Ngày 15/12, Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Nicholas Burns cho biết, không nên kỳ vọng mối quan hệ Mỹ-Trung sẽ sớm được cải thiện.

Nicholas Burns
Cựu Đại sứ Mỹ tại NATO Nicholas Burns được bổ nhiệm làm Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc. (Ảnh: YouTube)

Ông Burns nói tại sự kiện của Viện Brookings: “Tôi không lạc quan về tương lai của mối quan hệ Mỹ-Trung. Tôi nghĩ chúng ta cần xem mọi thứ phát triển như thế nào.”

“Chúng ta đã tổ chức một hội nghị họp tuyệt vời và hiệu quả ở California. Liệu chúng ta có thể duy trì sự gắn kết đó bây giờ không? Chúng ta có thể thực hiện các cam kết của mình với đối phương hay không?”

“(Mối quan hệ Mỹ-Trung) giống như một chiếc tàu lượn siêu tốc, liên lạc bị cắt đứt và sau đó được kết nối lại.” Ông nói thêm, “Vì vậy, tôi không thể nói rằng tôi rất lạc quan. Tôi thận trọng về điều này, có thể là thực tế. Nếu bạn đang mong chờ, thì quan hệ Mỹ-Trung tràn đầy hy vọng, nhưng hy vọng khác với lạc quan.”

Sự mất lòng tin ngày càng sâu sắc giữa Mỹ và Trung Quốc đã khiến quan hệ giữa hai bên rơi xuống mức thấp nhất trong nửa thế kỷ. Một tháng trước, Mỹ và Trung Quốc đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh ở California, hai bên đã đồng ý nối lại liên lạc quân sự cấp cao và trấn áp tội phạm fentanyl. Tổng thống Mỹ Biden một lần nữa gọi lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình là “nhà độc tài” sau hội nghị thượng đỉnh.

Ông Burns cho biết hôm thứ Sáu: “Cho đến nay, Trung Quốc đã thực hiện các cam kết của mình về fentanyl và tôi nghĩ chúng tôi sẽ đáp ứng các cam kết của mình về liên lạc quân sự, nhưng hãy xem điều gì sẽ xảy ra theo thời gian”.

Ông cũng cho biết ông hy vọng hai nước có thể thiết lập mối quan hệ cạnh tranh. Tuy nhiên, ông nói rằng việc này phải được thực hiện một cách có trách nhiệm để giảm nguy cơ xung đột.

Ông Burns nói: “Người dân Trung Quốc không phải là kẻ thù của chúng tôi. Chúng tôi muốn sống hòa bình với Trung Quốc. Không một ai có tâm trí bình thường lại muốn mối quan hệ này kết thúc trong xung đột hoặc chiến tranh.”

Ông cũng chỉ trích hành vi hung hăng gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông. Cuối tuần trước, một tàu Cảnh sát biển Trung Quốc đã bắn vòi rồng cực mạnh vào một tàu chở quan chức quân sự cấp cao của Philippines, gây hư hại cho tàu Philippines; các tàu Trung Quốc còn va chạm với tàu của Philippines.

Philippines cho rằng hành động của ĐCSTQ đã khiến tình hình leo thang nghiêm trọng, đồng thời triệu kiến Đại sứ ĐCSTQ để phản đối. Bộ Ngoại giao Mỹ và Lầu Năm Góc đều bày tỏ sự ủng hộ đối với Philippines và lên án các hành động của ĐCSTQ là phá hoại sự ổn định trong khu vực.