Cựu Tổng thống Donald Trump, người cũng phải đối mặt với những lời chỉ trích về chính sách nhập cư của mình, đã vận động tranh cử với lời hứa sẽ trục xuất hàng triệu người nhập cư bất hợp pháp. Trong khi đó, người Mỹ nhìn chung không tán thành cách Tổng thống Joe Biden xử lý làn sóng nhập cư bất hợp pháp.

bien gioi My Mexico
Ngày 22/12/2023, các nhân viên CBP cung cấp thực phẩm cho những người di cư vượt biên đang chờ xử lý tại trung tâm quá cảnh Biên phòng Mỹ. (Ảnh: Chandan Khanna/AFP/Getty)

Nhập cư là một vấn đề gây chia rẽ trong nền chính trị Mỹ, và gần như chắc chắn sẽ đóng vai trò trung tâm trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 năm nay.

Kể từ khi ông Biden nhậm chức vào năm 2021, số lượng người vượt biên trái phép bị lực lượng biên phòng bắt giữ đã đạt trung bình 2 triệu người mỗi năm, mức cao nhất trong 100 năm của cơ quan này.

7 khía cạnh sau đây sẽ so sánh những thay đổi trong hệ thống nhập cư và biên giới phía Nam dưới thời chính quyền Biden và Trump:

Nhập cư phi pháp tại biên giới Mỹ-Mexico

Trong những ngày đầu tiên nhậm chức của Tổng thống Joe Biden, chính quyền của ông đã tuyên bố hủy bỏ nhiều hạn chế từ thời Trump, bao gồm Đạo luật số 42, nhằm trục xuất trẻ vị thành niên không có cha mẹ hoặc người giám hộ.

Kết quả là số vụ vượt biên trái phép tăng mạnh. Hình ảnh thanh thiếu niên và trẻ em chen chúc nhau trong các cơ sở giam giữ đã gây ra tình trạng khẩn cấp biên giới đầu tiên của chính phủ. Số gia đình và người lớn độc thân đến Mỹ cũng đạt mức cao kỷ lục.

Nguồn người nhập cư qua biên giới Mỹ-Mexico cũng rộng hơn bao giờ hết. Những người di cư từ Venezuela, Colombia, Peru, Senegal và Mauritania, cũng như các quốc gia khác ở Châu Phi, Châu Âu và Châu Á, đang vượt biên giới từ Mexico với số lượng mà chính quyền chưa từng thấy trước đây.

Kể từ khi ông Trump nhậm chức vào năm 2019, khoảng 80% người nhập cư bị giam giữ ở Mỹ đến từ Mexico, Guatemala và Honduras. Năm 2023, ba quốc gia này chỉ chiếm chưa đến một nửa tổng số người nhập cư tại cửa khẩu biên giới.

Thách thức trong việc xử lý, giam giữ và có khả năng trục xuất người nhập cư từ nhiều quốc gia như vậy đã gây áp lực lên chính quyền Biden. Ngay sau đó, Tổng thống Biden cảnh báo rằng ông vẫn sẽ thực thi luật nhập cư và giữ nguyên Đạo luật số 42.

Trục xuất

Tháng 3/2020, khi bắt đầu đại dịch viêm phổi Vũ Hán (COVID-19), Tổng thống Trump đã nhanh chóng thực hiện Đạo luật 42, trục xuất những người vượt biên và giữ con số này tương đối thấp.

Kể từ khi đạo luật kết thúc, đến nay chính quyền Biden đã trục xuất khoảng 500.000 người về Mexico và các quốc gia khác, vượt tổng số một năm dưới thời Trump. Một phần vì số người vượt biên trái phép đã tăng lên rất nhiều. Kể từ năm 2021, chính quyền Biden đã thả hơn 2,3 triệu người vượt biên vào Hoa Kỳ.

Thực thi di trú tại Hoa Kỳ

Luật Thực thi biên giới là một trong nhiều chính sách khác nhau giữa chính quyền Trump và Biden.

Vào ngày đầu tiên nhậm chức, ông Biden đã ra lệnh đình chỉ hầu hết các vụ bắt giữ và trục xuất trong nước của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE).

Ông Trump hứa sẽ trục xuất “hàng triệu” người nhập cư bất hợp pháp trong nhiệm kỳ của mình, và trao cho các quan chức thực thi pháp luật nhiều quyền lực để truy lùng bất kỳ ai không có tư cách pháp nhân ở Hoa Kỳ.

Kể từ khi ông Biden nhậm chức, số người nhập cư bị ICE trục xuất mỗi năm đã giảm xuống còn khoảng 35.000 người. Các quan chức chính quyền Biden nói rằng họ cần phải làm nhiều hơn nữa với những tội phạm gây ra mối đe dọa cho an toàn công cộng, thay vì giam giữ những người lao động nhập cư tuân thủ luật pháp.

Tạm tha

Trong luật nhập cư của Hoa Kỳ, tạm tha là một quyền hành pháp cho phép chính phủ tạm thời miễn trừ những người nhập cư không đáp ứng các điều kiện để được cấp thị thực.

Ông Biden đã dựa nhiều vào quyền tạm tha làm nền tảng cho một chiến lược rộng lớn hơn, nhằm mở rộng cơ hội cho người nhập cư đến Hoa Kỳ một cách hợp pháp, đồng thời tăng cường các hình phạt đối với những người vượt biên trái phép.

Chính quyền Trump đôi khi sử dụng lệnh tạm tha để giảm bớt tình trạng quá tải nghiêm trọng trong nhà tù, và giúp Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới (CBP) xử lý người nhập cư nhanh hơn.

Tổng thống Biden sử dụng lệnh tạm tha rộng rãi nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Đảng Cộng hòa đã chỉ trích chính quyền Biden đã vượt quá thẩm quyền của mình, và nói rằng việc tạm tha nên được sử dụng một cách thận trọng tùy theo từng trường hợp cụ thể.

Người tị nạn

Ông Trump đã cắt giảm số lượng người tị nạn được nhận vào Hoa Kỳ và đặt giới hạn người tị nạn ở mức 15.000 người vào năm 2021, mức thấp nhất kể từ khi Đạo luật Tị nạn được ban hành vào năm 1980.

Sau khi nhậm chức, ông Biden hứa hẹn sẽ xây dựng lại chương trình. Mặc dù ông Biden đã tiếp nhận nhiều người tị nạn hơn ông Trump, nhưng chính quyền của ông vẫn chưa đạt mức giới hạn 125.000 người tị nạn hàng năm.

Công dân nhập tịch

Sau khi nhậm chức vào năm 2021, ông Biden đã từ bỏ bài kiểm tra nhập tịch mới khó hơn được triển khai vào năm trước, khôi phục bài kiểm tra cũ, và khuyến khích nhiều người nhập cư nộp đơn xin quốc tịch Hoa Kỳ.

Ước tính có khoảng 9 triệu thường trú nhân hợp pháp đủ điều kiện trở thành công dân Hoa Kỳ. Điều này cho phép họ được nộp đơn xin việc liên bang và bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ.

Tòa án nhập cư

Khi ông Biden nhậm chức, hệ thống tòa án nhập cư Hoa Kỳ đang phải đối mặt với một lượng lớn các hồ sơ tồn đọng. Số vụ việc tồn đọng lên tới gần 2,5 triệu vụ.

Nhiều người di cư xin tị nạn, một hình thức bảo vệ nhân đạo cho những người chạy trốn sự đàn áp. Một số người di cư gần đây đã vượt biên và yêu cầu được bảo vệ đã được lên lịch ra tòa trong 5 năm kể từ bây giờ.