20,9% nhân viên y tế không thể chi trả các chi phí sinh hoạt

Với mức lương bình quân năm 2020 là 7,36 triệu đồng/tháng, thấp hơn nhiều so với mức giá sinh hoạt trung bình ở Hà Nội và TP.HCM, có đến 20,9% nhân viên y tế cho hay không thể chi trả phí sinh hoạt trong khi 60% cho biết họ chỉ đủ chi trả một phần.

Thông tin trên thu được từ cuộc khảo sát “Tình trạng lương khu vực công đối với nhân viên y tế tuyến đầu trong COVID-19” đối với trên 2.700 nhân viên y tế các cấp, tiến hành từ tháng 9-11/2021, thực hiện bởi Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam phối hợp với ActionAid Quốc tế tại Việt Nam (ActionAid), Viện Đào tạo Y học Dự phòng và Y tế công cộng (Trường Đại học Y Hà Nội) và Viện Kinh tế và Công nghệ Y tế.

Kết quả của cuộc khảo sát được công bố tại hội thảo “Đánh giá tác động của đại dịch Covid-19 đến sức khỏe và các điều kiện kinh tế – xã hội – việc làm của cán bộ y tế Việt Nam”, tổ chức ngày 18/12 theo hình thức trực tuyến với ba điểm cầu Hà Nội, TP.HCM và miền Trung, theo báo Sức Khỏe và Đời Sống.

Trong các nhân viên y tế tham gia cuộc khảo sát có 35,75% là nhân viên y tế cơ sở; 35,5% làm việc ở tuyến tỉnh và gần 20% ở tuyến Trung ương. Nhóm bác sĩ chiếm gần 54%, nhóm điều dưỡng chiếm hơn 21,4%, còn lại là các nhân viên y tế khác.

Trong số này, có hơn 70% nhân viên y tế thuộc diện biên chế và trên 66% có kinh nghiệm làm việc từ 5-20 năm.

Xét theo mức độ nguy hiểm của nghề nghiệp, có tới 53% nhân viên y tế có tiếp xúc COVID-19 hàng ngày và 35,6% nguy cơ mắc COVID-19.

Qua khảo sát, mức lương bình quân của nhân viên y tế trong năm 2020 được xác định là 7,36 triệu đồng/tháng, thấp hơn giá sinh hoạt trung bình ở Hà Nội và TP.HCM (lần lượt là 10 triệu và 11 triệu đồng). Với mức thu nhập này, 80,9% nhân viên y tế cho biết họ có thể chi trả một phần hoặc không thể chi trả các chi phí sinh hoạt; 19,1% có thể chi trả hoàn toàn, 60% chi trả một phần và 20,9% không thể chi trả.

Khoảng 60% nhân viên y tế được hỏi cho biết họ phải cáng đáng khối lượng công việc và thời gian làm việc tăng lên đáng kể trong thời gian diễn ra đại dịch COVID-19; 48% phải làm thêm giờ. Mặc dù vậy, hơn 1/3 nhân viên y tế cho biết lương, thưởng và phụ cấp của họ đã bị giảm, và hơn 62% nhân viên tham gia hoạt động trong đợt dịch được khảo sát đến nay chưa nhận được bất kỳ một khoản phụ cấp nào.

Lương là lý do chính để nhân viên y tế công chuyển sang khu vực tư nhân. Tuy nhiên, thu nhập không phải là toàn bộ lý do.

“Khoảng 40% trong số họ cho biết họ gặp phải những khó chịu và suy giảm về sức khỏe thể chất và 70% bị lo lắng và trầm cảm, dẫn đến 25% giảm mức độ hài lòng với công việc của họ”, PGS.TS Trần Xuân Bách, Trưởng nhóm nghiên cứu cho biết.

Ông Bách nhận định đại dịch COVID-19 không chỉ làm thay đổi các yêu cầu với công việc mà còn ảnh hưởng sâu sắc tới cuộc sống cũng như sức khỏe thể chất và tinh thần của các nhân viên y tế. “Chúng tôi sẵn sàng nhận nhiệm vụ này và tự hào được phục vụ cộng đồng. Tuy nhiên, chúng tôi không biết khi nào đại dịch sẽ kéo dài. Nếu quá lâu, chúng tôi không chắc mình có thể thực hiện được nhiệm vụ này không vì gia đình chúng tôi cũng đang cần chúng tôi”, ông Bách dẫn ý kiến của một nhân viên y tế trong cuộc khảo sát.

