Biểu tình chống chính phủ độc tài bùng nổ ở Iran

Người biểu tình Iran đang yêu cầu Thống lãnh tối cao Ayatollah Ali Khamenei và giới lãnh đạo nước này từ chức sau khi quân đội Iran thừa nhận đã bắn nhầm máy bay PS752 khiến toàn bộ 176 người thiệt mạng, trong đó phần lớn là người Iran.

“Tên độc tài phải chết!”, hàng ngàn người biểu tình hô vang trong khi ùa ra đường phố ở thủ đô và các thành phố khác trong 2 ngày cuối tuần qua, biểu lộ sự phẫn nộ đối với Thống Lãnh Hồi giáo Tối cao Khamenei và chính phủ Iran.

“Tổng tư lệnh Khamenei phải từ chức”, “Những kẻ nói dối chết đi!” hàng ngàn người hô vang khẩu hiệu trong một video được đăng trên Twitter, yêu cầu truy tố những kẻ chịu trách nhiệm cho vụ bắn hạ và cố tình che đậy vụ bắn máy bay. Một video khác cho thấy người biểu tình lột bỏ những bức hình tưởng niệm Tướng Qasem Soleimani, người mà Iran thực hiện vụ tấn công tên lửa để trả thù nước Mỹ nhưng không ngờ đã đánh trúng chiếc máy bay chở tới 147 người Iran, trong đó có nhiều người song tịch.

Theo AFP, chính phủ Iran đã nhanh chóng điều cảnh sát chống bạo động, dùng hơi cay bắn vào đám đông người biểu tình đang chiếm cứ các con phố của thủ đô Tehran. Hãng tin nhà nước Fars đưa tin rằng cảnh sát đã giải tán đám đông sinh viên hô khẩu hiệu “phá hoại” và “cực đoan” trong cuộc biểu tình ở thủ đô.

Từ Tehran, phóng viên của tờ Al Jazeera Dorsa Jabbari cho biết:

“Có rất nhiều người đang phẫn nộ. Người Iran đang đòi hỏi công lý và trách nhiệm. Rất nhiều người, bao gồm gia đình của các nạn nhân đang bị sốc. Họ không hiểu tại sao chính phủ lại nói dối họ lâu như vậy.

“Các đêm tưởng niệm gần Đại học Amir Kabir đã nhanh chóng biến thành các buổi biểu tình chống chính phủ, người ta đang yêu cầu lực lượng Cảnh vệ Cách mạng Hồi giáo rời khỏi đất nước”.

Các video nổi lên trên truyền thông xã hội cho thấy cảnh tượng hỗn loạn và bạo lực trong khói hơi cay, người biểu tình và cảnh sát chống bạo động. “Tôi thấy 7 người bị bắn. Máu me khắp mọi nơi”, một giọng đàn ông cầm máy quay tại hiện trường nói, theo The Guardian.

“Họ đã bắn hơi cay ở nhà ga tàu điện ngầm Azadi”, một người đàn ông nói trong một clip khác. “Không ai có thể chạy ra, mọi người đang ngạt thở”.

Thậm chí hành động trấn áp biểu tình của an ninh Iran dẫn đến việc Đại sứ Anh ở Iran bị bắt trong một thời gian ngắn với cáo buộc “xúi giục biểu tình tại Đại học Amir Kabir”.  Bộ Ngoại giao Anh chỉ trích Iran đã “vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế.”

Iran đã thừa nhận họ vô tình bắn nhầm chiếc máy bay chở khách của Ukraine vào rạng sáng hôm 8/1 trong cuộc tấn công các căn cứ quân sự Mỹ tại Iraq. Tuy nhiên, việc chính phủ nước này nói dối và chỉ thừa nhận sau 3 ngày do áp lực và bằng chứng từ tình báo Mỹ, Canada khiến người dân Iran tức giận.

“Họ đã nói dối chúng tôi rằng kẻ thù là nước Mỹ, nhưng kẻ thù ở ngay đây”, một đám đông hét lên trước Đại học Shahid Beheshti. “Các người chính là IS”. Cảnh vệ Cách mạng Hồi giáo, lực lượng an ninh bị Mỹ liệt vào danh sách khủng bố trong một phát biểu hiếm hoi đã lên tiếng thừa nhận “sai lầm tai hại” và cam kết sẽ truy tố những người chịu trách nhiệm. Phần lớn nạn nhân là du học sinh Iran đang trên đường trở về trường đại học ở nước ngoài sau kỳ nghỉ năm mới.

Tổng thống Mỹ Donald viết một loạt dòng Tweet bày tỏ sự ủng hộ người biểu tình Iran và cảnh báo chế độ không được tàn sát người vô tội:

“Cố vấn an ninh Quốc gia hôm nay chỉ ra rằng cấm vận và biểu tình đã khiến Iran “nghẹt thở” và sẽ ép họ phải đàm phán. Thực ra, tôi chẳng quan tâm họ có đàm phán hay không. Nó hoàn toàn phụ thuộc vào họ, nhưng không được có vũ khí hạt nhân và không được sát hại người biểu tình”, ông Trump viết cả bằng tiếng Anh và tiếng Iran.

“Với những lãnh đạo của Iran – KHÔNG ĐƯỢC GIẾT NGƯỜI BIỂU TÌNH. Hàng ngàn người đã bị các vị sát hại hoặc bỏ tù và thế giới đang quan sát. Quan trọng hơn là nước Mỹ đang quan sát. Mở lại mạng Internet và để cho phóng viên được hoạt động tự do! Chấm dứt việc giết hại người dân Iran vĩ đại của các vị ngay!”

“Chính quyền Iran phải cho phép các tổ chức nhân quyền đến tận nơi để theo dõi và báo cáo tình hình đối với các cuộc biểu tình của dân chúng Iran hiện đang diễn ra. Sẽ không thể có thêm một cuộc tàn sát những người biểu tình ôn hòa nào nữa cũng như không thể có chuyện cắt đứt Internet. Thế giới đang để mắt tới quý vị”.

“Hỡi nhân dân Iran, những con người dũng cảm và đã phải chịu đựng quá lâu. Tôi đã đứng cạnh các bạn ngay từ những ngày đầu trong nhiệm kỳ của tôi và chính phủ của tôi sẽ tiếp tục đứng bên cạnh các bạn. Chúng tôi đang theo sát các cuộc biểu tình của các bạn và sự can đảm của các bạn đang khích lệ tinh thần chúng tôi “.

Trọng Đức

Xem thêm: