Chính quyền Ukraine ra tối hậu thư với Giáo hội Chính thống giáo Ukraine UOC
- Nhật Tân
- •
Viktor Yelensky, người đứng đầu DESS (cơ quan quản lý nhà nước về tín ngưỡng), phát biểu trên sóng truyền hình nhà nước hôm Thứ Tư, rằng nếu trước ngày 24/8 mà Giáo hội Chính thống giáo Ukraine UOC không tuân thủ đúng luật 3894, thì chính quyền sẽ có hành động, một vụ kiện sẽ được đệ trình để chấm dứt UOC. Luật 3894 là đạo luật do Zelensky ký vào ngày 24/8 năm ngoái. Nó thường được gọi là luật cấm UOC. Theo một phân tích, thì việc xuất hiện khả năng đình chiến, đã dẫn tới lo lắng rằng một khi Zelensky không còn tiếp tục ngồi trên ghế tổng thống, thì chủ trương đàn áp UOC sẽ thay đổi.
Luật 3894 cấm các hoạt động tín ngưỡng liên quan tới quốc gia thù địch, ám chỉ Liên bang Nga. Mà tại Ukraine, thì chỉ có mỗi UOC là bị chính quyền Zelensky chụp mũ là có liên quan tới Giáo hội Chính thống giáo Nga ROC. UOC là tổ chức tôn giáo chủ đạo và lớn nhất Ukraine, có truyền thống cả nghìn năm lịch sử và có ảnh hưởng sâu rộng trong dân chúng.
- Vatican phản đối Zelensky ký luật cấm giáo hội Kitô — Chỉ 1 ngày sau khi người Do Thái Zelensky ký luật 3894, Giáo hoàng Vatican Francis đã lên tiếng phản đối. Ông nói “Người ta không thể bị định tội vì cầu nguyện,” và “Giáo hội/nhà thờ là không thể động đến!”
- Liên Hợp Quốc đã chỉ trích Ukraine “thiếu căn cứ Pháp Lý” khi cấm UOC, như trong báo cáo của Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc ngày 31/12/2024. LHQ khẳng định Ukraine “vi phạm các tiêu chuẩn quốc tế.” Xét cho cùng, thì “An ninh quốc gia không phải là cơ sở đủ để hạn chế quyền tự do tín ngưỡng theo các hiệp ước quốc tế.”
Về lý thuyết, chỉ cần UOC tuyên bố và chứng tỏ đã tách rời khỏi ROC, thì tức là UOC sẽ không vi phạm luật 3894 này.
Nhưng vấn đề ở đây là UOC đã làm điều đó từ lâu rồi. Từ năm 2022, sau khi Thượng phụ Moskva Kirill tuyên bố ủng hộ Tổng Thống Nga Vladimir Putin trong chiến tranh Ukraine, thì UOC đã lập tức tuyên bố trở thành giáo hội độc lập. Trên thực tế, UOC cùng với các giáo chúng của mình vẫn luôn đứng về phía Ukraine, và chống lại Nga.
Lưu ý rằng hoạt động đàn áp UOC đã diễn ra từ trước đó, tức là trước khi có luật này. Đạo luật được người Do Thái Zelensky ký đó bất quá chỉ là để tạo thêm cái gọi là cơ sở pháp lý cho hoạt động đàn áp Kitô giáo của ông ta mà thôi.
Cho nên, từ sau khi luật đó được ký tới nay, UOC đã không làm lại cái việc tuyên bố gì đó rời khỏi ROC nữa! Nghĩa là, UOC đã chấp nhận, hoặc nói đúng hơn là bị buộc phải chấp nhận, là “cơ sở tôn giáo bị kết án” cho đến hôm nay ở Ukraine.
Theo đạo luật này, cơ sở tôn giáo bị kết án được phép có 9 tháng để giải quyết vấn đề của mình. Nghĩa là tháng 5/2025, thì là đã hết hạn.
Tuy nhiên, theo phân tích của OUJ —một kênh thông tin của nhóm tín ngưỡng Ukraine— thì trong luật này có cho phép kéo dài thời hạn nếu có “kháng cáo với lý do hợp lý” mặc dù không có quy định chặt chẽ là thời hạn là bao nhiêu lâu.
UOC đã vận dụng khả năng này, và hạn hiện nay là ngày 18/8 vừa qua.
Cho nên mới có phát biểu trên truyền hình nhà nước của Viktor Yelensky, người đứng đầu DESS (Cục Nhà nước về Dân tộc chính trị và Tự do lương tâm của Ukraine) như đã nói ở trên về thời hạn định ra vào ngày 24/8.
Yelensky nói rằng UOC vẫn không làm theo luật —ông nói “Hiện tại, Giáo hội Chính thống giáo Ukraine UOC vẫn chưa gửi công văn chính thức đến DESS” rằng đã tách khỏi ROC— và nếu tình trạng này kéo dài tới 24/8, thì chính quyền sẽ có hành động.
Tuy nhiên, ông cũng nói thêm rằng nếu có kháng cáo hợp lý, thì thời hại lại có thể kéo dài thêm 60 ngày nữa.
Theo OUJ phân tích, thì đây là sự thay đổi giọng điệu một cách rõ ràng từ phía Yelensky.
Lưu ý rằng luật cấm UOC này đã bị Công giáo Vatican phản đối, và bị Liên Hợp Quốc chỉ trích.
Theo OUJ thì sự thay đổi giọng điệu này là do lo lắng rằng một khi đình chiến, dẫn tới thay đổi tổng thống, thì quyết sách của nhà nước Ukraine đối với UOC sẽ thay đổi.
Nếy hiện nay Yelensky vẫn tiếp tục theo đuổi quyết sách đàn áp UOC, thế thì ông ta sẽ có rủi ro bị lên án trong chính quyền mới. Còn nếu UOC được hoàn toàn giải oan trong chính quyền mới, mà điều đó không phải là không có khả năng, thế thì rủi ro và hậu quả đối những người cầm đầu đàn áp UOC có thể sẽ nghiêm trọng.
Nhật Tân
Xem thêm
Từ khóa Đàn áp tôn giáo đàn áp Kitô giáo Chính thống Giáo Chính thống Giáo Ukraine
