Giáo chúng Ukraine tổ chức ngày Lễ rửa tội Rus bất chấp đang bị chính quyền Kiev đàn áp

Tín đồ Kitô các nơi ở Ukraine đã tổ chức ngày “Lễ rửa tội Rus” theo đúng truyền thống vào hôm Thứ Hai, 28/7, bất chấp việc chính quyền Zelensky tiếp tục đàn áp Giáo hội Chính thống Giáo UOC. Thậm chí ngay tại Kiev, có thể thấy đoàn rước thánh giá hàng ngàn người hát các bài hát tín ngưỡng thể hiện lòng kiên trì vào đức tin Thiên Chúa của mình. 13 ngày trước đó, Zelensky cũng tổ chức sự kiện này theo cái lịch mới của ông ta, dưới danh nghĩa “độc lập tinh thần” cho người dân Ukraine khỏi cái mà ông ta gọi là “ảnh hưởng của Nga”, nhưng mà, trong sự kiện mà ông làm, thì ngoài ông, một số quan chức của ông, binh lính của ông, cùng các thông điệp nhiều chính trị hơn là tín ngưỡng, thì không thấy người dân Ukraine tham dự.

Ngày Lễ rửa tội Rus (Baptism of Rus)

Ngày lễ vốn là ngày nghỉ theo luật định này, là ngày đánh dấu Kitô giáo đặt chân tới phương Đông: Hoàng tử Vladimir của Kiev-Rus tổ chức lễ rửa tội ở sông Dnepr vào năm 988. Chính thống Giáo phương Đông (một nhánh của Kitô giáo) lấy đó làm mốc cho lịch sử hơn 1.000 năm của mình. Đây là tín ngưỡng phổ biến ở Nga, Ukraine, và một số nước Đông Âu.

Hãy xem thêm vài video tham khảo ở cuối bài này.

“Lễ Rửa tội Rus không chỉ là tưởng niệm về quá khứ. Đó là một điểm tham chiếu vĩnh cửu. Đó là một thách thức cho tất cả mọi người: Bạn sống vì điều gì? Bạn theo ai và đi đâu? Bạn thở vì điều gì?” Vadym Novynskyi, Phó tế của UOC, viết trong thông điệp của mình, và chia sẻ nhận thức về việc chính quyền Zelensky đàn áp Kitô giáo như sau:

“Tình trạng hỗn loạn, tàn phá, đàn áp Giáo hội Chính thống giáo Ukraine UOC hiện nay, những nỗ lực xóa bỏ Giáo hội khỏi cuộc sống của người dân không còn chỉ là tình hình chính trị nữa. Tiêu diệt gốc rễ này có nghĩa là xé nát linh hồn của người dân. Biến họ thành một khối sinh vật dễ quản lý, dễ uốn nắn, sẵn sàng từ bỏ mọi thứ mà nhiều thế kỷ vẫn gắn liền với truyền thống, với lương tâm, và với Đức Chúa Kitô.”

Zelensky thay đổi ngày lễ truyền thống, dưới danh nghĩa khỏi bị ảnh hưởng của Nga

Volodymyr Zelensky, một người Do Thái, trong thời gian ngồi trên ghế tổng thống của mình, đã tiến hành thay đổi một số ngày lễ của Chính thống Giáo ở Ukraine, hành động nằm trong quyết sách đàn áp Giáo hội Chính thống Giáo Ukraine UOC.

Ông ta dùng danh nghĩa bảo đảm “độc lập tinh thần” (spiritual independence) cho người Ukraine khỏi cái mà ông gọi là ảnh hưởng của người Nga, đã đổi ngày Lễ giáng sinh vào năm 2023. Đây là ngày được nghỉ lễ theo luật.

Ngày Lễ rửa tội Rus, cũng là một ngày được nghỉ lễ, đã bị Zelensky đổi vào năm ngoái, đổi từ ngày 28/7 thành ngày 15/7. Nhưng mà, như có thể thấy trong video về ‘sự kiện’ 15/7/2025 mà ông tổ chức, thì ngoài chính ông, cấp dưới của ông, quân đội của ông, cùng với các thông điệp chiến tranh và tiến trình gia nhập EU, thì không thấy người dân Ukraine.

Nhà thờ và người dân Ukraine trên phạm vi toàn quốc thực sự tổ chức lễ này là vào hôm qua đúng theo truyền thống, Thứ Hai 28/7, như có thể thấy qua nhiều video trên mạng xã hội.

