Mỹ đưa tên lửa Typhoon tới Nhật Bản để đối phó với đe dọa từ Trung Quốc
- Lý Ngọc
- •
Trong bối cảnh Trung Quốc phô trương sức mạnh quân sự bằng một cuộc duyệt binh hoành tráng kỷ niệm chiến thắng Thế chiến II, Hoa Kỳ đã triển khai hệ thống tên lửa tầm trung Typhoon lần đầu tiên tới Nhật Bản — động thái được xem là một phần trong nỗ lực củng cố liên minh và răn đe Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Hệ thống tên lửa Typhoon được ra mắt vào ngày 15/9 tại Căn cứ Không quân Thủy quân Lục chiến Iwakuni, nằm ở phía tây nam đảo Honshu. Việc triển khai nằm trong khuôn khổ cuộc tập trận chung Resolute Dragon giữa Mỹ và Nhật Bản, quy mô lớn chưa từng có với sự tham gia của khoảng 19.000 binh sĩ, kéo dài đến ngày 25/9.
Typhoon là hệ thống tên lửa cơ động cao, có thể phóng các loại tên lửa như Tomahawk và SM-6. Tomahawk có tầm bắn tới 1.000 dặm và có thể tấn công mục tiêu trên bộ hoặc trên biển. Trong khi đó, SM-6 là tên lửa phòng không được nâng cấp để tấn công mục tiêu trên đất liền và tàu chiến, và có thể hoạt động như một tên lửa đạn đạo tầm ngắn. Các bệ phóng Typhoon được thiết kế để dễ dàng triển khai nhanh đến các vị trí tiền phương, nhờ khả năng vận chuyển bằng máy bay vận tải C-17 trên các địa hình khó.
Theo Đại tá Wade Germann, chỉ huy Lực lượng Đặc nhiệm Đa miền số 3, Typhoon “có thể phá vỡ thành công lực lượng địch” bằng cách sử dụng phối hợp nhiều hệ thống và loại đạn dược. Ông cũng nhấn mạnh rằng hệ thống có thể triển khai từ xa bằng đường biển và đường không, hoạt động theo nhóm.
Trước khi triển khai đến Nhật Bản, hệ thống này đã được thử nghiệm tại Úc vào tháng 7, nơi nó đánh chìm thành công một mục tiêu trên biển bằng tên lửa SM-6 — lần đầu tiên Typhoon được sử dụng thực chiến ngoài lãnh thổ Hoa Kỳ. Ngoài ra, hệ thống cũng được triển khai tới Philippines trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại Biển Đông.
Tuy nhiên, hệ thống Typhoon được thông báo sẽ rút khỏi Nhật Bản sau khi cuộc tập trận Resolute Dragon kết thúc. Địa điểm triển khai tiếp theo hiện chưa được tiết lộ.
Đáp lại, phía Trung Quốc đã phản ứng gay gắt. Ngày 16/9, các quan chức Trung Quốc chỉ trích động thái của Mỹ và Nhật là hành động “kích động” căng thẳng trong khu vực. Trước đó vài ngày, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cũng báo cáo về việc tàu sân bay Phúc Kiến của Trung Quốc đã xuất hiện ở Biển Hoa Đông, gần quần đảo Điếu Ngư/Senkaku đang tranh chấp giữa Nhật Bản, Trung Quốc và Đài Loan.
Việc Mỹ triển khai Typhoon trùng thời điểm với cuộc duyệt binh quy mô lớn của Trung Quốc ngày 3/9 càng làm dấy lên lo ngại về một cuộc đối đầu quân sự trong khu vực. Lễ duyệt binh này kỷ niệm 80 năm chiến thắng trong Thế chiến II, với hàng nghìn binh sĩ và khí tài quân sự diễu hành qua Quảng trường Thiên An Môn, trong bối cảnh Trung Quốc đang đối mặt với áp lực kinh tế và địa chính trị ngày càng tăng.
Tuy nhiên, giới quan sát lưu ý rằng Trung Quốc gần như loại bỏ vai trò của Quốc dân đảng do Tưởng Giới Thạch lãnh đạo trong cuộc kháng chiến chống Nhật. Dù chính phủ Quốc dân đảng đóng vai trò chính trong nỗ lực kháng chiến, nhưng sau khi thất bại trong cuộc nội chiến, họ rút về Đài Loan năm 1949. Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) thường tự cho mình là lực lượng chủ lực chống Nhật, dù vai trò thực tế hạn chế hơn.
Đáng chú ý, Hoa Kỳ — nước đóng vai trò quyết định trong việc khiến Nhật Bản đầu hàng năm 1945 — cũng không được nhắc đến trong các lễ kỷ niệm của ĐCSTQ. Việc cố tình loại bỏ này đã gây bức xúc từ phía Mỹ, đặc biệt là từ Tổng thống Donald Trump.
Ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social: “Nhiều người Mỹ đã hy sinh mạng sống để Trung Quốc theo đuổi chiến thắng và vinh quang. Mong lòng dũng cảm và sự hy sinh của họ được tôn vinh và ghi nhớ như họ xứng đáng!”
Phát biểu này phản ánh sự thất vọng của Washington đối với cách Bắc Kinh tiếp cận lịch sử chiến tranh, cũng như sự hoài nghi sâu sắc của ông Trump đối với các động cơ của ĐCSTQ.
Tình hình căng thẳng hiện tại phản ánh chiến lược rõ ràng của cả hai bên. Trong khi Trung Quốc tìm cách khơi dậy tinh thần dân tộc thông qua các sự kiện lịch sử, Hoa Kỳ đang củng cố vị trí quân sự trong khu vực thông qua các liên minh với Nhật Bản, Philippines và Úc. Hệ thống Typhoon là một phần của chiến lược tái bố trí hỏa lực tầm trung, mang tính răn đe trong kịch bản khủng hoảng tiềm tàng với Trung Quốc tại Đài Loan hay Biển Đông.
Sự đối đầu quân sự Mỹ – Trung trong khu vực có thể chưa bùng phát thành xung đột vũ trang, nhưng cả hai bên đều đang đưa ra tín hiệu rõ ràng: họ sẵn sàng dùng sức mạnh để bảo vệ lợi ích chiến lược, kể cả khi điều đó làm leo thang căng thẳng trong một khu vực vốn đã đầy bất ổn.
Xem thêm
