Ở tuổi 117, cụ Maria Branyas đã được Tổ chức Kỷ lục Thế giới Guinness công nhận là người sống thọ nhất thế giới. Các nhà nghiên cứu cho rằng tuổi thọ phi thường của cụ không chỉ đơn thuần là nhờ may mắn.

maria branyas
(Ảnh: Wikimedia Commons)

Trong tuyên bố gửi tới Guinness, cụ Branyas cho biết, bí quyết giúp cụ sống lâu là:

“Sống có trật tự, bình thản, duy trì mối quan hệ tốt đẹp với gia đình và bạn bè, gần gũi với thiên nhiên, giữ ổn định cảm xúc, không lo lắng, không hối tiếc, luôn lạc quan và tránh xa những người tiêu cực”.

Sinh ra tại San Francisco, tiểu bang California, cụ Branyas cùng gia đình chuyển đến Tây Ban Nha khi còn nhỏ và đã sinh sống tại đây phần lớn cuộc đời mình. Trước khi qua đời vào ngày 19/8/2024, các nhà khoa học tại Viện Josep Carreras ở Barcelona, ​​Tây Ban Nha, đã tiến hành nghiên cứu mẫu gen của cụ nhằm tìm hiểu nguyên nhân giúp cụ có được tuổi thọ đáng kinh ngạc.

Mặc dù nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra các dấu hiệu lão hóa trong quá trình phân tích, nhưng họ cũng nhận thấy rằng cụ Branyas có “đặc điểm di truyền liên quan đến khả năng bảo vệ thần kinh và tim mạch” cùng với mức độ viêm thấp.

Tiến sĩ Esteller – trưởng nhóm nghiên cứu chia sẻ với Fox News Digital

“Cụ Branyas sở hữu một bộ gen đặc biệt, giàu các biến thể gen liên quan đến tuổi thọ cao ở các loài khác (như chó, giun và ruồi) cũng như các gen giúp bảo vệ tim mạch và duy trì khả năng nhận thức. Đồng thời, cụ không mang các biến thể gen liên quan [đến] nguy cơ mắc các bệnh lý như ung thư, Alzheimer hay rối loạn chuyển hóa”.

Ngoài ra, cụ Branyas còn có lượng lớn lợi khuẩn Bifidobacterium trong hệ vi sinh đường ruột mà các nhà nghiên cứu cho rằng, đó là nhờ thói quen thường xuyên ăn sữa chua của cụ.

Bifidobacterium có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, cân bằng phản ứng viêm, điều hòa quá trình trao đổi chất và hỗ trợ tiêu hóa một số loại carbohydrate cũng như chất xơ trong khẩu phần ăn uống.

“Chúng tôi đã giải thích với cụ rằng việc thường xuyên ăn sữa chua và thành phần vi khuẩn trong đường ruột có thể liên quan đến tuổi thọ cao của cụ”, Tiến sĩ Esteller cho biết.

Ông nói thêm: “Ngoài ra, nồng độ lipid của cụ thật đáng kinh ngạc – mức cholesterol rất thấp, LDL (chất béo xấu) thấp và HDL (chất béo tốt) cao. Điều này có liên quan đến khẩu phần ăn uống thanh đạm và các gen giúp cơ thể nhanh chóng  chuyển hóa các phân tử gây hại”.

Cụ Branyas cũng chưa bao giờ hút thuốc hoặc uống rượu.

“Việc thường xuyên ăn sữa chua và thành phần vi khuẩn trong đường ruột có liên quan đến tuổi thọ cao của cụ”.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng tuổi sinh học của cụ trẻ hơn tuổi thực thật của cụ, dựa trên các dấu ấn biểu sinh.

Theo Tiến sĩ Esteller, nghiên cứu này là công trình nghiên cứu chuyên sâu và toàn diện nhất từng được thực hiện về sinh học của những người siêu thọ (trên 110 tuổi).

Ông mô tả cụ Branyas là “một con người phi thường, với nụ cười có thể làm bừng sáng cả căn phòng và một tinh thần lạc quan mà xã hội chúng ta đang rất cần”, đồng thời nhấn mạnh cụ là người “rất sẵn lòng giúp đỡ người khác” khi tham gia nghiên cứu.

