Reuters: Việt Nam tìm cách đa dạng hóa nguồn cung vũ khí, giảm phụ thuộc vào Nga
Theo hãng tin Reuters, Việt Nam dường như đang hướng đến một sự thay đổi lớn về quốc phòng khi tìm cách giảm sự phụ thuộc vào vũ khí của Nga và tìm cách đẩy mạnh xuất khẩu vũ khí sản xuất trong nước cho những bên có nhu cầu ở Châu Phi, Châu Á, hay thậm chí có thể là cả Moscow.
Theo Reuters, Việt Nam là một trong 20 quốc gia mua vũ khí lớn nhất thế giới trong bối cảnh nước láng giềng Trung Quốc thường xuyên gây ra căng thẳng lãnh thổ. Ngân sách nhập khẩu vũ khí hàng năm ước tính khoảng 1 tỷ USD và sẽ còn tăng lên, theo GlobalData, nhà cung cấp tình báo về dịch vụ mua sắm quân sự.
Hầu hết số tiền đó đã được chuyển đến Nga, quốc gia trong nhiều thập kỷ là nhà cung cấp vũ khí và hệ thống phòng thủ chính của Việt Nam. Điều đó khiến Việt Nam trở thành một trong những khách hàng mua vũ khí hàng đầu của Nga, theo dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), cơ quan theo dõi chi tiêu quân sự toàn cầu.
Nhưng dường như điều này đang thay đổi khi Việt Nam cố gắng trở nên tự chủ hơn, có được các thiết bị tiên tiến mà Nga không thể cung cấp và đối mặt với áp lực của phương Tây trong việc giảm mua vũ khí từ Moscow trong bối cảnh nước này xâm lược Ukraine, các nhà phân tích cho biết.
Thay vào đó, Việt Nam đang chuyển sang các nhà cung cấp từ châu Âu, Đông Á, Ấn Độ, Israel và Hoa Kỳ, các nhà ngoại giao, quan chức và nhà phân tích cho biết. Họ cũng cho biết Việt Nam đã đang thúc đẩy ngành công nghiệp quân sự trong nước với sự hỗ trợ của Israel và các đối tác khác, đồng thời hy vọng xuất khẩu vũ khí.
Ông Nguyễn Thế Phương, nguyên là nhà nghiên cứu quốc phòng tại Đại học Quốc gia Việt Nam và hiện tại nghiên cứu tại Đại học New South Wales, Australia, cho biết thậm chí đã có những cuộc thảo luận nội bộ vào tháng 10 về việc liệu nước này có nên bán vũ khí cho Nga hay không, mặc dù chưa có quyết định nào liên quan được cho là sắp xảy ra.
Ông Phương cho biết, ngành công nghiệp quốc phòng của Việt Nam sản xuất các phương tiện vũ trang và vũ khí hạng nhẹ, chẳng hạn như tên lửa chống tăng, súng phóng lựu và súng máy.
Ông nói thêm rằng Việt Nam đã bắt đầu phát triển nhiều hệ thống công nghệ cao hơn, bao gồm máy bay không người lái, radar và tên lửa chống hạm, thường là hợp tác với các công ty nước ngoài.
Đại sứ quán Nga tại Hà Nội và các bộ quốc phòng và ngoại giao của Việt Nam không bình luận về việc này, theo Reuters.
Bắt đầu từ thứ Năm (8/12), Việt Nam sẽ tổ chức hội chợ thương mại vũ khí quốc tế quy mô lớn đầu tiên, với hơn 170 công ty từ 30 quốc gia đã đăng ký, Bộ Quốc phòng cho biết.
Các bên tham gia bao gồm các công ty phương Tây như nhà thầu quốc phòng Lockheed Martin của Mỹ và Nexter của Pháp, và các nhóm quốc phòng từ Israel, Ấn Độ, Nhật Bản và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.