Theo PGS-TS Hoàng Bùi Hải – Phó Giám đốc Bệnh viện điều trị COVID-19 Hà Nội – Trưởng Khoa cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, rất nhiều áp lực trong đại dịch COVID-19 đè lên các nhân viên y tế. “Đó là khối lượng công việc nhiều hơn, nghỉ ngơi ít hơn, stress nhiều hơn, thu nhập giảm, đào tạo hạn chế, ít được chia sẻ, chăm sóc gia đình, thậm chí còn bị cộng đồng kỳ thị…”- ông Hải nói.

Đáng lưu ý, nói về thực trạng nhiều nhân viên y tế xin nghỉ việc thời gian qua, ông Hải cho rằng thực tế việc dịch chuyển công việc ở nhân viên y tế là thường xuyên, kể cả trước thời điểm có dịch COVID-19. “Lý do nghỉ việc không hẳn là do thu nhập giảm mà áp lực công việc kéo dài, vượt qua sức chịu đựng thì họ cần được nghỉ ngơi. Tôi nghĩ các đồng nghiệp của tôi có thể chỉ nghỉ việc tạm thời và một vài tháng sau đó họ sẽ quay trở lại công việc”, ông Hải đưa ra ý kiến.

• Bộ Y tế Việt Nam ngăn y bác sĩ bỏ việc
• Thứ trưởng Bộ Y tế: Công văn đề nghị xử lý y bác sĩ bỏ việc chỉ là khuyến cáo

Kiệt sức trong đại dịch, hơn 1.000 nhân viên y tế tại TP.HCM nghỉ việc

Tại buổi họp báo về tình hình dịch COVID-19 tại TP.HCM ngày 29/11, lần đầu tiên Sở Y tế TP.HCM công bố thông tin về con số nhân viên y tế xin nghỉ việc trong gần 2 năm qua.

Bà Nguyễn Thị Huỳnh Mai – Chánh Văn phòng Sở Y tế TP.HCM cho biết trong năm 2020 toàn thành phố có 597 nhân viên y tế xin nghỉ việc; con số này tăng lên đến 968 người trong 10 tháng đầu năm 2021; nâng tổng số nhân viên nghỉ việc lên tới 1.565 người.

Theo đại diện Sở Y tế TP, số nhân viên y tế xin nghỉ việc tăng nhẹ ở khu vực điều dưỡng, bác sĩ và một số ở trạm y tế. Dựa trên đơn thư, các trường hợp xin nghỉ do hoàn cảnh gia đình hoặc yếu tố cá nhân. Bà Mai cho rằng với đặc thù ngành y tế, nếu bác sĩ không làm việc ở hệ thống công lập, họ có thể xin ra làm ở hệ thống y tế tư nhân.

Đến sáng 8/12, trong kỳ họp thứ 4 của HĐND TP.HCM, trước nhiều chất vấn về tình trạng thiếu trầm trọng nhân viên y tế cơ sở tại TP, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM Tăng Chí Thượng cho biết hàng năm có khoảng 400-500 nhân viên y tế cơ sở xin nghỉ việc nhưng năm nay số lượng này tăng cao, đến khoảng 1.000 người. Ông Thượng nhận định có nhiều lý do khiến nhân viên y tế nghỉ việc, nhưng năm nay chắc chắn có lý do mọi người đã kiệt sức, gần 8 tháng không có được nghỉ ngày nào và họ đang có mức thu nhập thấp nên nhiều người không trụ được.

Ông Thượng kiến nghị cần hỗ trợ thu nhập cho bác sĩ 1,5 lần mức lương cơ sở tối thiểu vùng, ước khoảng hơn 6 triệu đồng/tháng; hỗ trợ điều dưỡng 1 lần lương mức lương cơ sở, ước khoảng hơn 4 triệu đồng/tháng và bác sĩ sẽ không phải đóng tiền thực hành như khi đến bệnh viện.

Với số lượng nhân sự của một trạm y tế, tối thiểu là 5 người tương đương với quy mô trên 8.000 dân, tăng 2-3.000 người thì được tăng thêm 1 nhân viên nhưng không quá 10 người, ông Thượng kiến nghị tăng gấp đôi biên chế tối thiểu 5 thành 10, tối đa 10 thành 20. Nếu áp dụng chính sách này, TP.HCM cần bổ sung định viên lên tới 4.126 biên chế, tăng hơn 1.800 biên chế. Theo ông Thượng, có như vậy mới đủ nhân viên để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Minh Sơn

Xem thêm: