Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen hôm Thứ Sáu đã công bố kế hoạch 35 tỷ Euro (39 tỷ USD) cho chính quyền Kiev dưới hình thức một khoản EU cho vay. Đây là khoản tiền tương lai, là khoản sinh lãi trong những năm tới từ phần tài sản Nga bị đóng băng, ước tính 300 tỷ USD.

240920VonDerLeyenZelensky
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula Von der Leyen và Tổng thống Ukraine tại cuộc họp báo ở Kiev 20/9/2024, công bố dự kiến EU chi 39 tỷ USD cho chính quyền Kiev (ảnh do ông Zelensky đăng trên X (Twitter)

Bối cảnh của sự việc

Đây là một phần trong kế hoạch được phác thảo bởi khối G7 từ hồi tháng 7, theo Politico đưa tin.

Tổng số tiền dưới hình thức cho vay này còn phải được đa số quốc gia EU và Quốc hội EU thông qua vào cuối năm nay. Ngoài ra, số tiền thực chi chi còn phụ thuộc vào việc các quốc gia G7 muốn đóng góp vào bao nhiêu.

Theo Politico, tổng số có thể sẽ lên tới 45 tỷ Euro (50 tỷ USD), bởi vì ngoài EU, sẽ còn có Canada, Nhật Bản, và Anh quốc dự kiến sẽ có đóng góp.

Vấn đề Mỹ sẽ tham gia hay không cũng rất quan trọng. Do đặc điểm của cơ chế hiện nay của các lệnh trừng phạt, tức là cơ sở của việc đóng băng tài sản Nga, nếu Mỹ không tham gia, thì chu kỳ xét lại là 6 tháng 1 lần. Do đó, có rủi ro xảy ra 6 tháng 1 lần là nếu 1 thành viên trong khối đổi ý và giải tỏa đóng băng thì kế hoạch rút tiền lãi tự nhiên sẽ bị ảnh hưởng.

Nhưng nếu thuyết phục Mỹ nhập cuộc, thế thì thời hạn xét lại sẽ có thể điều chỉnh thành 36 tháng chứ không phải là 6 tháng, Politico dẫn nguồn từ một quan chức cấp cao giấu tên của Ủy ban Châu Âu.

Tuy nhiên, bản thân việc thuyết phục Mỹ cũng có những khó khăn. Đầu tuần này Hungary đã tuyên bố họ sẽ không đồng ý thay đổi các điều khoản trừng phạt (mà muốn thay đổi thì phải đạt đồng thuận) trước khi bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới.

Với bối cảnh như vậy, tuyên bố của bà Von der Leyen hôm Thứ Sáu, đã ám chỉ rằng EU vẫn quyết định chuyển tiền, không đợi xem Mỹ có nhập cuộc hay không. Hiện nay các quan chức EU vẫn là muốn Mỹ nhập cuộc.

Trong bài phát biểu công bố khoản viện trợ từ EU, bà Von der Leyen lên án Nga mạnh mẽ, rằng Nga tiến hành các cuộc tấn công “trắng trợn và độc ác” nhắm vào Ukraine.

Trước đó, phía Nga nhiều lần nói rằng việc phương Tây cùng nhau phong tỏa tài sản Nga, và tìm cách lấy đi khoản tài sản này, dù theo cách trực tiếp hay là gián tiếp, thì đó là hành vi “trộm cướp.”

Sự kiện EU nhanh chóng thông qua quyết định rút tiền ủng hộ Ukraine diễn ra đúng vào lúc một phần Châu Âu đang chìm trong nạn lụt trầm trọng chưa từng có trong 2 thập kỷ qua. Hiện nay đã có ít nhất 21 người mất mạng, theo Politico đưa tin

“Nếu chúng tôi đợi đến lúc Brussels cứu chúng tôi ra, thì chúng tôi đã chìm đến cổ ở trong nước rồi,” thủ tướng Hungary Viktor Oban nói trong cuộc họp báo sáng Thứ Năm, chỉ trích sự lề mề chậm chạp của bộ máy quan liêu EU khi mở quỹ cứu trợ cho đất nước ông.

Nhật Tân (theo Politico)