Nga đã đưa ra những nhượng bộ đáng kể hướng tới thỏa thuận hòa bình – Phó TT. Vance

Bảo Minh
•
Thứ Hai, 25/08/2025

Phát biểu trên chương trình “Meet the Press with Kristen Welker” của NBC, Phó Tổng thống JD Vance cho biết Nga đã có những “nhượng bộ đáng kể” trong việc hướng tới một thỏa thuận đàm phán về cuộc chiến với Ukraine mà ông tin tưởng rằng đã có tiến triển.

“Người Nga đã đưa ra những nhượng bộ đáng kể”

Người dẫn chương trình Kristen Welker chất vấn rằng chính người Nga đã bác bỏ đề xuất ngừng bắn, hiện chưa có cuộc gặp nào được lên lịch giữa Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Ukraine Zelensky, và tuần này Nga đã tấn công một nhà máy của Mỹ ở Ukraine, dù không có người thiệt mạng, nhưng liệu Phó Tổng thống Vance có nghĩ rằng ông Putin thực sự nghiêm túc về hòa bình không, và rằng liệu người Nga có đang “câu giờ” Tổng thống Trump hay không, Phó Tổng thống Mỹ cho biết:

“Tôi nghĩ người Nga đã đưa ra những nhượng bộ đáng kể với Tổng thống Trump. Lần đầu tiên trong 3 năm rưỡi của cuộc xung đột, họ thực sự sẵn sàng linh hoạt trong một số yêu cầu cốt lõi. Họ đã nói về những điều cần thiết để chấm dứt chiến tranh. Tất nhiên, họ chưa hoàn toàn sẵn sàng, nếu không thì chiến tranh đã kết thúc, nhưng chúng tôi đang tham gia tiến trình ngoại giao này một cách thiện chí. Chúng tôi đang cố gắng đàm phán hết sức có thể với cả Nga và Ukraine để tìm điểm chung nhằm chấm dứt giết chóc. Tổng thống đang tiến hành một nền ngoại giao quyết liệt, mạnh mẽ, vì chiến tranh này không có lợi cho ai—không có lợi cho châu Âu, Hoa Kỳ, cũng không có lợi cho Nga hay Ukraine. Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy giải pháp ngoại giao.”

“Và một điểm cuối cùng về vấn đề này, Kristen: nếu nhìn lại lịch sử, bất cứ khi nào có một cuộc chiến phức tạp với nhiều chết chóc và tàn phá, tiến trình thường diễn ra theo từng đợt, có lúc lên, lúc xuống. Trong đàm phán cũng vậy. Đôi khi chúng tôi cảm thấy đã đạt được tiến triển lớn với người Nga, đôi khi như Tổng thống đã nói, ông ấy rất thất vọng với họ. Nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục làm những gì cần thiết để kết thúc cuộc chiến. Tôi không nghĩ nó sẽ xảy ra trong một sớm một chiều. Tôi nghĩ chúng tôi sẽ tiếp tục đạt tiến bộ, nhưng rốt cuộc việc ngừng giết chóc sẽ phụ thuộc vào việc liệu Nga và Ukraine có tìm được điểm chung hay không.”

“Tôi không nói họ nhượng bộ tất cả, nhưng họ đã nhượng bộ việc công nhận rằng Ukraine sẽ có toàn vẹn lãnh thổ sau chiến tranh. Họ đã thừa nhận rằng họ sẽ không thể dựng lên một chính quyền bù nhìn ở Kiev—đây từng là yêu cầu lớn lúc ban đầu. Và quan trọng, họ đã thừa nhận rằng sẽ có một số hình thức bảo đảm an ninh cho toàn vẹn lãnh thổ Ukraine. Một lần nữa, họ chưa nhượng bộ tất cả, và đáng ra họ không nên gây ra chiến tranh ngay từ đầu. Nhưng chúng tôi đang tiến triển, Kristen. Điều tôi khâm phục ở Tổng thống lúc này là ông ấy không chăm chăm nhìn lại 3 năm rưỡi trước đây, mà tập trung vào hiện tại: các bên bất đồng ở đâu, đồng thuận ở đâu, và làm sao xây nền tảng để từ đó tiến tới chấm dứt giết chóc.”

Nói về vụ Nga tấn công nhà máy Mỹ tại Ukraine, Ngoại trưởng Nga Lavrov cho biết “thực sự ngây thơ” khi nghĩ rằng một nhà máy như vậy không liên quan đến nỗ lực quân sự của Ukraine. Phó Tổng thống Mỹ Vance khi được hỏi về cảm nghĩ của ông về việc này đã nói:

“Người Nga đã làm nhiều điều chúng tôi không thích. Nhiều dân thường đã chết. Chúng tôi đã lên án ngay từ đầu. Và thẳng thắn mà nói, Tổng thống Trump đã làm nhiều hơn để gây áp lực, áp đặt đòn bẩy kinh tế lên Nga—chắc chắn nhiều hơn Biden trong 3 năm rưỡi, khi ông ấy chỉ nói mà chẳng làm gì để ngăn chặn giết chóc. Nên cô hỏi tôi giận điều gì ư? Tôi giận vì cuộc chiến vẫn tiếp diễn. Tôi giận vì một nhiệm kỳ của Joe Biden trong 3 năm đã không làm gì để chấm dứt chiến tranh. Điều khiến tôi phấn khởi lúc này là chúng ta có một Tổng thống đang tiến hành ngoại giao mạnh mẽ để chấm dứt giết chóc. Đó mới là điều nên có. Tôi nghĩ người dân Mỹ nên tự hào. Dù kết quả ra sao—chiến tranh kết thúc sau 3 tháng, 6 tháng, hoặc hy vọng không lâu hơn—chúng ta vẫn nên tự hào vì có một Tổng thống đang cố gắng chấm dứt giết chóc. Nhân tiện, ông ấy đã chấm dứt 6 cuộc chiến trên thế giới. Đây sẽ là cuộc chiến thứ 7. Nó phức tạp nhất, nhưng chúng tôi vẫn đang nỗ lực.”

Ngoại trưởng Rubio tuần trước cho biết ông không nghĩ lệnh trừng phạt mới sẽ buộc phía Nga ngừng bắn. Cô Kristen Welker hỏi liệu các biện pháp trừng phạt đã bị loại bỏ khỏi bàn đàm phán hay chưa. Phó Tổng thống Mỹ đáp:

“Trừng phạt chưa bị loại bỏ, nhưng chúng tôi sẽ quyết định theo từng trường hợp. Chúng tôi xem biện pháp nào thực sự tạo ra loại đòn bẩy cần thiết để buộc Nga ngồi vào bàn. Ông ấy [Rubio] nói trừng phạt sẽ không dẫn đến ngừng bắn, tôi nghĩ điều đó hiển nhiên đúng. Nếu nhìn cách người Nga hành xử, họ không muốn ngừng bắn. Họ không muốn vì nhiều lý do phức tạp. Tất nhiên chúng tôi đã thúc đẩy ngừng bắn, nhưng chúng tôi không kiểm soát được Nga. Nếu có, thì chiến tranh đã kết thúc 7 tháng trước. Điều chúng tôi tin là Tổng thống Mỹ vẫn còn nhiều lá bài để gây áp lực, cố gắng kết thúc xung đột, và đó là điều chúng tôi sẽ làm.”

“… Tổng thống đã áp dụng đòn bẩy kinh tế mạnh mẽ, ví dụ như thuế quan thứ cấp với Ấn Độ để khiến Nga khó giàu lên từ kinh tế dầu mỏ. Ông ấy đã nói rõ rằng Nga có thể được tái hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu nếu họ dừng giết chóc, còn nếu không, họ sẽ tiếp tục bị cô lập. Tổng thống đã áp dụng nhiều áp lực kinh tế hơn lên Nga để chấm dứt chiến tranh so với Biden trong 3 năm. Nên nói rằng chúng tôi không làm gì là sai. Chúng tôi đang hành động ngay bây giờ, và đây là cách ngoại giao vận hành: bạn làm một việc, bạn nói chuyện với các bên, thử xem có sự đồng thuận nào không. Một lần nữa, chúng tôi tin rằng đã có những nhượng bộ quan trọng từ cả hai phía trong vài tuần qua. Hoặc chúng tôi sẽ thành công, hoặc sẽ gặp bức tường. Nếu thế, chúng tôi sẽ tiếp tục đàm phán, tiếp tục gây sức ép. Đây chính là ngoại giao mạnh mẽ để chấm dứt chiến tranh.”

