Các phái đoàn từ Nga và Ukraine hôm thứ Ba (25/3) đã nhất trí ngừng bắn ở Biển Đen sau các cuộc đàm phán riêng rẽ với các quan chức chính quyền Trump đầu tuần này tại Ả Rập Saudi, các hãng truyền thông quốc tế đưa tin theo loan báo của Nhà Trắng.

Karoline Leavitt 25 2
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt phát biểu trong buổi họp báo hàng ngày của Nhà Trắng tại Phòng họp báo James Brady của Nhà Trắng vào ngày 25 tháng 2 năm 2025. (Ảnh: Alex Wong/Getty Images)

Hoa Kỳ và Nga đã nhất trí đảm bảo an toàn hàng hải, loại bỏ việc sử dụng vũ lực và ngăn chặn việc sử dụng tàu thương mại cho mục đích quân sự ở Biển Đen“, Nhà Trắng cho biết trong một tuyên bố sau các cuộc đàm phán Hoa Kỳ – Nga kéo dài khoảng 12 tiếng tại Jeddah, Ả Rập Saudi hôm thứ Hai (24/3).

Tổng thống Ukraine Zelensky trước đó đã nói rằng ông sẵn sàng tuân thủ bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn có giới hạn nào miễn là Nga cam kết thực hiện.

Trong khi đó, chỉ vài phút sau tuyên bố của Nhà Trắng, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov, người dẫn đầu phái đoàn Ukraine đàm phán với Hoa Kỳ tại Ả Rập Saudi, đã xác nhận rằng: “Tất cả các bên đã nhất trí đảm bảo an toàn hàng hải, loại bỏ việc sử dụng vũ lực và ngăn chặn việc sử dụng tàu thương mại cho mục đích quân sự ở Biển Đen“.

Tuy vậy, ông Umerov cũng nhấn mạnh rằng “mọi hoạt động di chuyển của tàu quân sự Nga ra khỏi [phần] phía đông Biển Đen sẽ cấu thành hành vi vi phạm tinh thần của thỏa thuận này, và sẽ bị coi là hành vi vi phạm cam kết đảm bảo an toàn hàng hải trên Biển Đen và đe dọa đến an ninh quốc gia của Ukraine“.

Trong trường hợp này, Ukraine sẽ có toàn quyền thực hiện [quyền] tự vệ“, ông Umerov nói thêm.

Tuy nhiên, Điện Kremlin được cho là vào thứ Ba (25/3) đã ám chỉ rằng họ có thể không sẵn sàng thực thi hoàn toàn lệnh ngừng bắn ở Biển Đen cho đến khi được chấp nhận trở lại hệ thống ngân hàng quốc tế SWIFT.

Sau khi hai phái đoàn Hoa Kỳ và Nga đàm phán tại Ả Râp Saudi, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng Điện Kremlin ít nhất sẽ đồng ý tạm dừng giao tranh trên tuyến đường thương mại đông đúc này miễn là Moskva nhận được sự đảm bảo từ chính quyền Trump.

Chúng tôi sẽ cần những sự đảm bảo rõ ràng“, ông Lavrov nói trong một tuyên bố trên truyền hình Channel 1 của Nga. “Và xét đến kinh nghiệm đáng buồn của các thỏa thuận chỉ với Kiev, các bảo đảm chỉ có thể là kết quả của một lệnh từ Washington cho Zelensky và nhóm của ông ta để làm một việc và không làm việc kia”, ông Lavrov nói thêm, đồng thời chỉ ra thói quen phá vỡ lời hứa của Kiev.

Lập trường của Nga hiện nay “rất đơn giản: Chúng tôi không thể coi lời nói của bất kỳ ai là đúng sự thật”, ông Lavrov nói.

Và đối với tôi, có vẻ như các đối tác Mỹ của chúng tôi đã nhận được tín hiệu này. Họ hiểu rằng chỉ có Washington mới có thể đạt được kết quả tích cực trong việc ngăn chặn các cuộc tấn công khủng bố, ngăn chặn việc pháo kích vào cơ sở hạ tầng dân sự, cơ sở hạ tầng năng lượng không liên quan đến tổ hợp công nghiệp-quân sự”, ông Lavrov nhấn mạnh.

Nhà Trắng không đề cập trực tiếp đến yêu cầu của Nga về việc tái hợp tác với SWIFT và không nêu rõ rằng lệnh ngừng bắn trên Biển Đen phụ thuộc vào những yêu cầu này của Điện Kremlin.

Thay vào đó, Nhà Trắng loan báo: “Hoa Kỳ sẽ giúp khôi phục quyền tiếp cận thị trường thế giới của Nga đối với xuất khẩu nông sản và phân bón, giảm chi phí bảo hiểm hàng hải và tăng cường quyền tiếp cận các cảng và hệ thống thanh toán cho các giao dịch như vậy“.

Nhưng SWIFT được giám sát bởi các ngân hàng trung ương của G-10 – bao gồm Bỉ, Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật Bản, Hà Lan, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Vương Quốc Anh và Hoa Kỳ – cũng như Ngân hàng Trung ương châu Âu và đơn vị giám sát chính là Ngân hàng Quốc gia Bỉ.

Theo Reuters đưa tin, Điện Kremlin cũng yêu cầu các lệnh trừng phạt đối với các nhà xuất khẩu và vận chuyển thực phẩm và phân bón, các công ty bảo hiểm, cũng như các hạn chế đối với tàu thuyền và hoạt động tài trợ thương mại, cần phải được dỡ bỏ.

Fox News cho biết Nhà Trắng đã không trả lời ngay lập tức các câu hỏi của hãng tin này về việc liệu điều này có nghĩa là không có lệnh ngừng bắn nào thực sự được thực hiện đầy đủ trừ khi các đối tác quốc tế của Hoa Kỳ cũng đồng ý với các yêu cầu của Điện Kremlin hay không.

Các quan chức Hoa Kỳ hy vọng rằng việc ký kết lệnh ngừng bắn ở Biển Đen có thể đóng vai trò là bước đệm cho một thỏa thuận ngừng bắn lớn hơn nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh Nga-Ukraine.

Chúng tôi đã thấy bước đầu tiên trong số nhiều bước tiến triển. Tổng thống Trump đã đưa ra bình luận rằng điều này sẽ khó khăn – khi bạn có hai quốc gia chiến tranh trong hơn ba năm với mức độ chết chóc và tàn phá như thế này”, Đặc phái viên Hoa Kỳ tại Ukraine Keith Kellogg cho biết.

Các bản tin do chính quyền Trump công bố cũng cho biết Hoa Kỳ, Nga và Ukraine “đã đồng ý xây dựng các biện pháp để thực hiện” các điều khoản mà Tổng thống Donald Trump, Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đạt được vào tuần trước trong các cuộc điện đàm riêng biệt về việc cấm “các cuộc tấn công vào các cơ sở năng lượng của Nga và Ukraine” – nhưng không rõ quá trình “thực hiện” sẽ như thế nào hoặc sẽ được thực thi ra sao.

Chính quyền Trump lưu ý rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục nỗ lực hướng tới một thỏa thuận ngừng bắn rộng hơn giữa Ukraine và Nga.

Hải Đăng, theo Fox News, New York PostRT