Theo Tổ chức Kỷ lục Thế giới Guinness, cụ Branyas không mắc bất kỳ vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nào ngoại trừ việc nghe kém và gặp một số khó khăn trong vận động, trong khi tinh thần của cụ vẫn “hoàn toàn minh mẫn”.

Nhìn chung, việc cụ sống đến 117 tuổi mà không mắc bệnh lý nghiêm trọng cho thấy rằng quá trình lão hóa có thể “được tách biệt rõ ràng với bệnh tật”, nhóm nghiên cứu viết.

“Tôi nghĩ rằng sống thọ cũng là nhờ may mắn – may mắn và di truyền tốt”.

Nhóm nghiên cứu kết luận rằng “cách thức ăn uống lành mạnh, mạng lưới xã hội phong phú và năng động cùng với việc không có các thói quen độc hại” có thể là những yếu tố góp phần vào “tuổi thọ phi thường” của cụ Branyas, mặc dù họ cũng lưu ý rằng cần có thêm nghiên cứu để xác định mối quan hệ giữa đặc điểm sinh học với các thói quen cụ thể.

Cụ Branyas cũng chia sẻ với Guinness: “Tôi nghĩ sống thọ cũng là nhờ may mắn – may mắn và di truyền tốt”.

6 yếu tố góp phần vào trường thọ

Trong nghiên cứu của mình, các nhà khoa học đã xác định sáu yếu tố có thể giúp cụ Branyas lão hóa khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ, theo Tiến sĩ Esteller.

  • Bộ gen có khả năng “bảo vệ và thích ứng cao” với các biến thể liên quan đến tuổi thọ và khả năng chống lại các bệnh nghiêm trọng
  • Quá trình trao đổi chất hiệu quả giúp nhanh chóng loại bỏ các chất béo và đường có hại
  • Mức độ viêm thấp
  • Hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả, có thể tiêu diệt vi sinh vật xâm nhập mà không tấn công các tế bào của chính cơ thể (từ đó tránh được các bệnh tự miễn)
  • Hệ vi sinh đường ruột có lợi, mang đặc trưng của người trẻ tuổi hơn, với nhiều chủng vi khuẩn có tác dụng chống viêm
  • Tuổi sinh học trẻ hơn khoảng 23 năm so với tuổi thực 

Theo Tiến sĩ Esteller, phát hiện quan trọng nhất của nghiên cứu là việc xác định được các dấu ấn sinh học của quá trình lão hóa khỏe mạnh, có khả năng giúp con người đạt được tuổi thọ cao đáng kể.

Ông nói: “Ví dụ, các telomere rất ngắn của cụ cho thấy tế bào đã phân chia nhiều lần, nhưng điều đó hoàn toàn không ảnh hưởng đến sức khỏe của cụ.Hệ vi sinh và biểu sinh được trẻ hóa đã mang lại lợi thế cho tuổi thọ phi thường của cụ”.

Nghiên cứu cũng cho thấy rằng việc thay đổi công thức ăn uống không chỉ giúp ngăn ngừa béo phì và các bệnh lý liên quan mà còn có thể kéo dài tuổi thọ thông qua việc cải thiện sức khỏe đường ruột.

“Cuối cùng, việc xác định được các gen liên quan đến đặc điểm của người siêu thọ có thể mở ra những mục tiêu mới cho phát triển dược phẩm, từ đó tạo nền tảng cho các loại thuốc ‘thông minh’ hơn nhằm kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh”, Tiến sĩ Esteller cho biết.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng nghiên cứu này vẫn có một số hạn chế, trong đó quá trình lão hóa là một “hiện tượng mang tính cá nhân hóa cao”, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố di truyền và môi trường.

“Việc rút ra các kết luận có tính khái quát từ một cá nhân duy nhất cần được xem xét thận trọng”, nhóm nghiên cứu viết, đồng thời nhấn mạnh rằng cần có thêm các nghiên cứu chuyên sâu hơn về những đặc điểm sinh học đặc trưng của quá trình lão hóa.

“Một hạn chế cuối cùng của nghiên cứu này là chúng tôi chưa xem xét ảnh hưởng của hoạt động thể chất hoặc điều hòa chuyển hóa cũng như chưa đánh giá tác động của các loại thuốc nhắm mục tiêu vào một số đặc điểm đã quan sát được nhằm xác định tiềm năng chống lão hóa của chúng”, nhóm nghiên cứu bổ sung.