Trong hành động lập pháp “Tuần lễ Trung Quốc” bắt đầu vào thứ Hai (9/9), Hạ viện Mỹ đã thông qua tổng cộng 28 dự luật liên quan đến Trung Quốc tính đến thứ Năm (12/9), trong đó 15 dự luật nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của lưỡng đảng. Các dự luật này chủ yếu tập trung vào cạnh tranh công nghệ Mỹ-Trung và bảo vệ an ninh quốc gia Mỹ.

co My
Lá cờ Mỹ tung bay trên Tòa nhà Quốc hội Mỹ ở Washington ngày 13/5/2024. (Ảnh: Trần Lôi/ NTDTV)

Các nhà lập pháp của cả hai đảng đều cho rằng loạt dự luật liên quan đến Trung Quốc trong tuần này chỉ là bước khởi đầu, họ sẽ tiếp tục nỗ lực, dùng việc lập pháp để đối kháng với thách thức từ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson đã ca thành quả lập pháp trong tuần này trong một tuyên bố bằng văn bản hôm thứ Năm. Ông cho biết Hạ viện đã thông qua dự luật “bảo vệ người dân, cơ sở hạ tầng và quyền sở hữu trí tuệ của Mỹ khỏi sự xâm phạm ĐCSTQ”.

Ông cũng nói: “Nhưng công việc của chúng tôi không kết thúc ở đây. Tôi sẽ toàn lực thúc đẩy hơn nữa hành động lập pháp, để giải quyết các hoạt động đầu tư liên quan đến Trung Quốc (ĐCSTQ) và các hành vi mang tính cướp đoạt khác. Đối mặt với mối đe dọa ngày càng tăng, chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy các biện pháp để đảm bảo an toàn của đất nước chúng ta.”

Khi ông Johnson có bài phát biểu tại Viện Hudson ở Mỹ vào ngày 8/7 năm nay, ông nhấn mạnh: “Bởi vì Trung Quốc (ĐCSTQ) hiện cấu thành mối đe dọa lớn nhất đối với hòa bình toàn cầu, cho nên Quốc hội (Mỹ) phải tập toàn lực, sử dụng mọi phương tiện có sẵn để đối kháng với Trung Quốc (ĐCSTQ).”

28 dự luật mới được thông qua trong tuần này đề cập đến các vấn đề Hồng Kông, Đài Loan, các công ty công nghệ sinh học Trung Quốc, máy bay không người lái, sản xuất pin xe điện và nhiều lĩnh vực khác, bao gồm:

“Dự luật chống lại máy bay không người lái của ĐCSTQ” (Countering CCP Drones Act, H.R. 2864), sẽ cấm các máy bay không người lái mới của nhà sản xuất máy bay không người lái DJI của Trung Quốc hoạt động tại Mỹ;

“Dự luật tách khỏi sự phụ thuộc vào pin của đối thủ nước ngoài” (Decoupling from Foreign Adversarial Battery Dependence Act, H.R. 8631), cấm Bộ An ninh Nội địa mua pin từ 6 công ty Trung Quốc;

“Dự luật Bảo vệ Nông nghiệp Mỹ khỏi sự xâm phạm của đối thủ ngoài” (Protecting American Agriculture from Foreign Adversaries Act,H.R. 9456), tiến hành đánh giá an ninh quốc gia đối với việc mua đất nông nghiệp Mỹ của công dân Trung Quốc, Nga và các quốc gia khác;

“Dự luật Chứng nhận Văn phòng Kinh tế và Thương mại Hồng Kông” (Hong Kong Economic and Trade Office (HKETO) Certification Act,H.R.1103), thu hồi các đặc quyền của Văn phòng Kinh tế và Thương mại Hồng Kông tại Mỹ;

“Dự luật hạn chế của Bộ An ninh Nội địa đối với Viện Khổng Tử và các thực thể liên quan của Trung Quốc” (DHS Restrictions on Confucius Institutes and Chinese Entities of Concern Act,H.R.1516), cấm Bộ An ninh nội địa tài trợ cho các Viện Khổng Tử của ĐCSTQ; và một loạt các dự luật khác.

Trong cuộc phỏng vấn với Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), Dân biểu John Moolenaar (Đảng Cộng hòa Michigan), Chủ tịch Ủy ban đặc biệt về vấn đề ĐCSTQ của Hạ viện, cho biết thông điệp mà Hạ viện hy vọng truyền tải tới ĐCSTQ là: “Người Mỹ muốn thấy một thế giới tự do, thương mại công bằng và an ninh cho đất nước chúng ta và các đồng minh của chúng ta, chúng ta sẽ tiếp tục tiến về phía trước và làm mọi thứ có thể để bảo vệ lối sống đó.”

Ông cũng cho biết: “Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc về lập pháp hàng tuần. Tuần này, chúng tôi đang tập trung vào việc giải quyết mối quan hệ cạnh tranh chiến lược với ĐCSTQ. Nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực, bởi vì mối đe dọa sẽ không biến mất, điều quan trọng là chúng ta phải điều chỉnh chính sách của mình cho phù hợp với tình hình hiện tại.”

Ông Gregory Meeks, thành viên Đảng Dân chủ hàng đầu trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, nói với VOA: “Tôi nghĩ chúng ta phải gửi một thông điệp tới Trung Quốc (ĐCSTQ) rằng chúng ta sẽ không chấp nhận những điều liên quan đến an ninh quốc gia của chúng ta. Chúng ta sẽ đứng lên và truy cứu trách nhiệm của họ, khi họ vi phạm (luật) liên quan đến an ninh quốc gia của chúng ta, khi họ cố gắng đánh cắp tài sản trí tuệ và khi họ rình mò quyền riêng tư của công dân Mỹ, chúng ta phải phơi bày những việc này.”

Dân biểu Scott Perry, thành viên Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, nói với VOA: “Đây là một khởi đầu tốt kể từ bây giờ, nhưng chúng ta vẫn còn một chặng đường dài phía trước, chúng ta cần phải ngăn chặn một Trung Quốc (ĐCSTQ) có ác ý chiến thắng nước Mỹ từ mọi cấp độ, mọi hành động, và mọi cơ hội.”

Dân biểu Keith Self, thành viên Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, nói với VOA: “Mỹ sẽ không nhân nhượng cho sự can thiệp của họ (ĐCSTQ) vào chính trị nội bộ, xã hội dân sự, nông nghiệp và các lĩnh vực sinh học của nước Mỹ”.

Ông Wesley Hill, giám đốc Ban Chương trình Quốc tế của Trung tâm Thuế và Đầu tư Quốc tế (International Tax and Investment Center,ITIC) ở Washington, nói với VOA rằng các cuộc bỏ phiếu dày đặc trong tuần này về các dự luật liên quan đến Trung Quốc là một tín hiệu gửi tới tất cả các nhà quan sát đó là “sự liên tục của chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc”. Ông cho rằng trong tương lai, dù là chính quyền Trump hay chính quyền Harris, chính sách đối với Trung Quốc đại khái sẽ có những tranh luận nhỏ về chi tiết, nhưng về mặt chiến lược thì sẽ không có nhiều sự khác biệt.

Theo Hiến pháp Mỹ, sau khi các dự luật này được Hạ viện thông qua, chúng cần được gửi đến Thượng viện để tiếp tục thảo luận. Sau khi đạt được đa số phiếu, cuối cùng chúng có thể trở thành luật chính thức sau khi được Tổng thống ký.