Giải thích về lý do vì sao không áp thuế thứ cấp lên Trung Quốc trong việc mua dầu của Nga, ông Vance nói:

“Thực ra chúng tôi đã áp thuế 54% với Trung Quốc rồi, nên đã có những trừng phạt khá nặng. Chúng tôi cũng đã có nhiều cuộc thảo luận ở tất cả các cấp chính phủ để khuyến khích Trung Quốc đóng vai trò tích cực hơn trong việc kết thúc chiến tranh. Một lần nữa, câu hỏi đó dường như hiểu sai tình hình. Chúng tôi đang áp dụng áp lực kinh tế mạnh mẽ để chấm dứt chiến tranh. Có thể sẽ áp thêm áp lực. Có thể nếu thấy tiến triển, chúng tôi sẽ nới lỏng. Đó là sự nhượng bộ qua lại trong đàm phán, và chúng tôi tin rằng cách này đang phát huy hiệu quả. Chưa đạt kết quả cuối cùng, nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục tiến trình này.”

Về trao đổi lãnh thổ: “Cuối cùng, người Ukraine phải đưa ra quyết định”

Cô Kristen Welker: “Tôi biết ông nói về bảo đảm an ninh, nhưng nếu Nga vẫn giữ các vùng lãnh thổ đã chiếm được, điều đó có làm suy yếu những bảo đảm ấy không?”

Phó Tổng thống Vance: “Chà, tất nhiên rồi, Kristen, đó là lý do mà rốt cuộc Ukraine phải đồng ý với bất cứ thỏa thuận nào. Chúng tôi có thể hỗ trợ, nhưng về cơ bản, Ukraine phải đồng ý với thỏa thuận họ có thể sống chung. Và ông Zelensky đã cho thấy một sự linh hoạt đáng chú ý trong nhiều tuần qua, trong việc cố gắng tìm cách kết thúc chiến tranh. Tôi sẽ không đi sâu vào chi tiết đàm phán, nhưng chúng tôi nghĩ có sự đồng thuận lớn hơn giữa Nga và Ukraine so với một tháng trước. Liệu có đủ để kết thúc giết chóc không, thì chúng ta phải chờ xem.”

Cô Kristen Welker: “Nhưng khi ông nói “nhượng bộ”, ông đang để ngỏ khả năng rằng có thể Ukraine sẽ phải từ bỏ một số lãnh thổ, đúng không?”

Phó Tổng thống Vance: “Tôi không nói rằng họ sẽ phải làm vậy. Điều tôi nói là họ sẽ có quyền quyết định trong vấn đề đó. Chúng tôi không ép họ, và tôi nghĩ sẽ là sai nếu Mỹ đứng ra nói với Ukraine: “Các bạn phải từ bỏ lãnh thổ để đổi lấy hòa bình.” Không, đây phải là quyết định của họ. Và hãy thành thật: họ đã mất rất nhiều người trong cuộc chiến này, và họ muốn kết thúc. Tôi nghĩ người Ukraine nhận ra rằng họ cần phải đưa ra những quyết định rất khó khăn, nhưng cuối cùng thì đó là quyết định của riêng họ.”

Cô Kristen Welker: “Vậy là chính quyền Trump sẽ ủng hộ một thỏa thuận mà trong đó Ukraine phải từ bỏ lãnh thổ?”

Phó Tổng thống Vance: “Một lần nữa, Kristen, đó sẽ là quyết định của Ukraine. Điều chúng tôi ủng hộ là chấm dứt giết chóc. Chúng tôi ủng hộ việc người Ukraine có thể sống trong hòa bình, trong một quốc gia an toàn và có chủ quyền. Nếu họ có thể đạt được điều đó trong khi vẫn giữ được toàn bộ lãnh thổ, thì thật tuyệt vời. Nếu không, thì đó sẽ là quyết định của riêng họ.”

Cô Kristen Welker: “Có phải ông đang nói rằng Ukraine sẽ không thể quay lại đường biên giới năm 2014?”

