Dầu đậu nành tinh luyện có thể gây tăng cân
- Thanh Long
- •
Trong nhiều năm, dầu đậu nành và các loại dầu thực vật tinh luyện được quảng cáo là lựa chọn lành mạnh vì giàu chất béo không bão hòa. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây đang đặt lại câu hỏi: liệu việc tiêu thụ quá nhiều các loại dầu này có thực sự tốt cho sức khỏe và cân nặng?
Một nghiên cứu mới công bố trên Journal of Lipid Research cho thấy dầu đậu nành có thể góp phần gây béo phì trong các mô hình thí nghiệm, đồng thời hé lộ những cơ chế sinh học đáng lưu ý, có khả năng liên quan đến con người.
Dầu đậu nành tinh luyện không hẳn tốt
Dầu đậu nành tự nhiên không phải là chất độc. Tuy nhiên, trong vòng khoảng 100 năm trở lại đây, lượng dầu đậu nành tinh luyện trong khẩu phần ăn hiện đại đã tăng lên nhanh chóng, chủ yếu do sự phổ biến của thực phẩm chế biến sẵn và thức ăn nhanh.
Dầu đậu nành rất giàu acid linoleic (omega-6) – một chất béo thiết yếu. Cơ thể con người cần omega-6, nhưng chỉ ở mức vừa phải. Khi tiêu thụ quá nhiều, đặc biệt trong bối cảnh thiếu omega-3, cơ thể có thể rơi vào tình trạng mất cân bằng sinh học, dẫn đến rối loạn chuyển hóa và tăng cân.
Nói cách khác, vấn đề nằm ở việc chúng ta đang dùng quá nhiều dầu đậu nành tinh luyện, trong thời gian quá dài, vượt xa khả năng thích nghi tự nhiên của cơ thể.
Cơ chế sinh học
Nghiên cứu cho thấy các sản phẩm chuyển hóa của omega-6 trong dầu đậu nành có thể tác động trực tiếp đến gan, cơ quan trung tâm của chuyển hóa năng lượng. Những thay đổi này xảy ra ngay trong mô gan, trong khi xét nghiệm máu thông thường có thể chưa phát hiện sớm.
Bên cạnh đó, chế độ ăn nhiều dầu đậu nành tinh luyện còn được ghi nhận là:
- Làm tăng viêm ruột
- Làm hệ vi sinh đường ruột kém lành mạnh
- Gây rối loạn tín hiệu kiểm soát đói – no giữa ruột và não
Những yếu tố này kết hợp với nhau có thể khiến cơ thể dễ tích trữ mỡ hơn, ngay cả khi lượng calo nạp vào không thay đổi quá nhiều.
Không chỉ dầu đậu nành
Dầu đậu nành không phải trường hợp cá biệt. Nhiều loại dầu thực vật tinh luyện khác như dầu ngô, dầu hướng dương hay dầu hạt cải cũng có điểm chung là:
- Được tinh luyện ở nhiệt độ cao
- Dễ bị oxy hóa khi nấu nướng
- Hiện diện phổ biến trong thực phẩm công nghiệp
Điều này có nghĩa là không nên xem chúng là “vô hại” để sử dụng hàng ngày với số lượng lớn.
Các chuyên gia khuyến nghị nên ưu tiên những nguồn chất béo ít chế biến hơn như dầu ô-liu nguyên chất, dầu bơ ép lạnh, đồng thời tăng cường omega-3 từ cá béo và hạn chế thực phẩm siêu chế biến chứa nhiều dầu tinh luyện ẩn.
Thanh Long t/h
Xem thêm
Từ khóa dầu tinh luyện
