Trước cuộc gặp Tập-Biden, nghị sĩ Mỹ yêu cầu trả tự do người Mỹ bị TQ giam giữ
- Trình Phàm
- •
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ bay tới San Francisco vào giữa tháng 11 để tham dự hội nghị thượng đỉnh Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), trong đó ông sẽ có cuộc trò chuyện trực tiếp với Tổng thống Mỹ Biden. Mặc dù giới quan sát cho rằng mối quan hệ đóng băng giữa hai nước đang có dấu hiệu ấm lên, các thành viên Quốc hội cũng hy vọng nhân cơ hội này để yêu cầu ân xá cho các công dân Mỹ đang bị giam giữ ở Trung Quốc, nhưng chính quyền Trung Quốc vẫn không hề lay chuyển.
Theo Wall Street Journal, Bắc Kinh đôi khi có những cử chỉ thiện chí trong các cuộc gặp giữa nguyên thủ quốc gia hai nước, bao gồm cả việc ân xá cho những người bị giam giữ. Ngày 7/11, Nghị sĩ đảng Cộng hòa Texas Michael McCaul, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, đã ra tuyên bố kêu gọi Tổng thống Biden đưa vấn đề ưu tiên trả tự do cho các công dân Mỹ bị Trung Quốc giam giữ trái phép, vào trong chương trình hội đàm với ông Tập Cận Bình.
Ông nói: “Chính quyền Biden phải ngừng đưa ra bất kỳ nhượng bộ nào đối với những lời hứa hão huyền (của Đảng Cộng sản Trung Quốc) và phải truy cứu trách nhiệm của ĐCSTQ về những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng của mình.”
Trung Quốc hiện đang “giam giữ sai trái” ít nhất 3 người Mỹ . Họ là doanh nhân Mark Swidan (48 tuổi, ở Texas), mục sư David Lin (67 tuổi ở California) và doanh nhân Kai Li (60 tuổi, ở Long Island). Người nhà của họ cho biết, họ đều đang phải chịu án tù dài hạn và có vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Theo báo cáo trước đây của CBS và Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), ông Mark Swidan đã bị giam giữ ở tỉnh Quảng Đông vào năm 2012 khi đang mua các nguyên vật liệu như sàn nhà. Vào thời điểm đó, ông đang nói chuyện điện thoại với mẹ mình, nói về thỏa thuận họ đã đạt được để mua một căn nhà ở Texas. Đột nhiên, cảnh sát lao tới và ngắt cuộc gọi, nói rằng ông liên quan đến vụ án ma túy.
Hơn một tháng sau, ông Mark Swidan bị truy tố về tội tham gia vào đường dây sản xuất và phân phối ma túy. Nhưng phải đến năm 2019, tòa án mới ra phán quyết và kết án tử hình ông, hoãn thi hành án 2 năm. Theo các quy định có liên quan, đó thực sự là một bản án chung thân.
Trong nhiều năm, ông Mark Swidan vẫn kiên trì nói bản thân mình vô tội. Nhóm công tác về giam giữ tùy tiện của Hội đồng nhân quyền Liên Hợp Quốc cũng kết luận vào tháng 2/2020 rằng ông Mark Swidan đã bị Chính phủ Trung Quốc giam giữ tùy tiện và trái với luật pháp quốc tế.
Chính phủ Mỹ đã thúc giục Trung Quốc thả ông. Cả Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan và Ngoại trưởng Antony Blinken đều nêu vấn đề giam giữ không đúng ông Mark Swidan với ông Dương Khiết Trì, Chủ nhiệm Văn phòng Đối ngoại của ĐCSTQ.
Mẹ của ông Mark Swidan là bà Katherine Swidan, năm nay 73 tuổi. Bà nói rằng bà đã không nói chuyện điện thoại với con trai mình từ năm 2018, nhưng bà đã nhận được những bức thư và hình ảnh cho thấy hoàn cảnh tồi tệ của con. Bà mô tả rằng trong thời gian ở trại giam tỉnh Quảng Đông, ông Mark Swidan bị mất nhiều răng, có một vết sẹo trên mặt và bị gãy cả hai tay.
Mục sư David Lin bị kết án tù chung thân vì tội danh “lừa đảo“. Năm 2006, khi đang đi du lịch ở Bắc Kinh, ông bất ngờ bị cảnh sát Trung Quốc bắt giữ và ngăn cản rời khỏi Trung Quốc. Năm 2009, các công tố viên buộc tội ông tội “gian lận hợp đồng” và ban đầu kết án tù chung thân. Nhưng lý do thực sự là ông đã truyền giáo ở Trung Quốc và tài trợ cho các nhà thờ mà chưa được chính quyền chấp thuận.
Cho đến nay, bản án của ông David Lin đã được giảm nhẹ nhiều lần, gần đây nhất là vào khoảng thời gian hội nghị thượng đỉnh giữa ông Tập Cận Bình và ông Biden vào năm 2022. Ông sẽ được ra tù vào tháng 12/2029, khi ông 75 tuổi. Con gái ông than thở rằng nhờ ơn Chúa mà bố mình mới có thể sống sót đến bây giờ.
Ông Li Kai người Mỹ gốc Hoa sở hữu hai trạm xăng ở Long Island, New York và cũng điều hành một công ty bán phụ tùng máy bay cho Trung Quốc. Trước khi bị bắt, ông đến Trung Quốc hai hoặc ba lần một năm. Vào mùa thu năm 2016, ông bị bắt tại sân bay Thượng Hải. Ông bị chính quyền Trung Quốc cáo buộc cung cấp thông tin “bí mật nhà nước” cho FBI. Tòa án địa phương đã kết án ông 10 năm tù vào tháng 8 năm ngoái sau một phiên tòa bí mật. Người bào chữa cho ông Li Kai lập luận rằng những cái gọi là “bí mật” này có thể dễ dàng tìm thấy trên mạng và thông tin liên lạc của ông với các cơ quan Mỹ đã bị mô tả sai.
Con trai của ông Kai Li là Harrison Li, cho biết anh chắc chắn rằng bố mình không phải là gián điệp và việc kết án bố mình đã cho thấy những rủi ro mà người Mỹ phải đối mặt khi đến Trung Quốc lúc căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng xấu đi.
Một người mẹ không bao giờ bỏ cuộc, hành động pháp lý, chiến dịch nhân quyền, lời kêu gọi của công ty, nghị quyết của quốc hội và lời cầu xin từ Nhà Trắng và các cơ quan Liên Hợp Quốc, tất cả đều vô ích.
Giờ đây, các thành viên của cả hai đảng trong Quốc hội Mỹ đều hoài nghi về cuộc đối thoại cấp cao giữa Mỹ và Trung Quốc, lo ngại rằng ĐCSTQ sẽ sử dụng những cuộc đối thoại này để làm tê liệt Mỹ trong việc nới lỏng các chính sách cứng rắn chống lại họ.
Ông Kevin Cramer, thành viên Ủy ban Quân vụ Thượng viện, cho biết: “Trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc (ĐCSTQ) đã lợi dụng các thể chế mở, nền dân chủ, thị trường tự do của chúng ta… Vì vậy, tôi lo ngại rằng đây là hành động chiến lược của họ”.
Xem thêm
Từ khóa người Mỹ mối quan hệ Mỹ - Trung