Phó Tổng thống Vance: “Tôi không nói điều đó. Tôi chỉ nói rằng không ai trong chúng ta biết tương lai sẽ ra sao. Tôi muốn lạc quan, nhưng tôi cũng thực tế: cuộc chiến này đã diễn ra 3 năm rưỡi, đã có hàng trăm ngàn người chết. Không ai nên hứa hẹn rằng ngày mai mọi thứ sẽ được giải quyết. Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực. Nhưng cuối cùng, người Ukraine phải đưa ra quyết định.”

“Một số nước châu Âu muốn kéo dài cuộc chiến với hy vọng có thể làm suy yếu Nga nhiều hơn nữa”

Nói về quan điểm của các đồng minh châu Âu trong NATO, ông Vance cho biết:

“Tôi nghĩ rằng có nhiều sự khác biệt trong quan điểm. Một số nước châu Âu muốn kéo dài cuộc chiến với hy vọng có thể làm suy yếu Nga nhiều hơn nữa. Nhưng tôi nghĩ nhiều nước khác – đặc biệt là những nước gần tuyến đầu – thì thực tế hơn. Họ hiểu rằng cuộc chiến này có thể lan rộng, và rằng một thỏa thuận hòa bình có thể là cách duy nhất để bảo vệ an ninh lâu dài của họ. Chúng tôi đang làm việc rất chặt chẽ với họ.”

“Tôi nghĩ NATO vẫn thống nhất về nguyên tắc: tất cả chúng tôi đều muốn Ukraine có một tương lai an toàn, tự do và có chủ quyền. Nhưng cách đạt được điều đó – có thể sẽ có những khác biệt về chiến thuật. Và điều đó là bình thường trong một liên minh lớn. Vấn đề là: cuối cùng, tất cả chúng tôi đều muốn hòa bình.”

“Người dân Mỹ không muốn tiếp tục chi hàng trăm tỷ đô la cho một cuộc chiến mà không có hồi kết”

Phó Tổng thống Mỹ cũng làm rõ về phạm vi Mỹ đảm bảo an ninh cho Ukraine:

“Điều chúng tôi cam kết, Kristen, là sẽ không để người Ukraine bị bỏ rơi. Nhưng đồng thời, chúng tôi cũng phải thực tế về những gì Quốc hội sẵn sàng làm. Người dân Mỹ không muốn tiếp tục chi hàng trăm tỷ đô la cho một cuộc chiến mà không có hồi kết. Vì vậy, điều chúng tôi đang làm là xây dựng một chiến lược bền vững hơn – dựa trên ngoại giao, dựa trên việc chấm dứt chiến tranh, thay vì chỉ dựa vào viện trợ quân sự vô tận.”

“Tôi đang nói rằng chúng tôi cần thay đổi cách tiếp cận. Đúng, có thể sẽ ít hơn về viện trợ quân sự trực tiếp, và nhiều hơn về hỗ trợ an ninh lâu dài, về tái thiết, về giúp Ukraine đứng vững sau chiến tranh. Đó là một cách tiếp cận toàn diện hơn.”

Mỹ sẽ bảo vệ Đài Loan

Nhiều người nhìn vào cuộc chiến Nga-Ukraine, cách tiếp cận của Mỹ, để suy luận về việc khi Trung Quốc đánh chiếm Đài Loan. Về vấn đề này, ông Vance nói rõ:

“Chúng tôi hoàn toàn hiểu rằng Bắc Kinh đang theo dõi sát sao. Và tôi muốn rất rõ ràng: không có sự nhầm lẫn nào về cam kết của Mỹ với Đài Loan. Chúng tôi sẽ bảo vệ Đài Loan. Chúng tôi sẽ bảo đảm rằng bất kỳ cuộc xâm lược nào từ Trung Quốc đều sẽ thất bại. Điều đó hoàn toàn tách biệt với những gì đang diễn ra ở Ukraine.”

“… bởi vì thông điệp mà chúng tôi đang gửi đến Trung Quốc là: nếu họ xâm lược, họ sẽ phải trả giá rất đắt. Nga đã phải trả một cái giá khủng khiếp cho cuộc chiến này – về kinh tế, về quân sự, về ngoại giao. Và Trung Quốc đang thấy tất cả điều đó. Thông điệp ở đây không phải là “xâm lược có thể thành công”, mà là “xâm lược dẫn đến những hậu quả khủng khiếp.”