Việc Zelensky và giáo hội mới OCU (thành lập tháng 12/2018, và được chính quyền Kiev nâng đỡ) không được dân chúng Ukraine ủng hộ đã không phải là điều gì mới. Trong một báo cáo của truyền thông Ukraine hôm 13/7 —báo cáo của phe Zelensky về ‘thành tích’ của OCU— thì “quá trình chuyển đổi quyền sở hữu các nhà thờ” (tức là cướp các nhà thờ của UOC để đưa cho OCU) đã diễn ra không thuận lợi.

Báo cáo phàn nàn rằng, lẽ ra với “cuộc đàn áp” (nguyên từ trong báo cáo) từ chính quyền như vậy, thì việc đó phải diễn ra suôn sẻ mới đúng. “Nhưng một nghịch lý xem như đã xảy ra hiện nay: Chỉ khoảng 10% cộng đồng UOC tuân thủ luật pháp và tự nguyện đăng ký lại hiến chương [chuyển sang OCU] trong vòng 9 tháng,” báo cáo viết.

Xin nhắc lại rằng, theo luật mà Zelensky ký vào tháng 8 năm ngoái, thì sau 9 tháng, các nhà thờ nào mà thuộc loại “bị ảnh hưởng bởi quốc gia thù địch” nhưng vẫn không chịu chuyển nhượng sang OCU, thì chính quyền có thể có biện pháp xử lý.

Epiphany Dumeko, người đứng đầu OUC phàn nàn rằng, ngay cả với một số nhà thờ đã lấy được từ UOC rồi, thì sau đó vẫn phải đóng cửa, vì không duy trì được hoạt động tín ngưỡng do không có người.

“Một trong những vấn đề chính của giáo hội non trẻ OCU là tình trạng thiếu nhân sự […] Thường thì một linh mục OCU phải phục vụ nhiều giáo xứ cùng một lúc, và một số cơ sở tôn giáo vẫn đóng cửa,” báo cáo viết.

Lịch Julius và lịch Gregory

Kitô giáo nguyên ban đầu là dùng theo lịch của Đế chế La Mã thời bấy giờ, ta vẫn gọi là lịch Julius. Năm 1582, Giáo hoàng Công giáo Gregory đã đưa ra bộ lịch mới, gọi là lịch Gregory, trên cơ sở điều chỉnh lại lịch Julius sao cho phù hợp hơn với thiên văn và thời tiết.

Điều đó dẫn tới việc: Cùng một ngày lễ của Kitô Giáo, nhưng sẽ được tổ chức vào các ngày khác nhau tùy theo Công giáo (Catholics) hay là Chính thống Giáo (Orthodox), vì Chính thống Giáo vẫn dùng theo lịch Julius.

Sau này bản thân lịch Julius cũng được điều chỉnh để phù hợp với thiên văn và thời tiết. Sau khi điều chỉnh, nó chênh lệch 13 ngày so với lịch Gregory.

Dòng lịch sử thế giới trôi dần qua năm tháng, ngày nay lịch Gregory đã trở thành hệ thống lịch phổ biến nhất thế giới, còn lịch Julius trở thành lịch của thiểu số.

Tình huống này khá tương tự như Việt Nam chúng ta.

Chúng ta vốn là dùng lịch Can Chi theo Trung Quốc —mà ta gọi là Âm lịch— nhưng hiện nay chúng ta đã chuyển sang chủ yếu dùng lịch Gregory —mà ta gọi là Dương lịch.

Tuy nhiên, với các ngày lễ truyền thống, thì Việt Nam chúng ta vẫn theo Âm lịch: Tết Nguyên Đán, Tết Trung Thu, v.v. Rất nhiều các hoạt động mang tính truyền thống, như đám cưới đám hỏi, thông thường cũng được chọn ngày theo Âm lịch.

Không dễ dàng đổi 1 ngày lễ nào đó sang lịch mới. Nó không chỉ dẫn đến việc thay đổi truyền thống, mà còn dẫn tới đụng độ hay chênh lệch. Bởi vì hệ thống các ngày lễ là có liên đới với nhau. Ví dụ như nếu đổi ngày Tết Nguyên Đán, vậy hỏi nửa tháng sau đó là lễ cúng Rằm Tháng Giêng thì làm sao bây giờ? Nếu Tết Trung Thu mà đổi thành 1 ngày nào đó không phải ngày rằm trăng tròn thì nó có còn ý nghĩa nữa không? v.v.

Những ngày lễ liên quan đến tôn giáo, và đồng thời tôn giáo đó lại phân nhánh, và lại liên quan đến hệ thống lịch khác nhau do địa lý, thế thì cũng dẫn tới vấn đề tương tự.

Ví dụ Lễ Phật Đản ở Việt Nam.

