Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ tạo thành “thách thức nghiêm trọng cho tất cả mọi người,” Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tuyên bố. Ông nói sẽ nhóm họp một số lãnh đạo NATO để đối phó cho tình hình mới này khi mà “chiến tranh Nga-Ukraine có thể kết thúc” trong tình trạng bất lợi cho chính quyền Kiev.

241107PutinTrump
Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải), Hội nghị G20 tại Osaka, Nhật Bản, 2019 (ảnh lấy từ mạng xã hội)

Sau khi Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ, thì ở Châu Âu, như Politico bình luận (7/11): “Người thắng cuộc duy nhất là những kẻ phá hoại theo chủ nghĩa dân túy hữu khuynh,” mà nổi bật là Thủ tướng Viktor Orban của Hungary, và Thủ tướng Giorgia Meloni của Ý. Đó là hai nhân vật tiêu biểu ở Châu Âu có hệ tư tưởng dân túy (populist) hữu khuynh.

“Hiển nhiên bây giờ là thời điểm rất vượng đối với những ai như Meloni và Oban của thế giới này. [Người Pháp] chúng tôi không có bất kỳ quyền kiểm soát nào đối với các vấn đề quốc tế lớn hiện nay,” một đồng minh của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz giờ đang sa lầy vào khủng hoảng chính phủ, khi liên minh cầm quyền tan rã.

Trước đó và trong quá trình vận động tranh cử, ông Trump thường chỉ trích rằng Mỹ đã chi tốn quá nhiều cho chiến tranh Ukraine, và ông cũng nhiều lần tuyên bố sẽ tìm cách chấm dứt chiến tranh Ukraine một cách nhanh chóng nhất, thậm chí bằng đàm phán để kết thúc trong 24 giờ kể từ khi trở thành Tổng thống Đắc cử.

Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nói rằng ông đã thảo luận với ông Starmer, Macron, và một số lãnh đạo vùng Scandinavia, về vấn đề “việc Mỹ rút khỏi chính sách hiện đang thực thi liên quan tới Ukraine sẽ có ý nghĩa gì đối với chúng ta.”

Ông Tusk nhận định rằng việc thay đổi bối cảnh chính trị Châu Âu liên quan tới ông Trump là “thách thức nghiêm trọng cho tất cả mọi người,” như ông nói hôm Thứ Bảy, theo truyền thông đưa tin:

“Không còn nghi ngờ gì nữa, bối cảnh chính trị mới này là một thách thức nghiêm trọng cho tất cả mọi người, đặc biệt là trong tình huống chiến tranh Nga-Ukraina có thể kết thúc nhờ một thỏa thuận giữa tổng thống Nga và tân tổng thống Mỹ.

Trong những ngày tới, chúng tôi sẽ phối hợp hết sức chặt chẽ với các quốc gia có quan điểm tương tự về tình hình địa chính trị và tình hình xuyên Đại Tây Dương liên quan tới Ukraine…

Không ai muốn xung đột leo thang, nhưng đồng thời, không ai muốn Ukraine suy yếu hoặc thậm chí đầu hàng; đây sẽ là mối đe dọa cơ bản đối với Ba Lan và lợi ích của Ba Lan.”

Ông Tusk nói ông lên kế hoạch nhóm họp giữa ông ấy với Tổng thống Pháp Macron và Tổng Thư ký NATO Mark Rutte tại thủ đô Vácsava của Ba Lan, và ông sẽ gặp Thủ tướng Anh Keir Starmer tại thủ đô London của Anh.

Ông nói, ông có thể sẽ gặp các lãnh đạo Bắc Âu và Baltic tại Stockholm.

Cùng thời gian đó, theo Politico đưa tin, nhà ngoại giao hàng đầu của EU, Josep Borrell đã đặt chân tới Kiev vào hôm Thứ Bảy để tái khẳng định cam kết ủng hộ Kiev sau khi ông Trump đắc cử tổng thống Mỹ. Đây là chính khách đầu tiên của EU tới thăm chính thức Kiev sau ngày bầu cử tổng thống Mỹ.

“Chúng tôi sẽ ủng hộ Ukraine chừng nào còn có thể,” ông Borrell nói.

Theo con số thống kê của Viện Kiel, EU đã cung cấp 125 tỷ USD viện trợ quân sự và nhân đạo cho Ukraine kể từ khi chiến tranh nổ ra vào tháng 2/2022; còn Mỹ là 90 tỷ USD.

Nhật Tân