Ả Rập Xê Út bình thường hóa quan hệ với Qatar nhờ chính quyền Trump

Hôm thứ Hai (4/1), một quan chức chính phủ Mỹ xác nhận rằng Ả Rập Xê Út và các đồng minh dự kiến sẽ ký một thỏa thuận vào ngày thứ Ba (5/1), chính thức chấm dứt mối thù với Qatar trong một thỏa thuận do cố vấn cấp cao Nhà Trắng Jared Kushner đàm phán.

Embed from Getty Images

Thỏa thuận détente này (cải thiện quan hệ giữa hai quốc gia vốn không thân thiện và tin tưởng nhau trong quá khứ), được thiết kế để cô lập Iran hơn nữa, tiếp theo sau một loạt các thỏa thuận hòa bình lịch sử tại Trung Đông do Nhà Trắng của Tổng thống Trump làm trung gian gần đây nhằm bình thường hóa quan hệ giữa Israel và một số nước láng giềng Ả Rập.

Thỏa thuận hôm thứ Ba (5/1) sẽ khởi động việc chấm dứt phong tỏa Qatar đã kéo dài bốn năm do Ả Rập Xê Út, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE), Ai Cập, và Bahrain thực hiện vào năm 2017 khi những quốc gia này cáo buộc các nhà lãnh đạo Qatar hỗ trợ khủng bố và liên kết với Iran.

Quan chức chính phủ Mỹ cho biết ông Kushner đã giúp môi giới thỏa thuận trong vài tuần qua và đã bay đến Ả Rập Xê Út vào hôm thứ Hai (4/1) để chứng kiến việc ký kết tại cuộc họp của Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh.

Theo thỏa thuận, Ả Rập Xê Út sẽ mở không phận cho các máy bay của Qatar với điều kiện Qatar Airways hủy bỏ vụ kiện đòi bốn quốc gia này bồi thường 5 tỷ USD do việc phong tỏa gây ra.

Căn cứ quân sự lớn nhất của Hoa Kỳ tại Trung Đông đặt tại Qatar, nơi họ có thể thực hiện các cuộc không kích chống lại Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và Taliban, khiến Washington trở thành nạn nhân của cuộc phong tỏa.

Wall Street Journal đưa tin hôm thứ Hai (4/1) rằng, Qatar bị buộc phải định lại tuyến giao thông hàng không qua Iran, khiến Tehran được hưởng lợi nhờ kiếm được thêm doanh thu bằng cách cho Qatar thuê không phận của mình.

Vào tháng 6/2017, Vương quốc Ả Rập Xê Út giàu dầu mỏ cùng với các đồng minh của mình đã khởi động một cuộc bao vây ngoại giao chống lại Qatar, một vương quốc Ả Rập nhỏ hơn và đưa ra một danh sách gồm có 17 yêu cầu, bao gồm việc đóng cửa mạng tin tức Al Jazeera và hạ cấp quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ và Iran.

Ông Kushner, 39 tuổi, đã phát triển mối quan hệ thân thiết với người cầm quyền trên thực tế của Ả Rập Xê Út, Thái tử Mohammad bin Salman, 35 tuổi, và đã viếng thăm Riyadh vào tháng 11/2020 trong nỗ lực để chấm dứt việc phong tỏa.   

Gia Huy (Theo Fox News)