Sự kiện kéo dài ba ngày tại Hà Nội sẽ giúp Việt Nam “đa dạng hóa các kênh mua sắm và nguồn công nghệ để sản xuất thiết bị quân sự cho quân đội của đất nước và xuất khẩu”, Bộ này cho biết trong một tuyên bố vào tháng 11.
Tuần trước, Bộ Quốc phòng Việt Nam cho biết công ty quân sự Z111 thuộc sở hữu nhà nước của Việt Nam sẽ trưng bày súng ngắn, súng máy, súng trường tấn công và súng bắn tỉa tại hội chợ vũ khí với mục đích xuất khẩu.
Hàng chục công ty quốc phòng Việt Nam, bao gồm cả Viettel do quân đội kiểm soát, cũng sẽ trưng bày sản phẩm của họ. Chính phủ và các công ty quân sự không công bố dữ liệu về doanh số bán hàng.
Siemon Wezeman, nhà nghiên cứu cấp cao tại SIPRI, cho biết khả năng sản xuất được biết đến của Việt Nam là rất hạn chế, mặc dù nước này đã tăng cường khả năng lắp ráp radar, tên lửa và tàu do đối tác nước ngoài thiết kế.
Hà Hoàng Hợp, một chuyên gia mua sắm quân sự và là thành viên thỉnh giảng tại Viện ISEAS-Yusof Ishak có trụ sở tại Singapore, cho biết những người mua tiềm năng đối với vũ khí nhỏ rất có thể là nước láng giềng của Việt Nam là Lào và các nước châu Phi, nơi Việt Nam có thể đưa ra mức giá cạnh tranh.
Ông Phương cho biết các nước Mỹ Latinh và các quốc gia Đông Nam Á khác là những khách hàng tiềm năng khác.
Nửa tá công ty quốc phòng Nga đã đăng ký tham gia hội chợ Hà Nội, bao gồm cả Rosoboronexport, cơ quan nhà nước xuất nhập khẩu vũ khí.
Ông Hợp cho biết, Việt Nam đang đàm phán các thỏa thuận khả thi để nhập khẩu vệ tinh và các sản phẩm lưỡng dụng khác từ các đối tác khác ngoài Nga.
Điều đó sẽ đẩy nhanh xu hướng giảm nhập khẩu vũ khí của Nga, với giá trị giảm xuống chỉ còn 72 triệu USD vào năm ngoái (30% tổng lượng nhập khẩu) từ mức cao nhất năm 2014 là 1 tỷ USD, năm đó chiếm gần 90% tổng lượng nhập khẩu vũ khí, theo SIPRI .
Nhập khẩu từ Nga đã giảm hàng năm kể từ đó, ngoại trừ năm ngoái. Năm đó, đại dịch COVID-19 làm giảm nhập khẩu quân sự của Việt Nam xuống chỉ còn 32 triệu USD, trong đó trị giá 9 triệu USD là vũ khí của Nga.
Dữ liệu của SIPRI cho thấy, trong những năm gần đây, Việt Nam đã mua thiết bị quân sự từ các nhà cung cấp mới, bao gồm Hoa Kỳ, Israel, Hà Lan và Hàn Quốc.
Với cuộc chiến ở Ukraine, dường như Việt Nam đang cố gắng đa dạng hóa nguồn cung.
Các nhà phân tích cho biết Ấn Độ, Israel và các nước Đông Âu có thể trở thành các nhà cung cấp thay thế vì họ có thể cung cấp vũ khí tương thích với các hệ thống của Nga, hiện vẫn chiếm 80% kho vũ khí của Việt Nam.
Carl Thayer, một chuyên gia về ngoại giao Việt Nam tại Học viện Lực lượng Quốc phòng Úc ở Canberra, cho biết đối với các hệ thống tiên tiến hơn, các nhà sản xuất ở Tây hoặc Đông Á cũng có thể là những nhà cung cấp tiềm năng.
Xem thêm
Từ khóa Dòng sự kiện Việt Nam giảm phụ thuộc vào vũ khí Nga xuất khẩu vũ khí Việt Nam nhập khẩu vũ khí Việt Nam