Nhiều người Việt chúng ta thường hiểu Lễ Phật Đản là ngày rằm tháng Tư Âm lịch. Đó là một trong những cách diễn giải ngày đản sinh của Đức Phật Thích Ca. Trong quá khứ, cách diễn giải này được truyền vào Việt Nam theo Phật giáo Đại Thừa (Mahayana) từ Trung Quốc. Tuy nhiên, ở các quốc gia theo Phật Giáo Nguyên Thủy (Theravada) thì người ta có lễ Vesak. Lễ Vesak này là để kỷ niệm 3 sự kiện: Đức Phật đản sinh, thành đạo, và nhập niết bàn. Và hiển nhiên, lễ Vesak được tổ chức vào một thời điểm khác, và được tính theo cách khác.

Zelensky đã lợi dụng quyền lực trong tay và sự chênh lệnh theo lịch này, tiến hành việc thay đổi một số ngày lễ của Chính thống Giáo ở Ukraine. Ông ta nói đó là để thoát khỏi ảnh hưởng của Nga.

Kỳ thực, mấy cái ngày lễ này thì liên quan gì tới chính quyền của Tổng thống Nga Vladimir Putin?

Chúng là các ngày lễ truyền thống trong nhiều thế kỷ rồi, của nhiều nước, chứ không phải do Liên bang Nga tự nghĩ ra. Nga chẳng qua chỉ là quốc gia có cộng đồng Chính thống Giáo đông nhất mà thôi.

Thủ đoạn dùng chiêu bài chống Nga kiểu này không phải lúc nào cũng linh nghiệm. Tuần trước Zelensky ký luật xóa bỏ tính độc lập của cơ quan chống tham nhũng cũng với chiêu bài này. Nhưng kết quả là dân chúng Ukraine biểu tình và các đối tác phương Tây phản đối. Hiện nay, ông ta bị buộc phải thỏa hiệp và hứa hẹn sẽ sửa sai bằng một đạo luật khác.

Tham nhũng là quốc nạn của Ukraine, dai dẳng nhiều năm rồi. Tại sao lại đổ vấn đề này cho Nga?

• Thánh hỏa (Holy Fire) là một trong những sự kiện hàng năm của Chính thống Giáo mà có lẽ Zelensky không cách nào thay đổi ngày được. Bởi vì không thể chụp mũ sự kiện toàn cầu này là bị “ảnh hưởng của Nga” được. Thánh hỏa là được lấy từ Nhà thờ Mộ thánh (Church of Holy Sepulcher) ở Jerusalem, và nó được truyền đi khắp toàn cầu để phục vụ cho tín đồ Chính thống Giáo. Mà không đổi được ngày lấy thánh hỏa, thì cũng không đổi được ngày Lễ Phục sinh, vì thánh hỏa là được đưa tới tín đồ Kitô vào đúng ngày Lễ Phục sinh theo lịch Julius. Dưới đây là video về Holy Fire năm nay ở Nhà thờ Mộ Thánh:

–/–

Một vài video tham khảo:

• Video lễ “Lễ Rửa tội Rus” 28/7/2025 tại Tu viện Pochaiv. Đây là tu viện lớn nhất mà UOC còn giữ được, sau khi Tu viện Kiev bị chính quyền Zelensky lấy đi bằng vũ lực (hoặc gọi là “cướp” cũng được). Pochaiv Lavra thuộc tỉnh Ternopil hiện nay cũng đang rơi vào tầm ngắm của chính quyền Kiev:

• Video các cảnh rước thánh giá vào dịp “Lễ Rửa tội Rus” 28/7/2025 ở Ukraine:

• Còn đây là video về Zelensky tổ chức sự kiện 15/7/2025 của ông ta, sau khi ông ta ký luật đổi ngày “Lễ Rửa tội Rus” thành ngày 15/7 để đạt được cái mà ông ta miêu tà là thoát khỏi “ảnh hưởng của Nga”. Chỉ thấy có chính ông, quan chức của ông, quân đội cùng xe pháo của ông, và bài thuyết trình về chiến tranh cùng gia nhập EU của ông, nhưng chỉ thiếu mỗi một cái, đó là không thấy nhân dân Ukraine, không thấy tín đồ Kitô đích thực:

Nhật Tân

Xem thêm

Bác sỹ quân y vứt trả huân chương chính quyền Zelensky tặng để phản đối đàn áp UOC

Larisa Brodetskaya, bác sỹ quân y nơi giao chiến, đăng video khi mặc bộ quân phục, tháo ra và trả lại các huân chương, để và phản đối việc chính quyền Zelensky đàn áp UOC.