Úc có thể xóa bỏ thỏa thuận Vành đai và Con đường của bang Victoria với Trung Quốc

Thủ tướng Úc, ông Scott Morrison tuyên bố rằng thỏa thuận Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường gây tranh cãi giữa bang Victoria và Trung Quốc “không mang lại lợi ích gì” và có thể sẽ bị đình chỉ trong vài tuần tới, theo truyền thông địa phương.

Embed from Getty Images

Thủ hiến bang Victoria [tức người đứng đầu cơ quan hành pháp của bang] Dan Andrews đã ký một biên bản ghi nhớ vào năm 2018 với Trung Quốc liên quan đến chính sách “Một vành đai, một con đường” trị giá 1,5 nghìn tỷ USD. Thỏa thuận này đã bị dư luận trong nước chỉ trích nặng nề vì nó trao cho Bắc Kinh quyền kiểm soát nhiều cơ sở hạ tầng quan trọng của Victoria.

Ông Andrews cùng các thủ hiến và bộ trưởng của các bang khác sẽ phải trình bày các chi tiết cụ thể cho Thịnh vượng chung [tên chính thức của Úc là Thịnh vượng chung Úc] về tất cả các thỏa thuận được thực hiện với các cường quốc nước ngoài trước ngày 10/3, sau đó nó sẽ được Chính phủ Liên bang đánh giá.

Mới đây, Thủ tướng Úc Morrison đã gửi một thông điệp thẳng thừng tới bang Victoria về tương lai của thỏa thuận với Trung Quốc.

Ông Morrison nói với tờ Herald Sun: “Tôi không thấy lợi ích của nó.”

‘Nếu có lợi ích, chúng là gì và cái giá phải trả cho chúng là gì? Tôi không có câu trả lời cho những câu hỏi đó vào thời điểm này, nhưng việc đánh giá những thỏa thuận đó sẽ tiếp tục.”

Thủ hiến Andrews cho đến nay vẫn luôn bảo vệ thỏa thuận với Trung Quốc và hứa hẹn rằng nó sẽ mang tới nhiều việc làm hơn, tăng cường thương mại và đầu tư nhiều hơn cho người dân Victoria. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều lo ngại rằng các thỏa thuận của bang có thể trở thành “cửa sau” để các quốc gia khác gia tăng ảnh hưởng của họ ở Úc.

Ông Morrison khẳng định mong muốn thấy chính sách liên bang của Úc làm tiền đề cho mọi quan hệ và giao dịch đối ngoại, chứ không phải là các tiểu bang “tự ý vượt mặt”.

Ông Morrison nói: “Đó là một nguyên tắc rất quan trọng… Phải có sự nhất quán khi một chính phủ quốc gia này giao dịch với các chính phủ quốc gia khác.”

“Chúng tôi đã không đồng ý với nó ngay từ đầu, giờ đây vẫn không đồng ý với nó và chắc chắn rằng các quyết định về nó sẽ được đưa ra theo hạn”, Bộ trưởng Ngân khố Josh Frydenberg nói về thỏa thuận Victoria-Trung Quốc.

Tháng 12 vừa qua, Úc đã thông qua luật liêng bang cho phép Bộ trưởng Ngoại giao được xem xét và loại bỏ các giao dịch của các tiểu bang, lãnh tổ, hội đồng địa phương và trường đại học công với các quốc gia khác.

Trung Quốc đã đáp trả bằng cách cáo buộc Úc “đưa vi khuẩn” vào mối quan hệ giữa hai nước sau khi ông Morrison đưa ra luật mới.

Hôm thứ Năm tuần trước, khi được yêu cầu bình luận về kế hoạch loại bỏ thỏa thuận “Vành đai và Con đường” của Úc, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên đã ca ngợi bang Victoria và đả kích Canberra. 

“Chúng tôi hy vọng Úc sẽ nhìn nhận sự hợp tác này một cách khách quan và hợp lý, đồng thời ngừng ‘đưa vi khuẩn’ vào mối quan hệ này và làm nhiều hơn nữa để cải thiện lợi ích chung của chúng ta,” ông Triệu nói, theo tờ The Australian báo cáo.

“Sự hợp tác của Trung Quốc với bang Victoria theo thỏa thuận Vành đai và Con đường đã gia tăng lợi ích cho người dân cả hai bên,” ông Triệu nói tiếp.

Nếu thỏa thuận ‘Vành đai và Con đường’ giữa bang Victoria và Trung Quốc bị hủy bỏ, các nhà phân tích cho rằng chắc chắn nó sẽ khiến mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Bắc Kinh và Canberra thêm phần gay gắt. Quan hệ giữa hai nước đã lao dốc kể từ năm ngoái khi Úc kêu gọi mở cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc của đại dịch. Trung Quốc sau đó đã tiến hành nhiều biện pháp trả đũa như cấm nhập khẩu, áp thuế với các sản phẩm hàng hóa của Úc.

Xuân Lan 

Xem thêm: