Kế hoạch ‘Xây dựng lại tốt hơn’ của ông Biden có thể “nhấn chìm” nền kinh tế

Joe Biden đang kêu gọi Quốc hội thông qua các gói cơ sở hạ tầng và phúc lợi xã hội trị giá hơn 4 nghìn tỷ đô la như một phần của chương trình nghị sự “Xây dựng lại tốt đẹp hơn” của ông. Trong khi các kế hoạch đầy tham vọng này nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và việc làm, các nhà phân tích dự đoán mức chi tiêu và tăng thuế được đề xuất sẽ làm suy giảm nền kinh tế Mỹ trong dài hạn.

Embed from Getty Images

Vào ngày 31/3, ông Biden đã công bố Kế hoạch Việc làm của Mỹ, đề xuất cơ sở hạ tầng trị giá 2,3 nghìn tỷ đô la dành phần lớn chi tiêu cho các ưu tiên cấp tiến như biến đổi khí hậu. “Là khoản đầu tư tạo việc làm lớn nhất của Mỹ kể từ Thế chiến II” – ông mô tả đề xuất của mình là trong một bài phát biểu ở Pittsburgh vào ngày đưa ra thông báo.

Kế hoạch chi tiêu của ông Biden, bao gồm việc tăng thuế đáng kể đối với các tập đoàn, khó có thể nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng trên Đồi Capitol. Đảng Cộng hòa trước đó đã gọi kế hoạch cơ sở hạ tầng là “con ngựa thành Troy” vì các ưu tiên lũy tiến và chi tiêu thâm hụt thay vì giải quyết các vấn đề mang tính hệ thống với cầu đường.

Mô hình ngân sách Penn Wharton của Đại học Pennsylvania dự đoán rằng kế hoạch cơ sở hạ tầng của ông Biden sẽ chi 2,7 nghìn tỷ đô la trong 10 năm tới. Số tiền này nhiều hơn 400 tỷ đô la so với công bố của Nhà Trắng, vì nó bao gồm các khoản tín dụng thuế năng lượng sạch không được liệt kê trong thông báo ban đầu của chính quyền.

Theo mô hình Penn Wharton, các điều khoản về chi tiêu và thuế của kế hoạch sẽ khiến tổng sản phẩm quốc nội (GDP) giảm 0,8% vào năm 2050.

Trong khi đề xuất tăng thuế kinh doanh làm giảm nợ chính phủ trong dài hạn, nó sẽ “không khuyến khích đầu tư kinh doanh và do đó làm giảm GDP”, theo báo cáo của các nhà phân tích Penn Wharton.

Ông Biden đã đề xuất tăng thuế đáng kể đối với các tập đoàn ở Hoa Kỳ để trả cho gói chi tiêu đầy tham vọng của mình. Theo kế hoạch, thuế suất doanh nghiệp sẽ tăng từ 21% lên 28%, một mức có khả năng làm giảm khả năng cạnh tranh của Hoa Kỳ.

Theo Nhà Trắng, Kế hoạch Các Gia đình Mỹ, thành phần thứ hai trong chương trình nghị sự “Xây dựng lại tốt hơn” của Biden, bao gồm khoảng 1 nghìn tỷ USD đầu tư và 800 tỷ USD cắt giảm thuế và tín dụng cho các gia đình và người lao động. Đề xuất chi tiêu mới tập trung vào việc mở rộng phúc lợi nhà nước bằng cách cung cấp cơ hội tiếp cận với nền giáo dục tốt, dịch vụ chăm sóc trẻ em với giá cả phải chăng, v.v. Hỗ trợ chăm sóc trẻ nhận được nhiều quỹ nhất theo kế hoạch này. 

Ông Biden đã đề xuất tăng thuế đối với các hộ gia đình có thu nhập cao để chi trả cho khoản chi tiêu này.

Các nhà phân tích của Penn Wharton dự đoán rằng kế hoạch sẽ thực chi 2,5 nghìn tỷ USD trong 10 năm tới, nhiều hơn khoảng 700 tỷ USD so với mức mà chính quyền đã công bố. Các nhà phân tích viết trong báo cáo rằng “kế hoạch” sẽ tăng nợ chính phủ gần 5% và giảm GDP 0,4% “vào năm 2050.

Phân tích này trái ngược với những gì Moody’s đã dự tính. Moody’s đã quảng bá các gói chi tiêu của Biden, nói rằng chúng sẽ làm cho triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế Hoa Kỳ “sáng sủa hơn” trong dài hạn.

Kế hoạch “Xây dựng lại tốt hơn” của Biden “sẽ làm tăng tốc độ tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế nhờ tăng năng suất tăng trưởng, lực lượng tham gia lao động và số giờ làm việc”  Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng của Moody’s, đã viết trong một báo cáo. 

Zandi, người đã cố vấn cho Thượng nghị sĩ cấp tiến Elizabeth Warren trong chiến dịch tranh cử tổng thống của mình, cũng bác bỏ lo ngại rằng thuế suất cao hơn sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế. Ông tuyên bố có “có ít bằng chứng” cho thấy việc cắt giảm thuế của Tổng thống Donald Trump được ký thành luật vào năm 2017 đã thúc đẩy đáng kể các khoản đầu tư kinh doanh.

Ông viết: “Nếu việc cắt giảm thuế không nâng cao tăng trưởng kinh tế, thì khó có thể lập luận rằng việc tăng thuế sẽ tác hại đáng kể đến tăng trưởng”.

Theo Moody’s, các đề xuất của Biden sẽ tăng thu nhập từ thuế thêm 3,5 nghìn tỷ đô la, khoảng một nửa trong số đó sẽ đến từ việc tăng thuế đối với các tập đoàn và nửa còn lại đối với các cá nhân giàu có và thu nhập cao.

Tuần này, đảng Cộng hòa dự kiến sẽ công bố một đề xuất mới đối với kế hoạch cơ sở hạ tầng trị giá 2,3 nghìn tỷ đô la của ông Biden. Tháng trước, các đảng viên Cộng hòa tại Thượng viện do Thượng nghị sĩ Shelley Moore Capito dẫn đầu đã đề xuất một gói cơ sở hạ tầng trị giá 568 tỷ USD, mà đảng Dân chủ chỉ trích là không phù hợp.

Nhà Trắng chỉ ra rằng họ sẽ tiếp tục với các kế hoạch chi tiêu của riêng mình nếu không có thỏa thuận lưỡng đảng nào đạt được. Hai bên vẫn còn khác biệt lớn về các ưu tiên và lấy đâu chi cho chúng.

Theo Nick Eberstadt, nhà kinh tế chính trị tại viện Nghiên cứu về kinh doanh (American Enterprise Institute), một tổ chức có tư tưởng bảo thủ, “rất nhiều quyết định chính trị lớn trong nước của thế hệ trước đều được ban hành mà không có hoặc gần như không có sự ủng hộ của đảng đối lập.”

Ông nói với The Epoch Times: “Các chính sách được thực hiện bởi một đảng phái chính trị, mà không có bất kỳ sự hỗ trợ nào từ đảng phái khác, vẫn gặp nguy hiểm”.

“Nếu ai đó muốn có một chính sách có tính lâu bền và mau phục hồi, thì tốt hơn nhiều, nếu có thể, hãy tìm một cơ sở hỗ trợ của lưỡng đảng.”

Emel Akan / The Epoch Times

Tiến Minh dịch

Xem thêm: