Quốc hội đề nghị Chính phủ báo cáo tác động “gánh nặng thuế” lên cá nhân kinh doanh

Thẩm tra Dự thảo Luật thuế TNCN (sửa đổi), Chủ tịch Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đánh giá, mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế 200 triệu đồng/năm là quá thấp so với thực tiễn kinh doanh. Cơ quan này đề nghị Chính phủ bổ sung đánh giá sự thay đổi trong gánh nặng thuế đối với cá nhân kinh doanh dân sinh.

Sáng nay (4/11), Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày báo cáo Dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) và Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi đọc báo cáo thẩm tra dự thảo luật này.

Bộ Tài chính đề xuất mức doanh thu không phải nộp thuế 200 triệu đồng/năm, đồng thời gian quyền cho Chính phủ điều chỉnh mức phù hợp

Tại Tờ trình, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung các khoản thu nhập từ hoạt động đại lý, môi giới, hợp tác kinh doanh với tổ chức; thu nhập từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số vào thu nhập chịu thuế từ kinh doanh để mở rộng cơ sở tính thuế, đảm bảo công bằng giữa các đối tượng nộp thuế cũng như giữa các khoản thu nhập phát sinh.

Về mức doanh thu không phải chịu thuế, Bộ Tài chính đề nghị sửa đổi mức doanh thu không phải nộp thuế TNCN là 200 triệu đồng/năm để đồng bộ với quy định tại Luật Thuế Giá trị gia tăng vừa được Quốc hội ban hành. Bộ này cũng đề nghị giao Chính phủ điều chỉnh mức phù hợp với việc quản lý thuế đối với cá nhân kinh doanh.

Về phương pháp tính thuế đối với thu nhập từ kinh doanh của cá nhân cư trú: Để thực hiện chủ trương bỏ hình thức thuế khoán theo Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị từ ngày 01/01/2026, khuyến khích cá nhân kinh doanh thành lập, chuyển đổi lên thành doanh nghiệp và đảm bảo đồng bộ với quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp số 67/2025/QH15, dự thảo Luật bổ sung phương thức tính thuế trên thu nhập đối với thu nhập từ kinh doanh của cá nhân cư trú như sau: “Thuế đối với cá nhân kinh doanh có doanh thu năm trên 3 tỷ đồng đến 50 tỷ đồng được xác định bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 17%; đối với cá nhân kinh doanh có doanh thu năm trên 50 tỷ đồng thì áp dụng thuế suất 20%. Thu nhập tính thuế được xác định bằng doanh thu của hàng hóa, dịch vụ bán ra trừ (-) chi phí liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh trong kỳ tính thuế”.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội khẳng định mức 200 triệu đồng quá thấp và yêu cầu Chính phủ đánh giá tác động “gánh nặng thuế” lên cá nhân kinh doanh dân sinh

Thẩm tra Dự thảo Luật Thuế TNCN (sửa đổi) do Chính phủ trình, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho ý kiến, thu nhập thuộc diện chịu thuế là nội dung quan trọng, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người nộp thuế, cần được quy định cụ thể trong Luật để bảo đảm tính rõ ràng, minh bạch, ổn định của chính sách, tạo sự đồng thuận trong xã hội.

Về mức doanh thu của cá nhân kinh doanh không phải chịu thuế TNCN (từ 200 triệu đồng/năm trở xuống). Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính đánh giá, mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế này là quá thấp so với thực tiễn kinh doanh và không bảo đảm sự công bằng khi so sánh với mức thu nhập của người làm công ăn lương được giảm trừ gia cảnh. Đề nghị Cơ quan soạn thảo tính toán, điều chỉnh nâng mức doanh thu của cá nhân kinh doanh không phải chịu thuế để bình đẳng và phù hợp hơn với mức giảm trừ gia cảnh (theo đó, có thể đồng thời điều chỉnh cả mức ngưỡng này của Luật thuế giá trị gia tăng). Ngoài ra, mức ngưỡng doanh thu này liên quan trực tiếp đến quyền lợi và nghĩa vụ của người nộp thuế, cần được quy định trong Luật để bảo đảm thẩm quyền của Quốc hội và sự rõ ràng, minh bạch cho người nộp thuế, đề nghị nội dung để Chính phủ quy định tại khoản 4 Điều 7 dự thảo Luật.

Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính, dự thảo Luật đã quy định cụ thể mức ngưỡng doanh thu (3 tỷ) làm cơ sở áp dụng phương pháp tính thuế theo tỷ lệ % trên doanh thu. Tuy nhiên, các mức thuế suất theo tỷ lệ % vẫn đang được giữ như hiện hành. Việc chuyển từ cơ chế khoán sang áp dụng kê khai doanh thu theo hoá đơn sẽ dẫn đến thay đổi về mức doanh thu của các hộ/cá nhân kinh doanh dân sinh (về cơ bản sẽ tăng cao hơn so với các mức khoán mà các hộ/cá nhân đang áp dụng hiện nay). Theo đó, sẽ tăng nghĩa vụ thuế TNCN đối với nhiều hộ, cá nhân kinh doanh, trong khi phần lớn các đối tượng nộp thuế khác, như cá nhân làm công ăn lương, người có thu nhập cao trong lĩnh vực khoa học công nghệ,… được giảm đáng kể về nghĩa vụ thuế TNCN.

Do đó, Chủ nhiệm Phan Văn Mãi đề nghị Cơ quan soạn thảo bổ sung số liệu đánh giá tác động cụ thể đối với ngân sách, nhất là về sự thay đổi trong gánh nặng thuế đối với các cá nhân kinh doanh dân sinh. Trong trường hợp cần thiết (nếu sự thay đổi về doanh thu theo kê khai so với các mức khoán đang thực hiện là quá lớn), đề nghị Cơ quan soạn thảo cân nhắc phương án điều chỉnh lại các mức thuế suất để bảo đảm gánh nặng về thuế đối với đại đa số các cá nhân kinh doanh không bị ảnh hưởng quá lớn.

Xem thêm

Chính phủ đề xuất thuế 0,1% chuyển nhượng vàng miếng chống đầu cơ

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi đề xuất thuế 0,1% mỗi lần chuyển nhượng vàng miếng để chống đầu cơ.