500 ngày làm Tổng thống của Donald Trump

“Gia đình của chúng ta sẽ vươn lên. Người dân của chúng ta sẽ thịnh vượng. Và quốc gia chúng ta sẽ mãi mãi an toàn, mạnh mẽ, tự hào, hùng mạnh và tự do” – TT Trump.

Embed from Getty Images

Ngày 4/6 đánh dấu cột mốc 500 ngày ông Donald Trump nhậm chức Tổng thống Hoa Kỳ. Ông Trump tự tin nói rằng “nhiều người tin là tôi đã đạt được thành quả hơn bất kỳ tổng thống nào trước đó.”

500 ngày biến động với những tấn công đủ mọi bề, từ những scandal được đào xới lại cách đây 10 năm, tới “Cuộc săn phù thủy” Trump-Nga không có hồi kết của “13 Dân chủ viên đầy tức giận”, ông Trump đã giúp thay đổi bộ mặt của nước Mỹ như thế nào?

Kinh tế

Nền kinh tế Mỹ vận hành tốt nhất trong hàng thập kỷ qua. Tỷ lệ thất nghiệp chạm mức 3,8%, thấp nhất trong gần 50 năm qua. Kể từ khi ông Trump nhậm chức, 3 triệu công việc mới đã được tạo ra. Lần đầu tiên trong gần một thập kỷ tại Mỹ, số lượng việc làm mới tạo ra vượt quá tỷ lệ người tìm kiếm công việc. Theo Gallup, 2/3 người Mỹ tin rằng bây giờ là thời điểm tốt nhất để tìm một công việc chất lượng. Niềm tin của người tiêu dùng cũng được khôi phục và đang ở mức cao nhất trong 17 năm qua, theo Ủy ban Thương Mại.

Từ khi ông Trump bước vào Nhà Trắng, thu nhập của gia đình trung lưu Mỹ đã tăng gần 3,2% và đạt mức kỷ lục 61.483 USD trong tháng Tư. Tốc độ phát triển kinh tế đạt 2,2% trong quý I năm nay. Các nhà kinh tế học dự đoán, tốc độ này sẽ tăng dần trong năm và đạt tới hơn 3%, mục tiêu mà ông Trump đã cam kết.

Chính phủ phải giới hạn

Nhà nước càng tham nhũng thì càng ra nhiều luật. Ông Trump với cam kết “hút cạn đầm lầy tham nhũng tại Washington” đã thực hiện nhiều biện pháp phù hợp với triết lý chính trị “Chính phủ càng lớn thì người dân càng nhỏ bé”.  

Về thuế: Việc ông Trump vận động và ký Luật Cải tổ thuế lịch sử, điều mà nhiều tổng thống tiền nhiệm chưa làm được, là một thành tích lớn. Mặc dù bị chỉ trích từ phe Dân chủ đối lập rằng luật thuế của ông chỉ mang lại lợi ích cho giới nhà giàu và doanh nghiệp kếch sù, trên thực tế, các công ty lớn như Fords, Wallmarts,.. vì được khuyến khích từ giảm thuế đã tự động tăng lương, thưởng cho nhân viên. Các gia đình Mỹ nhận được giảm tổng cộng 3,2 tỷ USD tiền thuế và gấp đôi tín dụng thuế nếu có trẻ nhỏ. Thuế thu nhập doanh nghiệp cũng được giảm từ 35% xuống còn 21% giúp Mỹ trở thành một môi trường cạnh tranh hơn.

Hàng trăm công ty, trong đó có Apple, Jet Blue, và Disney vì được khuyến khích từ luật giảm thuế đã tiến hành thưởng tiền và các phúc lợi khác cho người lao động, cũng như tiếp tục đầu tư vào các hoạt động của doanh nghiệp tại Mỹ. Tới nay, 4 triệu lao động đã nhận được phần thưởng và các phúc lợi khác nhờ vào kết quả từ việc giảm thuế, theo số liệu từ trang Người Mỹ vì Cải cách thuế.

Luật lệ liên bang: Cắt giảm quy định hành chính quan liêu bằng sắc lệnh một cơ quan muốn thiết lập một luật lệ liên bang mới, phải cắt giảm 2 điều luật. Kết quả đã vượt trên mong đợi, mỗi luật mới tạo ra đã có tới 22 luật bị cắt giảm, theo Nhà Trắng. Các quy định về môi trường trói buộc nông dân, ngành xây dựng và ngành khai mỏ từ nhiệm kỳ trước đã được gỡ bỏ.

Trong vòng 500 ngày qua, hơn 10.000 dự luật đã được Quốc hội thứ 115 của Hoa Kỳ đưa ra nhưng ông Trump chỉ ký 180 dự luật thành luật. Tuy nhiên, ông Trump và Đảng Cộng hòa vẫn chưa hoàn thành được cam kết là hoàn toàn hủy bỏ Obamacare hay còn gọi là Đạo luật chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền.

An ninh

Bất chấp sự ngăn cản mạnh mẽ của phe Dân chủ trong Quốc hội, ông Trump đã thiết lập được hệ thống luật biên giới và siết chặt an ninh biên giới. Từ khi nhậm chức tới cuối năm tài chính 2017, cảnh vệ biên giới đã bắt được hơn 100.000 trường hợp nhập cư trái phép, trong số đó hơn 92% đã bị kết án hoặc có tiền sự. Bức tường gây nhiều tranh cãi tại biên giới phía nam với Mexico đã bắt đầu được xây dựng tại San Diego.

Ông Trump cũng khởi động các cuộc chiến chống lại băng nhóm tội phạm khét tiếng MS-13 có nguồn gốc từ Trung Mỹ, ký dự luật chi 1 tỷ USD cho cuộc chiến chống vấn nạn ma túy đang đe dọa giới trẻ nước Mỹ.

Quân đội Mỹ nhận được sự ủng hộ hoàn toàn của Nhà Trắng, với dự luật chi tiêu 700 tỷ USD được ký thành luật. Quân đội Mỹ đã giành nhiều thắng lợi tại các chiến trường Trung Đông với việc tiêu diệt hoàn toàn tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

Đối ngoại

Vị thế của Hoa Kỳ được khẳng định trên các mặt trận địa chính trị quan trọng với nghị trình của Tổng thống Trump vốn là tối đa hóa lợi ích của nước Mỹ. Cuộc chiến chống thâm hụt mậu dịch của Mỹ đã được khởi động, đặc biệt là đối với Trung Quốc. Tập đoàn viễn thông ZTE lớn thứ hai Trung Quốc đã hứng chịu hậu quả đầu tiên từ “cơn thịnh nộ” của ông Trump, khi quyết định cấm các doanh nghiệp Mỹ bán linh kiện công nghệ cho ZTE. Trung Quốc đã phải xuống nước nhượng bộ khi cam kết sẽ bỏ quy định công ty Mỹ phải giao bí mật kinh doanh khi mở rộng hoạt động kinh doanh tới Trung Quốc.

Các chế độ độc tài trên thế giới đã quay trở lại vòng kiềm tỏa và chế tài của Mỹ. Ông Trump lật ngược lại chính sách ngoại giao “mềm mỏng” dĩ hòa vi quý của người tiền nhiệm. Ông đứng về phía những người tị nạn Cuba tại Little Havana khi tuyên bố những tội ác của chế độ Castro, ủng hộ nhân dân Iran khi thoái lui khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran vốn chỉ mang đến lợi ích cho chế độ độc tài Hồi giáo tại quốc gia từng giàu mạnh này. Mặc dù tuyên bố Mỹ sẽ không can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác mà sẽ “tỏa sáng để làm gương”, nhưng chính quyền Trump cũng mạnh mẽ bảo vệ các giá trị tiến bộ của nền văn minh phương Tây.

Về mặt địa chính trị, ông Trump có đóng góp lớn trong việc thay đổi tình hình trên bán đảo Triều Tiên. Từ lôi kéo tới thúc ép yêu cầu Trung Quốc gây áp lực lên Bắc Hàn, tới việc dẫn đầu các nỗ lực quốc tế bao vây chế tài nghiêm ngặt kinh tế Bình Nhưỡng, ông Trump đã khiến chế độ nhà họ Kim phải đồng ý bước vào bàn đám phán ngày 12/6 tới đây tại Singapore. Triển vọng về một bán đảo Triều Tiên hòa bình, không có hạt nhân hay thậm chí là thống nhất chưa bao giờ đến gần như hiện nay.

Ngăn chặn sự tả hóa nước Mỹ

Đây có lẽ là thành quả lớn nhất của ông Trump sau khi trở thành Tổng thống Hoa Kỳ.

Sau 8 năm ông Obama cầm quyền, dưới một Đảng Dân chủ đã lệch tả nghiêm trọng, nước Mỹ bị cuốn vào vòng xoáy của những cuộc vận động xã hội toàn cầu mà vứt bỏ các giá trị khiến nước Mỹ trở nên hùng mạnh. Chính phủ Mỹ bị thổi phồng lên quá lớn, nợ công Mỹ tăng gấp đôi trong thời gian ông Obama cầm quyền. Chính phủ kìm kẹp sự tự do và bào mòn động lực lao động của người dân bằng các chương trình phúc lợi xã hội.

Dưới sự lãnh đạo của một tổng thống da màu, sự chia rẽ sắc tộc ở Mỹ không những không giảm mà còn tăng lên. Người da đen rơi vào cái bẫy của tâm lý nạn nhân, thù ghét cảnh sát và thù ghét người da trắng. Nền giáo dục mang đậm tính giáo điều cánh tả đã tạo nên một thế hệ sinh viên người Mỹ không dám đối đầu với sự thật, chỉ biết trốn vào những “safe space” (không gian an toàn) và “trigger warning” (cảnh báo trước khi gặp những thông tin có thể khiến họ không vui). Những người cánh hữu, tin vào Chúa, tin vào sự tự do, tin vào quyền được sống của thai nhi, đặt quyền lựa chọn của cá nhân lên trên quyền lực của chính phủ bị gạt ra bên lề và bị phân biệt đối xử. Học sinh bị bắt nạt chỉ vì đội chiếc mũ có dòng chữ “Khiến nước Mỹ vĩ đại trở lại” – câu khẩu hiệu của ông Trump, hay người nhân viên da đen bị đánh hội đồng khi công khai ủng hộ các chính sách của ông Trump. Nước Mỹ từ một xã hội tự do và tôn trọng quyền cá nhân nhất thế giới đã trở nên quá bất dung đối với những người có suy nghĩ không giống mình.

Sau khi đắc cử, ông Trump đã liên tục đem tôn giáo quay lại đời sống chính trị của nước Mỹ. Các giá trị bao dung của “Cơ đốc-Do thái giáo” vốn đã là nền tảng tạo dựng nên quốc gia vĩ đại này được nhắc lại trong các bài phát biểu của ông. “Ở Mỹ, chúng ta không tôn thờ chính phủ, chúng ta tôn thờ Thượng Đế!” Mặc dù là người đứng đầu chính phủ, ông luôn nhắc nhở về sự nguy hiểm nếu để chính phủ trở nên quá lớn và xâm phạm vào quyền  tự do của cá nhân. Ông cũng nỗ lực hết sức để bảo vệ quyền sở hữu súng ống của người dân cũng như quyền được sống của thai nhi bất chấp chỉ trích và đối lập đến từ phe cánh tả đã rất hùng mạnh.

Các tội ác của chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan không bị bỏ qua vì các e ngại chính trị như dưới thời Obama, ông Trump đã gọi thẳng tên đó là Hồi giáo cực đoan, một hệ tư tưởng nguy hiểm nhất thời cận đại. Nhà thờ và các tổ chức tôn giáo không còn bi lép vế sau khi ông Trump ký sắc lệnh “Tự do tôn giáo”. Bộ trưởng giáo dục Besty Devos, một người bảo thủ, đang hoạt động sau cánh gà để đưa tự do lựa chọn trở lại các trường học, và đưa con cái trở lại sự giáo dục và trách nhiệm của gia đình.

Sau 500 ngày, vẫn còn rất nhiều thách thức, còn nhiều lời hứa chưa thực hiện được, tuy nhiên với những gì đã thể hiện, ông Trump đã giúp thay đổi hoàn toàn bộ mặt của nước Mỹ: một nước Mỹ thực dụng hơn nhưng cũng trở về gần với các giá trị truyền thống của nó hơn.

Trọng Đức

Xem thêm: