Đại sứ Anh tại Mỹ Peter Mandelson vào thứ Bảy (ngày 6/9) đã cảnh báo trong một bài phát biểu rằng, đối mặt với việc Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đang nỗ lực đạt được những bước đột phá trong các lĩnh vực then chốt như trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán lượng tử và công nghệ sinh học, phương Tây chỉ có thể duy trì lợi thế công nghệ bằng cách tăng cường hợp tác với Mỹ. Ông chỉ ra rằng Mỹ có “khả năng, nguồn lực tài chính và quyết tâm” để cạnh tranh với ĐCSTQ.

President Donald Trump participates in a credentialing ceremony with Ambassadors to the U.S. 54589120681
Tổng thống Donald Trump tham dự lễ trao quốc thư với các đại sứ tại Mỹ vào Thứ Tư, ngày 11/6/2025, tại Phòng Bầu dục. Trong ảnh là Tổng thống Trump chụp ảnh cùng Đại sứ Anh tại Mỹ Peter Mandelson. (Ảnh chính thức của Nhà Trắng do Daniel Torok chụp)

Ông Mandelson là một nhân vật kỳ cựu của Đảng Lao động Anh, được Thủ tướng Sir Keir Starmer bổ nhiệm làm Đại sứ tại Mỹ vào tháng 12 năm ngoái.

Trong bài phát biểu về mối quan hệ tương lai giữa Anh và Mỹ sau Brexit, được tổ chức tại Ditchley Park, Anh, ông Mandelson cho biết theo ông, ĐCSTQ là “đối thủ cạnh tranh hiện đại mạnh mẽ nhất từ trước đến nay” của phương Tây, và các quốc gia phương Tây phải chuẩn bị sẵn sàng. Nếu Trung Quốc giành được quyền bá chủ công nghệ trong vài thập kỷ tới, điều này sẽ ảnh hưởng đến “mọi khía cạnh của cuộc sống của chúng ta”. Ông nhấn mạnh rằng Mỹ và Trung Quốc đang ở trong trạng thái cạnh tranh chiến lược toàn diện, bao gồm công nghệ, kinh tế, quân sự và nhiều lĩnh vực khác.

Ông cho biết Anh sẽ thiết lập “quan hệ đối tác công nghệ mới” với Mỹ để đối phó với mối đe dọa cạnh tranh công nghệ từ ĐCSTQ. Ông ví von hiệp định hợp tác công nghệ được đề xuất này với “Hiệp định Tương trợ Quốc phòng năm 1958” (1958 Mutual Defence Agreements) giữa Mỹ và Anh, vốn đã tạo ra mối quan hệ an ninh độc đáo và chặt chẽ giữa Washington và London.

Ông cho biết vào thời điểm Liên Xô phóng vệ tinh Sputnik, Mỹ và Anh đã ký “Hiệp định Tương trợ Quốc phòng năm 1958” và đạt được thỏa thuận về năng lượng hạt nhân. Ông chỉ ra rằng hiệp định hợp tác công nghệ Mỹ – Anh hiện đang được đề xuất cũng mang ý nghĩa quan trọng tương tự.

“Chúng ta đang đối mặt với một lựa chọn rõ ràng và cấp bách. Liên minh Đại Tây Dương phải phát triển và tiến hóa để đối phó với thách thức lớn nhất của thời đại này – giữ vững vị trí dẫn đầu trong cuộc đua công nghệ toàn cầu,” ông Mandelson nói thêm. “Chỉ có Mỹ có khả năng, nguồn lực tài chính và quyết tâm để cạnh tranh với Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ,” và Mỹ cùng Anh phải “kết hợp các nguồn lực mạnh mẽ mà cả hai cùng nắm giữ” để giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh với Bắc Kinh.

Ông Mandelson: Mỹ và Anh có thể thiết lập hợp tác chặt chẽ hơn

Ông Mandelson cho biết mặc dù Brexit gây ra áp lực kinh tế ngắn hạn, nhưng nó cũng mang lại cho Anh nhiều không gian tự chủ hơn trong chính sách chính trị và công nghệ quốc tế, giúp nước này thiết lập mối quan hệ chặt chẽ hơn với Washington.

Ông cho rằng các dự đoán rằng Brexit sẽ làm suy yếu ảnh hưởng của Anh tại Washington “đã được chứng minh là sai lầm”, và nhấn mạnh rằng “Brexit đã cho phép chúng ta theo đuổi mối quan hệ gần gũi hơn với Mỹ”. Là Đại sứ tại Mỹ, khi làm việc với ông Trump tại Washington, ông có thể “vừa giữ được sự tôn trọng, vừa không cần phải xu nịnh”.

Ông Mandelson ca ngợi các hành động ngoại giao gần đây của Tổng thống Trump. Ông cho rằng, mặc dù phong cách hành xử của ông Trump thất thường, nhưng ông không phải là kẻ phá hoại trật tự quốc tế. Sau một thời gian dài bất ổn địa chính trị toàn cầu, sự xuất hiện và hành động của ông Trump là “kết quả” của tình hình này.

Ông Mandelson nửa đùa nửa thật rằng phong cách của ông Trump, kết hợp với sự tự do của truyền thông, đã buộc trật tự quốc tế truyền thống phải đối mặt với thực tế. Ông nói: “Ông Trump có thể không làm đúng mọi thứ, nhưng với cây bút Sharpie của mình và các hoạt động báo chí tự do trong Phòng Bầu dục, ông đã phát ra một tín hiệu cảnh tỉnh chói tai đối với trật tự quốc tế cũ.”

Ngoài ra, ông Mandelson cũng kêu gọi Anh tận dụng sự linh hoạt trong chính sách sau Brexit, áp dụng cách tiếp cận quản lý công nghệ tự do hơn, tương tự như Mỹ, và không nên quản lý quá mức để “hạn chế” sự phát triển công nghệ, chẳng hạn như Quy định Bảo vệ Dữ liệu (GDPR) và Đạo luật Trí tuệ Nhân tạo (AI Act) của EU.

Anh và Mỹ dự kiến ký biên bản ghi nhớ hợp tác công nghệ vào tháng Chín

Chính quyền Anh hy vọng sẽ ký một biên bản ghi nhớ (MoU) về hợp tác công nghệ với Tổng thống Trump trong chuyến thăm cấp nhà nước của ông tới Anh vào tháng Chính. Thỏa thuận này sẽ thiết lập “mối quan hệ đối tác bổ sung” trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, điện toán lượng tử, đổi mới quốc phòng và năng lượng hạt nhân dân sự, nhằm phát triển các công nghệ tiên tiến, đảm bảo vị thế dẫn đầu của phương Tây trong nền kinh tế công nghệ cao và các lĩnh vực công nghệ tiên tiến.

Hiện tại, các chi tiết công khai về thỏa thuận hợp tác công nghệ Mỹ – Anh còn rất hạn chế.

Một quan chức Anh cho biết với Financial Times rằng chiến lược cạnh tranh công nghệ mà ông Mandelson đề cập phù hợp với lập trường của chính phủ về “hợp tác với Trung Quốc trong các lĩnh vực không nhạy cảm”“đối đầu và cạnh tranh trong các lĩnh vực chiến lược”.

Ông không tiết lộ liệu quan hệ đối tác công nghệ với Mỹ có đi kèm các yêu cầu cụ thể hay không, chẳng hạn như việc loại trừ Trung Quốc trong các lĩnh vực như xe tự hành và viễn thông di động.

Trí Đạt (theo Epoch Times, Financial Times)