứng năng lượng của Tesla, vốn đang phụ thuộc rất nhiều vào các nhà cung cấp Trung Quốc, đặc biệt là CATL. Các mức thuế quan của Mỹ đã gây tác động mạnh đến mảng kinh doanh năng lượng, khiến Tesla phải tìm kiếm các đối tác ở ngoài Trung Quốc. CFO Vaibhav Taneja từng khẳng định Tesla đang tích cực mở rộng nguồn cung không thuộc Trung Quốc để giảm áp lực thuế và rủi ro địa chính trị.

Tesla trước đó đã ký nhiều thỏa thuận lớn với Samsung Electronics và LG Energy Solution. Tháng 7, LG Energy Solution thông báo giành được đơn hàng pin lithium sắt phosphate trị giá 5,9 nghìn tỷ won trong ba năm, được cho là của Tesla. Nếu Samsung SDI thành công trong việc tham gia chuỗi cung ứng pin lưu trữ năng lượng ở Bắc Mỹ, Tesla sẽ sở hữu “bảo hiểm kép” cùng LG Energy Solution. Điều này sẽ giúp Tesla đáp ứng yêu cầu tín dụng thuế theo Đạo luật Giảm lạm phát (IRA), giảm chi phí và nâng cao sức cạnh tranh.

Ngành công nghiệp ô tô Mỹ đang chuyển dịch sâu rộng để cắt giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Từ xe điện đến pin, từ chip đến vật liệu thô, các hãng lớn như Tesla và GM đều đang tái cấu trúc chuỗi cung ứng nhằm thích ứng với bất ổn địa chính trị, mức thuế quan thay đổi liên tục và các rủi ro thị trường. Xu hướng “phi Trung Quốc hóa” (de-risking) đã trở thành chiến lược sống còn của các hãng ô tô Mỹ trong năm 2025 và có thể định hình cấu trúc ngành trong nhiều năm tới.