Chuyên gia Mỹ: Tổng thống Trump nên kiên định chính sách “Một Trung Quốc”

Gần đây, 10 chuyên gia cấp cao về vấn đề Trung Quốc của Mỹ đã gửi Nhà Trắng bản báo cáo kiến nghị về chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc. Theo báo cáo, vì tại châu Á, Trung Quốc càng ngày càng tỏ ra mạnh bạo, còn trong nước thì ngày càng cai trị dân chúng hà khắc, vì thế những chuyên gia này ủng hộ lập trường cứng rắn của chính phủ Tổng thống Trump, nhưng cũng kêu gọi Tổng thống kiên định chính sách “Một Trung Quốc”.

Ngày 5/2, Trung tâm Quan hệ Mỹ – Trung của Hiệp hội Cố vấn Châu Á tại Mỹ đã gửi Nhà Trắng kiến nghị “Chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc: Kiến nghị với Chính phủ mới” (US Policy Toward China: Recommendations for a New Administration). Đến ngày 7/2, kiến nghị này đã được cho công khai nội dung trên mạng.

Báo cáo được thực hiện bởi hơn 10 chuyên gia về vấn đề Trung Quốc và cựu quan chức Nhà Trắng thuộc hai đảng lớn nhất của Mỹ, trong đó có hai người là cố vấn chính sách châu Á quan trọng của Chính phủ Tổng thống Obama: cựu Trợ lý Ngoại trưởng Campbell (Kurt Campbell) phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, và cựu Giám đốc châu Á trong Hội đồng An ninh Quốc gia là Medeiros (Evan Medeiros).

Hội nghị liên quan đến báo cáo này đã được tổ chức vào ngày 7/2. Tại hội nghị, bà Susan Shirk, Chủ nhiệm Học thuật Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc thế kỷ 21 Học viện Chiến lược và Chính sách Toàn cầu Đại học California đã giải thích nguyên nhân kiến nghị Tổng thống Donald Trump.

Bà cho biết, Chính phủ của Trump đã chỉ ra những vấn đề đang tồn tại, bao gồm bất bình đẳng thương mại, vấn đề biển Đông, vấn đề Triều Tiên, vấn đề uy hiếp vũ khí hạt  nhân… Nhưng theo bà, cách làm trừng phạt Trung Quốc bằng tăng thuế hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và bác bỏ chính sách “Một Trung Quốc” là sai lầm nghiêm trọng.

Theo bà Susan Shirk, trong đối phó Trung Quốc, Chính phủ của Trump cần kiên định hai nguyên tắc: thứ nhất, tiếp tục chính sách đồng minh của Mỹ tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương và “chính sách một Trung Quốc”; thứ hai, thể hiện lập trường quyết tâm và cứng rắn của Mỹ đối với Trung Quốc.

Báo cáo nhấn mạnh, nếu đơn phương hủy chính sách “Một Trung Quốc” sẽ vô cùng nguy hiểm. Lý giải cho vấn đề này là vì nền tảng quan hệ Mỹ – Trung không chỉ giúp bảo đảm an toàn, phồn vinh và dân chủ cho Đài Loan mà còn phải bảo vệ hòa bình và ổn định đối với khu vực châu Á. Hủy bỏ chính sách “Một Trung Quốc” không chỉ khiến tình cảnh Đài Loan suy yếu mà còn có thể làm khu vực châu Á – Thái Bình Dương bất ổn, cũng nguy hại cho lợi ích quốc gia Mỹ.

Khi trả lời câu hỏi của người tham gia hội nghị, Giám đốc châu Á trong Hội đồng An ninh Quốc gia Medeiros nói: “Các nước châu Á đang nhìn xem chính phủ Trump xử lý như thế nào trong vấn đề Đài Loan… Các nước châu Á không muốn chiến tranh Mỹ – Trung nổ ra vì vấn đề Đài Loan”.

Trước đây, Trump công khai thể hiện thái độ nghi ngờ chính sách “Một Trung Quốc”. Nhưng ngoại trưởng Tillerson từng xác nhận trước Quốc hội rằng, ông cho rằng chính phủ của Trump không muốn thay đổi chính sách “Một Trung Quốc”, bản thân ông cũng ủng hộ chính sách này, không thể biến nhân dân Đài Loan thành canh bạc.

Tại hội nghị, Shirk cũng chỉ ra một số hoạt động của Trung Quốc làm nguy hại cho nước Mỹ.

Bà cho biết, vấn đề lớn nhất là, từ năm 2008 đến nay chính quyền Trung Quốc ngày càng tỏ thái độ cứng rắn tại châu Á, đặc biệt là trong tranh chấp chủ quyền tại biển Đông và biển Hoa Đông; thứ hai, trong chính sách kinh tế, Trung Quốc ngày càng có xu hướng trọng thương và theo chủ nghĩa bảo hộ, phân biệt đối xử với các công ty nước ngoài, bao gồm cả các công ty Mỹ; thứ ba, về các vấn đề trong nước, chính quyền Trung Quốc ngày càng đàn áp người dân nghiêm trọng, để hạn chế ảnh hưởng của phương Tây, thậm chí chính quyền Trung Quốc còn lấy người nước ngoài làm mục tiêu.

Một trong những tác giả của báo cáo là Winston Lord, cựu Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc, đề nghị về ngoại giao văn hóa, chính phủ của Trump nên đưa ra nguyên tắc bình đẳng đối với Bắc Kinh, phải yêu cầu tổ chức “Học viện Khổng Tử” mà Trung Quốc lập ra truyền bá cả giá trị quan của Mỹ.

Đối với vấn đề Biển Đông, báo cáo cho rằng Mỹ cần phải giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông thông qua các kênh ngoại giao, duy trì sự hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực, bao gồm cả Hải quân và Không quân để bảo đảm có thể đáp trả mạnh mẽ nếu Mỹ và các đồng minh bị Trung Quốc tấn công bằng vũ lực.

Về Bắc Triều Tiên, báo cáo cho rằng, mặc dù chính quyền Obama đẩy mạnh biện pháp trừng phạt đối với Triều Tiên, nhưng không thể ngăn chặn Triều Tiên phát triển vũ khí hạt nhân. Báo cáo khuyến nghị chính phủ Trump ngay lập tức liên lạc với Bắc Kinh và cho Bắc Kinh biết nếu không thể gây áp lực lên Triều Tiên thì Mỹ sẽ cấm vận doanh nghiệp và ngân hàng Trung Quốc có quan hệ thương mại với Triều Tiên.

Mộc Vệ

Xem thêm: